Cengiz Bektaş

Cengiz Bektaş, 26 Kasım 1934 tarihinde Denizli’de doğmuştur. Çocukluğu Denizli’de Çaybaşı Mahallesinde geçti. Annesinin adı Ayşe, babasının adı Halil Bektaş’tır. Esnaf bir babanın oğlu olan Cengiz Bektaş’ın hayatta kalan erkek kardeşleri Cihan ve Ceylan Bektaş’tır. İlkokulu Denizli’de dördüncü sınıfa kadar Gazi İlkokulunda, beşinci sınıfı İstanbul Şehzadebaşı 56. İlkokulunda okudu. Ortaokul ve lise eğitimini İstanbul Erkek Lisesinde tamamladı. Ardından İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi İç Mimarlık, Mimarlık bölümlerinde okudu, 1959 yılında Almanya’da Münih Teknik Üniversitesi mimarlık bölümünü bitirdi. 1960 yılında Alman Şehircilik Akademisi kurslarını izledi.
1959-62 yılları arasında Münih’te Prof. Dr. Fred Angerer ve Alexander Baron von Branca ile ortak oluşturdukları bir büroyu yönetti. Serbest Mimar olarak çalıştı. 1962 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne öğretim görevlisi olarak çağrıldı. 1962-1963 öğretim yılında ODTÜ İnşaat işleri Başkanlığı, Mimarlık işliğini yönetti. Üniversiteden isteğiyle ayrıldı.

1963 yılından itibaren kendi özel işyerinde çalışan Cengiz Bektaş, 1966-1969 yıllarıarasında Zafer Mühendislik Mimarlık Yüksek Okulunda öğretim görevlisi olarak çalıştı.

Eskişehir Anadolu Üniversitesinde 1 yıl, Trakya Üniversitesinde 1,5 yıl ″Halk yapı Sanatı Sosyolojisi” dersleri verdi ve 1999 sonbaharından itibaren Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde 10 yıl Şehircilik Bölümü lisansüstü öğrencilerine “Kültürün Planlamaya Etkisi” konusunda, Güzel Sanatlar Fakültesi’nde de “Estetik” konusunda ders verdi.

Çağrılı olarak gittiği Makedonya, Amerika, Almanya’da kısa süreli konuk hocalık yaptı, konferanslar verdi. Uluslararası ve ulusal Mimarlık yarışmalarında 25’in üzerinde ödül aldı. Cumhuriyet Dönemi örnekleri arasında sayılan yapılar gerçekleştirdi.

Cengiz Bektaş, edebiyata ilgisi çocukluk yıllarında ninesinden öğrendiği Yunus Emre şiirleriyle başladı. Edebiyat dünyasına 1950 yılında Denizli’de yerel bir gazetede yazdığı köşe yazıları ile adım attı. 1954 yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun jüride bulunduğu bir şiir yarışmasında aruzla yazdığı şiirle onuncu, serbest vezinle yazdığı şiirle birinci oldu.1960 yılında şair Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Türkçe dergisinde ilk şiirini yayınlayarak yazın dünyasına kendisini kabul ettirdi.

Yetmişin üzerinde mimarlıkla ilgili kitap ve yirminin üzerinde şiir kitabı yazan Cengiz Bektaş, mimarlıkta ve şiirde öz- biçim ilişkisine önem verdi. Bütün sanatlarla, disiplinlerle elele yazarak öz-biçim arasındaki uyumun sağlanması gerektiğini düşünen sanatçının şiirlerinde de iki disiplinin sentezlendiğini görmek mümkündür. Biçim ve içerik uyumunda Yunus Emre’nin şiirlerinden etkilendiğini belirten şair, şiirlerinde toplumda gördüklerini “az, öz ve sözü dolandırmadan” yazma çabasında olmuştur.

1981 yılında Tılsımlı Kedi (Grimm Kardeşler’den Masallar); 1978 ve 1983’te Azra Erhat’la birlikte Sappho şiir çevirisini yaparak çeviri dünyasına da katkı sağlamıştır.

Cengiz Bektaş, 1954 yılında “Devlet Güzel Sanatlar Akademisi şiir yarışmasında birincilik Ödülü”nü; 1971’de“TRT. Şiir Başarı Ödülü”; 1971’de“TRT. Kısa Metrajlı Film Başarı Ödülü”nü, 1988’de ″Türk Dil Kurumu″, 1992’de ″Haliçte Bir Taş Odanın Kitaplık Olarak Onarımı″ ile iki kez Ulusal Mimarlık Ödülü”nü; 1998’de“Serbest Mimarlar Derneği Eğitim Bölümü Ödülü”nü; 2001’de “Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülü”nü; 2003’te “Troya Şiir Ödülü”nü; 2005’te Uluslararası Ovidius; (Romanya) Şiir Ödülü”nü; 2007’de “Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü”nü; 2012’de Dionysos Şiir Ödülü”nü; 2014’te “Uluslararası Mimar Sinan Ödülü”nü aldı.Türk mimarisine Cumhuriyet dönemi mimarlık tarihi örnekleri arasında sayılan yapılar kazandırdı. TMMOB., Türkiye Mimarlar Derneği, Koca Sinan Komitesi, İTÜ Şehircilik Enstitüsü Danışma Kurulu, TDK, PEN, Uluslararası Sanat Tenkitçileri Derneği, Yazarlar Sendikası gibi kurumlara da yöneticilik ve üyelik yapmıştır.

Cengiz Bektaş 1999 yılında tamamladığı “Akdeniz Üniversitesi Olbia Kültür Sanat Merkezi” ile Kasım 2001’de Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü kazandı.

Cengiz Bektaş, 20 Mart 2020 tarihinde İstanbul’da 86 yaşında ölmüştür.

Ödülleri:
1988 - Ulusal Mimarlık Ödülü
1992 - Ulusal Mimarlık Ödülü
2001 - Ağa Han Mimarlık Ödülü
2007 - Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü
2014 - Uluslararası Mimar Sinan Ödülü
2016 -Mimarlar Odası Ulusal Mimarlık Sergisi ödülü
2016 - Mimar Sinan Büyük Ödülü
2018 - PEN Türkiye Şiir Ödülü

Mimari Projeleri :
- Etimesgut Camii, Ankara (1964)
- Babadağlılar İşhanı, Denizli (1973)
- Türk Dil Kurumu, Ankara (1974)
- Kantoğan Evi, Datça (1977)
- Mertim gökdeleni, Mersin (1987)
- Hakiç Evi, İstanbul (1988)
- Dr. Atalay Tunçdemir Evi, Bartın (1988)
- Bakırköy Uluslararası Sanayi Bankası, İstanbul (1988)
- Ayfer Yağcı İşhanı, Balıkesir (1989)
- Kütüphane/Esin Aksoy Evi, İstanbul (1989)
- Büyükada Türk-İsveç Kültür Evi, İstanbul (1989)
- Fe-Farma Tubi Depo Fabrikası, Elazığ (1990)
- Akdeniz Üniversitesi Olbia Sosyal Merkezi, Antalya (1999) – Aga Han ödüllü
- Akdeniz Üniversitesi Meltem girişi – 2019'da söküldü
- Aphrodisias Oct Müzesi, Aydın (2007)
- Ali Osman Sönmez Mesleki Teknik Anadolu Lisesi

Kitapları :
- Korkunç Yıllar, 1959, Varlık Yayınları
- Kişi, 1964, Dost Yayınları
- Mimarlıkta Eleştiri, 1967, Dost Yayınları
- Koca Sinan, 1968, Doğuş Matbaası
- Akdeniz - Dört Kişiydiler Bir De Ben - Ustalarım, 1970, Yazko
- Akdeniz, 1970, Dost Yayınları
- Mor, 1974, Cem Yayınevi
- Dört Kişiydiler Bir De Ben, 1975, Cem Yayınevi
- Bedri Rahmi Nakışlı Bir Deneme, 1976, Cem Yayınevi
- Proje Uygulama 2: Cengiz Bektaş Mimarlık Çalışmaları, 1977, Yaprak Kitabevi
- Yeryüzünün Yüreği, 1978, Cem Yayınevi
- Sappho Üzerine Konuşmalar - Şiir Çevirileri (Azra Erhat ile birlikte), 1978, Cem Yayınevi
- Yer Deli Gökdeli, 1979, Cem Yayınevi
- Benim Oğlum Bina Okur, 1980, Yazko
- Antalya, 1980
- Zeytinli Fırın Sokağı, 1981, Cem Yayınevi
- Koca Rıza, 1981, Cem Yayınevi
- Ebemevi, 1981, Yazko
- Kimin Bu Sokaklar, Alanlar, Kentler, 1981, Alan Yayıncılık
- Duvarların Dışı Da Senin, 1982, Dayanışma Yayınları
- Yuva mı mal mı?, 1983, Yazko
- Güz Ey, 1983, Cem Yayınevi
- Bodrum: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek (Selmin Başak ile birlikte), 1983, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu
- Fide, 1987, Cem Yayınevi
- Şirinköy Evleri, 1987, Bektaş Mimarlık Mühendislik Yayınları
- Babadağ Evleri, 1987, Bektaş Mimarlık Mühendislik Yayınları
- Kuşadası Evleri, 1987, Bektaş Mimarlık Mühendislik Yayınları
- Kimin Bu Sokaklar Alanlar Kentler, 1987, Pono Grafik
- Mor: Bütün Şiirler, 1988, Doruk Yayınları
- Onu Birden: Bütün Şiirleri, 1990, Cem Yayınevi
- Sevgiyle Yap: Mimar Sinan Öyküleri, 1990, Cem Yayınevi
- Akşehir Evleri, 1992, Yem Yayınları
- Koruma Onarım, 1992, Yem Yayınları
- Mimarca Mermer, 1993, Işıklar Holding A.Ş. Yayını
- Cümle Yaratılmışa Sevginin Simgesi Kuş Evleri, 1994, Kültür Yayınları
- Dışların İçi, 1994, Cem Yayınevi
- Kent 6, 1996, Tasarım Yayın Grubu
- Kültür Kirlenmesi 7, 1996, Tasarım Yayın Grubu
- Hoşgörünün Öteki Adı: Kuzguncuk 8, 1996, Tasarım Yayın Grubu
- Ev Alma Komşu Al 9, 1996, Tasarım Yayın Grubu
- Yaşama Kültürü 10, 1996, Tasarım Yayın Grubu
- Türk Evi, 1996, Yapı Kredi Yayınları
- Poems, 1997, Indiane University Turish Publications (İngilizce)
- Su Belleği, 1998, Doruk Yayınları
- Bak Bak Desinler, 1998, Evrensel Basım Yayın
- Akdenizli Ozanlar, 1999, Evrensel Basım Yayın
- Kentli Olmak ya da Olmamak, 1999, Evrensel Basım Yayın
- Çağıl Nasıl Mavi Oldu?, 1999, Özyürek Yayınevi
- Şiirler Safo; Çeviri ve Üzerine Konuşmalar, 1999, Çağdaş Matbaacılık - Selçuklu Kervansarayları: Korunmaları, Kullanımları Üzerine Bir Öneri, 1999, Yapı-Endüstri Merkezi
- Mimarlığımızın Cumhuriyeti, 2000, Mimarlar Odası İzmir Şubesi
- Su Gölgesi, 2001, Evrensel Basım Yayın
- Barış Sofrası, 2001, Evrensel Basım Yayın
- Halk Yapı Sanatı, 2001, Literatür Yayınları
- Sevgiyle Yap, 2002,
- Sular Akıyor, 2002, Literatür Yayınları
- Su İnsan, 2003, Literatür Yayınları
- Koca Rıza'nın Kamyonu, 2003, Şimşek Yayınları
- İçlerin Dışı, 2003, Bileşim Yayınevi
- Sevgi Alnımın Teri: Seçme Şiirler, 2003, Evrensel Basım Yayın
- Kuş Evleri, 2003, Literatür Yayınları
- Dün Bugün, 2006, Evrensel Basım Yayın
- Anadolu'lu İnsan Olmak, 2006, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Kentini Yaşamak, 2007, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
- Kendini Tanı, 2007, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
- Sevgiyi Paylaşalım, 2007, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
- Gelecek Biziz, 2007, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
- Türk Evi (Turkish House), 2007, Bileşim Yayınevi
- Karacasu: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek, 2007, Bileşim Yayınevi
- Doğuran Doğurtan Afrodisyas Şiirleri, 2008, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Kayaköy/Tersane: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek, 2008, Bileşim Yayınevi
- Şirince/Tirilye: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek, 2008, Bileşim Yayınevi
- Afrodisyas (Genişletilmiş Baskı), 2008, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Manisa Evleri, 2009, TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayını
- Aiolya'nın Başkenti: Ayvalık, 2009, TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayını
- Herkes İçin Kent, 2009, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayını
- Rodos, 2010, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Sevgidir Her İşin Başı, 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- "Sabır ile Koruk" (2008), 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Denizli, 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Köpeksiz Köy, 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Aigina, Poros, Hydra, Midilli, Sakız, 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Anlamıyorlarsa Anlatamıyorsun, 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Kent-Kültür-Demokrasi 2010, 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Sevgi Örülünce Yapıda (Mimar Sinan), 2012, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Kültür Vatanımız, 2012, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Mimarlık Nedir? Mimar Ne Yapar?, 2012, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Bu Ezgi Kimin?, 2012, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Güre, 2013, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
- Can Suyu, 2013, Evrensel Basım Yayın
- Füreya Koral'la Söyleşi, 2015,
- Kıyılarımızı Yağmalayanlar, 2015
- Amerika Amerika Katlar Savaşı, 2016,
- Nâzım Hikmet'in Mimarlığa Bakışı, 2016,
- Taş-Ahşap-Cam, 2016,


Kaynak:Biyografi.info