Fridtjof Nansen

Milletler Cemiyeti'ndeki çalışmaları ile 1922 yılında Nobel Barış Ödülü'nü almıştır.

Fridtjof Nansen, 10 Ekim 1861 tarihinde Norveç’de o zamanki adı Christiania olan Oslo’da doğmuştur. Annesi Adelaide Johanne Thekla Isidore Bølling Wedel-Jarlsberg, babası Baldur Fridtjof Nansen’dir. Bugünkü adıyla Oslo Üniversitesinde, zooloji tahsili yaptı. Mezuniyetten sonra 1882 yılında araştırma yapmak üzere, gemiyle Grönland'a gitti.

Fridtjof Nansen, Grönland dönüşünde Bergen'de tabiat tarihi müzesini (Muscumof Natural History) kurdu. 1888 yılında, Grönland Adasını baştan başa geçmek üzere yola çıktı. Kışı adada geçirdi. Başından geçen olayları “Eskimo Hayâtı” adlı kitabında anlattı.

Fridtjof Nansen, çeyrek asır boyunca Kuzey Kutbu ve Atlantik’te bilimsel araştırmalar yaptı. 1900’de Kuzey Atlantik Denizinde yapılan çalışmalara iştirâk etti. 1901’de Milletlerarası Deniz Araştırması Komisyonu başkanı oldu.

Fridtjof Nansen, 1893–1896 yılları arasında Fram (İleri) adlı gemi ve 13 mürettebatı ile Kuzey Kutbu keşif gezilerine 24 haziran 1893 tarihinde yola çıktı. Eylülde Yeni Siberya Adaları yakınında buz dağlarıyla dolu bölgeye geldi. Kuzey Buz Denizini güney kuzey istikâmetinde geçmeye çalıştı. 13 Mart 1895 tarihinde geminin okyanus akıntılarıyla kuzey kutbuna taşınacağını ümid ederek Yeni Siberya Adaları açıklarında denizde donmaya bıraktı. Bu yolla netice alamayacağını 13 Ağustos 1896 tarihinde anlayınca, kızaklarla kuzey kutbuna ulaşmayı denedi. Fakat fena hava şartlarından dolayı geri dönmek zorunda kaldı. Ama o güne kadar ulaşılmış olandan daha da öteye, 86° lik kuzeye varmayı başardı. Bu hatıralarını “En Uzak Kuzey” adlı kitabında yayınladı.

Fridtjof Nansen’den sonra Norveçli kaşif Roald Amundsen de aynı gemiyle 1910 yılında Güney kutbu seyahatlerine çıkmıştır.

1910-1914 yılları arasında birçok okyanus coğrafyası araştırmalarına katıldı. 1905’te Norveç’in, İsveç’le olan bağlantısının ortadan kaldırılmasında önemli bir rol oynadı.

1906-1908 döneminde Norveç’in İngiltere elçisi oldu. İngiltere’den döndükten sonra Christiana üniversitesine okyanus bilimleri profesörü oldu.

Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması Nansen’in gezilerine engel oldu. I. Dünya Savaşı’nı takiben diplomat olarak görev aldı, Norveç’i milletler cemiyetinde temsil ederek, harp esirlerinin iâdesi anlaşmasına varılması için çalıştı. 1924’te Almanya’nın Milletler Cemiyeti’ne girmesini sağladı. 1925’te İskoçya’nın St. Andrews Üniversitesi’ne rektör seçildi. Gezilerinden edindiği bilgileri “Buz”, “Siberya” adındaki kitaplarında anlatmıştır.

1921 yılında Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne atandı. 1921’den 1923’e kadar Rusya’daki açlıkla mücâdeleye yardım çalışmalarını yönetti. 1922’de şahsî çabalarıyla mültecilere kimlik belgesi verilmesini sağladı. Bu çalışmaları neticesinde 1922 yılında Nobel barış ödülünü aldı. Kendisine verilen parayı da örnek çiftlikler kurmak için harcadı. Ölümünden sonra 1931 yılında Nansen’in çalışmalarını devam ettirmek üzere Milletlerarası Nansen Mülteci Bürosu kuruldu.

Evlilikleri :
1.eşi: Eva Nansen (e. 1889–1907). Eşi 9 Aralık 1907 tarihinde öldü. Odd Nansen (d.1901), Irmelin Nansen (d.1900), Liv Nansen (d.1894), Kåre Nansen (d.1897) adlarında 4 çocuğu oldu.
2.eşi: Sigrun Munthe (e. 1909–1930)

Fridtjof Nansen, 13 Mayıs 1930 tarihinde Norveç, Oslo yakınlarında Lysaker ve Fornebu arasında bir yer olan Polhøgda’da 69 yaşında evinde bir kalp krizi sonucu ölmüştür. Bir ateist olan Fridtjof Nansen’in cenazesi yakılmadan önce, dini olmayan devlet cenaze töreni düzenlendi ve sonra külleri Polhøgda'da bir ağacın altına döküldü.

Kaynak:Biyografi.info