Freelancer

Freelancer

Kısaca freelance çalışma, belirli bir şirket ya da kuruma bağlı olmadan işveren ile belirli bir süre için hizmet sözleşmesi yapılarak icra edilen bir çalışma şekli.

Dünya genelinde freelance çalışmanın son 5 yıllık trendine baktığımızda özellikle son 1 sene içindeki yükselişi dikkat çekici görünüyor.

Pandemi dönemiyle birlikte iş yapış şekillerimiz de değişti. ”Evden çalışma” kavramının giderek yaygınlaştığı bu günlerde freelance iş siteleri kullanıcı sayısı bakımından giderek ivme kazandı.

serbest çalışan , serbest meslek sahibi olan ve belirli bir işverene uzun vadeli bağlı olması gerekmeyenbir kişi için yaygın olarak kullanılan terimlerdirSerbest çalışanlar bazen bir şirket veya müşterilere serbest çalışan emeği satan geçici bir ajans tarafından temsil edilirdiğerleri bağımsız olarak çalışır veya iş bulmak için profesyonel dernekleri veya web sitelerini kullanır.

Bağımsız yüklenici terimi, bu tür işçilerin vergi ve istihdam sınıflarını belirtmek için farklı bir İngilizce sicilinde kullanılacak olsa da, "serbest çalışma" terimi en çok kültür ve yaratıcı endüstrilerde yaygındır ve bu terimin kullanımı, bu tür çalışanlara katılımı gösterebilir.

Serbest çalışmanın baskın olduğu alanlar, meslekler ve endüstriler şunları içerir: müzik , yazarlık , oyunculuk , bilgisayar programcılığı , web tasarımı , grafik tasarım , çeviri ve resimleme , film ve video prodüksiyonu ve bazı kültür teorisyenlerinin merkezi olarak kabul ettiği diğer parça başı çalışma biçimleri. bilişsel-kültürel ekonomi.

serbest uygulamalar
iş türleri
Esas olarak Kuzey Amerika serbest çalışması hakkında derlenen 2012 Serbest Sektör Raporuna göre, serbest çalışanların yaklaşık yarısı yazma işi yapıyor; serbest çalışanların %18'i yazmayı birincil beceri olarak, %10'u düzenleme/kopya düzenlemeyi ve %10'u metin yazarlığı olarak listeliyor. Serbest çalışanların %20'si birincil becerilerini tasarım olarak sıraladı. Sırada çeviri (%8), web geliştirme (%5,5) ve pazarlama (%4) yer aldı.

Serbest çalışmanın Hindistan'da önümüzdeki 5-7 yıl içinde 20-30 milyar dolara çıkması bekleniyor ve ABD'deki serbest çalışanlar, mevcut büyüme hızında işgücünün %40'ını (yaklaşık) oluşturacak.

Tazminat
Sektöre bağlı olarak, serbest çalışma uygulamaları değişiklik gösterir ve zaman içinde değişmiştir. Danışmanlık gibi bazı sektörlerde, serbest çalışanlar müşterilerinden yazılı sözleşmeler imzalamalarını isteyebilir . Gazetecilik veya yazarlık yaparken, serbest çalışanlar ücretsiz olarak çalışabilir veya itibarlarını veya bir yayınla ilişkilerini geliştirmek için "belirlenen özelliklere göre" çalışabilirler. Bazı serbest çalışanlar, yazılı çalışma tahminleri sağlayabilir ve müşterilerden depozito talep edebilir.

Serbest çalışma için ödeme ayrıca sektöre, becerilere, deneyime ve konuma bağlıdır. Serbest çalışanlar gün, saat, parça başı veya proje bazında ücret alabilirler. Bazı serbest çalışanlar, sabit oran veya ücret yerine, sonuçların müşteri için algılanan değerine dayalı değere dayalı bir fiyatlandırma yöntemini benimsemiştir. Özel olarak, ödeme düzenlemeleri peşin, yüzde peşin veya tamamlandıktan sonra olabilir. Daha karmaşık projeler için bir sözleşme, kilometre taşlarına veya sonuçlara dayalı olarak bir ödeme planı belirleyebilir. Serbest çalışmanın dezavantajlarından biri, garantili bir ödeme olmaması ve işin oldukça güvencesiz olabilmesidir . Ödemeyi garantilemek için birçok serbest çalışan, kendilerini korumak veya sorumlu tutulabilecek yerel müşterilerle çalışmak için çevrimiçi ödeme platformlarını kullanır.

telif hakkı
Bir eserin telif hakkının mülkiyeti sorunu, yazarı onu bir müşteri adına ürettiğinde ortaya çıkar. Konu, ülkeye göre değişen telif hakkı yasasına tabidir. Varsayılan sahiplik, bazı ülkelerde müşteriye ve diğerlerinde serbest çalışan yazara aittir. Kiralık bir eserin ahlaki veya ekonomik mülkiyetinin sözleşmeye bağlı olarak ne ölçüde değiştirilebileceği ülkeye göre değişir.

Amerika Birleşik Devletleri
Federal anayasanın telif hakkının sahipliğini otomatik olarak yalnızca yazara verdiği Amerika Birleşik Devletleri'nde, sözleşme anlaşmasında ürünün "kiralık çalışma" olduğu ve telif hakkının müşteriye devredildiği dili açıkça kullanılmalıdır. Aksi takdirde, eseri çoğaltma hakkı yalnızca serbest çalışana ait olacaktır. Bu hakların mülkiyeti için telif hakkı tescili gerekli değildir; ancak, toplu dava Reed Elsevier, Inc. v. Muchnick davasında belgelendiği gibi, ihlale karşı dava kaydı gerektirebilir . Bu durumda, serbest yazarlar yayıncılara telif hakkı ihlalleri nedeniyle dava açtı, ancak dava, telif haklarını Telif Hakkı Bürosu'na kaydettirmiş olsun ya da olmasın, serbest yazarların yararına sonuçlandı. [9]Telif hakkı, yalnızca bir serbest çalışan " kiralık olarak çalıştıklarını " belirten bir sözleşme imzaladığında veya istihdam edilmek üzere işe alındıklarında iptal edilir. Bu haklar ayrıca ABD telif hakkı yasası, 1976 tarihli Telif Hakkı Yasası'nın 101. Bölümünde (17 USC §101) belirtilmiştir.

Demografi
2018'de yapılan bir McKinsey araştırması, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde 162 milyon kadar insanın bir tür bağımsız çalışma yürüttüğünü ortaya çıkardı. Çalışma çağındaki tüm nüfusun yüzde 20-30'unu temsil ediyor.

ABD'deki toplam serbest çalışan sayısı kesin değildir, 2013 itibariyle, bağımsız yükleniciler hakkındaki en son hükümet raporu , ABD Çalışma Bakanlığı Çalışma İstatistikleri Bürosu tarafından 2005 yılında yayınlandı . O zamanlar, her türden bağımsız yüklenici olarak istihdam edilen yaklaşık 10,3 milyon ABD işçisi (iş gücünün %7,4'ü) vardı. [12] 2011'de George Mason Üniversitesi'nde ekonomist olan Jeffrey Eisenach , serbest çalışanların sayısının bir milyon arttığını tahmin etti. [ alıntı gerekli ] 2012'de Aberdeen Group, özel bir araştırma şirketi, Amerika Birleşik Devletleri nüfusunun %26'sının (yaklaşık 81 milyon), serbest çalışmayı içeren bir geçici işçilik kategorisi olan şarta bağlı işgücünün bir parçası olduğunu tahmin ediyor.

2013'te Serbest Çalışanlar Birliği , Amerika Birleşik Devletleri'ndeki her 3 işçiden 1'inin serbest meslek sahibi olduğunu (yaklaşık 42 milyon) ve bu serbest meslek sahiplerinin dört milyondan fazlasının (%43) yaratıcı sınıfın üyeleri olduğunu tahmin ediyor . bilgi işçileri, teknoloji uzmanları, profesyonel yazarlar, sanatçılar, şovmenler ve medya çalışanları gibi özellikle serbest endüstrilerle ilişkili işler.

2016'da Serbest Çalışanlar Birliği, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki işgücünün %35'inin (yaklaşık 55 milyon) serbest meslek sahibi olduğunu tahmin ediyor. Bu iş gücü, 2016'da serbest çalışmadan tahminen 1 trilyon dolar kazandı; bu, ABD ekonomisinin önemli bir payıdır. 2017'de MBO Partners tarafından yapılan bir araştırma, 21 yaş ve üzerindeki serbest meslek sahibi Amerikalıların toplam sayısının 40,9 milyon olduğunu tahmin ediyor.

Birleşik Krallık'taki toplam serbest çalışan sayısı da kesin değildir; ancak Ulusal İstatistik Ofisi'nden alınan rakamlar, uzaktan çalışanların oranının 2001'de %9,2'den 2011'de %10,7'ye yükseldiğini gösteriyor. [17] Bununla birlikte, Birleşik Krallık'ta yaklaşık 1,7 milyon serbest çalışan olduğu tahmin ediliyor.

Serbest çalışma, cinsiyete dayalı bir çalışma şeklidir. [4] 2012 Serbest Sektör Raporu, serbest çalışanların %71'inden fazlasının 30 ila 50 yaşları arasındaki kadınlar olduğunu tahmin ediyor. Serbest çalışmanın diğer belirli alanlarında yapılan anketlerde de benzer eğilimler var. Amazon Mechanical Turk üzerinde yapılan demografik araştırma, Kuzey Amerikalı çalışanlarının çoğunluğunun kadın olduğunu ortaya çıkardı. Catherine McKercher'in bir meslek olarak gazetecilik üzerine araştırması, medya kuruluşlarının hala erkek egemen olmasına rağmen, kadroları çoğunlukla kadınlardan oluşan serbest gazeteciler ve editörler için bunun tersinin geçerli olduğunu gösterdi.

Faydalar
Serbest çalışanların serbest çalışmak için çeşitli nedenleri vardır, algılanan faydalar cinsiyete, sektöre ve yaşam tarzına göre farklılık gösterir. Örneğin, 2012 Serbest Sektör Raporu, erkeklerin ve kadınların farklı nedenlerle serbest çalıştıklarını bildirdi. Kadın anket katılımcıları, serbest çalışmanın sunduğu planlama özgürlüğü ve esnekliğini tercih ettiklerini belirtirken, ankete katılan erkek katılımcılar, kişisel tutkularını takip etmek veya peşinden gitmek için serbest çalıştıklarını belirtti. Serbest çalışma aynı zamanda insanların tecrit edilmiş topluluklarda daha yüksek düzeyde istihdam elde etmelerini sağlar. Serbest çalışanın kiminle çalışacağını seçme ve seçme yeteneği başka bir avantajdır. Serbest çalışan, potansiyel bir müşteriyle görüşür ve o kişi veya şirketle çalışıp çalışmamaya karar verirler.

Serbest çalışma aynı zamanda işten çıkarılan, tam zamanlı iş bulamayan işçiler veya gazetecilik gibi tam zamanlı personelden ziyade şarta bağlı emeğe giderek daha fazla güvenen sektörler tarafından da ele alınmaktadır. Serbest çalışanlar, dönem boyunca geçimlerini sağlamaya çalışan öğrencilerden de oluşur. Serbest çalışmayla ilgili röportajlarda ve bloglarda, serbest çalışanlar seçim ve esnekliği bir avantaj olarak listelerler.

Dezavantajlar
Serbest meslek, diğer gündelik çalışma biçimleri gibi güvencesiz bir iş olabilir. Serbest çalışanlar için web siteleri, kitaplar, portallar ve kuruluşlar, genellikle sabit bir iş akışı elde etme ve sürdürme konusunda tavsiyeler içerir. İş güvenliği eksikliğinin yanı sıra, birçok serbest çalışan, zamanında ödeme yapmayan işverenlerle uğraşmanın devam eden güçlüklerini ve uzun süre işsiz kalma olasılığını da bildiriyor. Ek olarak, serbest çalışanlar emekli maaşı , hastalık izni , ücretli tatiller , ikramiyeler veya sağlık sigortası gibi istihdam yardımları almazlar , bu da ABD gibi genel sağlık hizmetinin olmadığı ülkelerde ikamet eden serbest çalışanlar için ciddi bir zorluk olabilir.

Serbest çalışanlar genellikle çalışan meslektaşlarından daha az kazanır, ancak bazen bunun tersi doğrudur. Serbest çalışanların çoğu, bağımsız olarak çalışmadan önce en az on yıllık deneyime sahipken, [4] deneyimli serbest çalışanlar her zaman tam zamanlı çalışmanınkine eşit bir gelir elde etmezler. Üyelerden alınan geri bildirimler, Freelancer.com gibi web portallarının , çok yüksek standartlar talep etmelerine rağmen saatte ~10$ veya daha az ödeyen düşük ücretli müşterileri çekme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Düşük maliyetli tedarikçiler genellikle saatte 1-2 $ gibi düşük ücretlerle çalışmayı teklif eder. Çoğu proje teklif vermeyi gerektirdiğinden, profesyoneller bu tür oranlarda çalışmayı reddettikleri için teklif vermeyeceklerdir. Bu, sağlanan hizmetlerin genel kalitesini düşürme etkisine sahiptir.

Kanada Profesyonel Yazarlar Derneği tarafından 2005 yılında Kanadalı gazeteciler ve editörler üzerinde yapılan araştırmaya göre, personel ve serbest gazeteciler arasında bir ücret farkı var. Tipik bir Kanadalı tam zamanlı serbest çalışan, 35 ila 55 yaşları arasında, bir üniversite diplomasına ve genellikle yüksek lisans derecesine sahip bir kadın olsa da, tipik olarak vergiler hariç yaklaşık 29.999 Kanada doları kazanıyor. Bu arada, Ottawa Citizen veya Montreal Gazette gazeteleri gibi mecralarda tam zamanlı çalışan, benzer yaş ve deneyim düzeyindeki bir kadrolu gazeteci , o yıl en az 63.500 Kanada doları kazandı; bu, sendika The Newspaper Guild -Communications tarafından müzakere edilen en yüksek oran Amerika işçileri. [22]Kadınların erkeklerden daha fazla serbest çalışan olarak çalıştığı gazeteciliğin cinsiyete dayalı katmanlaşması göz önüne alındığında, gelirdeki bu eşitsizlik bir tür cinsiyete dayalı ücret farkı olarak yorumlanabilir . Kanada Profesyonel Yazarlar Derneği raporu , erkek ve kadın serbest çalışanların kazançları arasında önemli bir fark göstermedi, ancak yarı zamanlı serbest çalışanlar genellikle tam zamanlı serbest çalışanlara göre daha az kazandı.

Uzaktan çalışma genellikle serbest çalışmanın çekici bir özelliği olarak belirtilir, ancak araştırmalar bunun iş yapma sürecine yeni kısıtlamalar getirdiğini öne sürüyor, özellikle ev işlerinin ve çocuk bakımının yükünü taşımaya devam eden evli ve aileleri olan kadınlar için. ücretli çalışma süreleri. Örneğin, UC Irvine'deki Sosyal Bilgi İşlem için Intel Bilim ve Teknoloji Merkezi'nde Baş Mühendis ve Araştırmacı olan Melissa Gregg tarafından Avustralya'da uzaktan çalışanlar hakkında yürütülen üç yıllık etnografik araştırma, ağa bağlı dijital medyayla sağlanan hem fiziksel izolasyonun hem de sürekli erişimin, evden çalışanlar üzerinde taahhütlerini e-posta yoluyla sürekli yanıtlar yoluyla göstermeleri ve ailelerini veya ev yaşamlarını gizlemeleri için nasıl baskı oluşturduğuna dair endişeleri artırıyor.

İnternet ve çevrimiçi pazar yerleri
İnternet birçok serbest çalışma fırsatı açtı, mevcut pazarları genişletti ve birçok ekonomide hizmet sektörünün büyümesine katkıda bulundu . [29] Offshore dış kaynak kullanımı , çevrimiçi dış kaynak kullanımı ve kitle kaynak kullanımı , uzaktan çalışanlara ekonomik erişim sağlamak için büyük ölçüde İnternet'e bağlıdır ve işverene giden ve işverenden gelen iş akışını yönetmek için sıklıkla teknolojiden yararlanır. Serbest bilgisayar çalışmalarının çoğu, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa dışındaki gelişmekte olan ülkelere yaptırılıyor.

Serbest pazar yerleri, serbest çalışanlar ve alıcılar için bir pazar yeri sağlar. Hizmet sağlayıcılar veya satıcılar, sundukları hizmetlerin açıklamasını, yaptıkları işlerden örnekleri ve bazı durumlarda ücretleri hakkında bilgileri içeren bir profil oluşturur. Alıcılar kaydolur ve temel bir profili tamamlar ve ardından gereksinimlerini özetleyen projeleri yayınlar. Alıcılar daha sonra bu projeler için sabit bir fiyat veya saatlik bazda teklif verecek. Bu web sitelerinin çoğunda, orada listelenen serbest çalışanların itibarını etkileyen ve manipüle edilebilecek kullanıcı inceleme bölümleri vardır.

Serbest piyasalar, bazı işler için rekabeti küreselleştirdi ve yüksek ve düşük gelirli ülkelerdeki işçilerin birbirleriyle rekabet etmesine izin verdi. McKinsey Global Institute tarafından 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bağımsız çalışanların %15'i iş bulmak için çevrimiçi pazar yerlerini kullandı.

Fiverr ve Lyft dahil olmak üzere bu pazar yerleri , işçileri sömürmekle eleştirildi.

Yasal yönler
Pek çok süreli yayın ve gazete, serbest yazar bir editörle imzaladığında, ancak adı makalelerinin alt satırında listelenmediğinde hayalet imzalama seçeneği sunar. Bu, yazarın hala bir serbest çalışan olarak sınıflandırılırken ve herhangi bir kuruluştan bağımsız olarak fayda sağlamasına olanak tanır. Bazı ülkelerde bu, vergilendirme sorunlarına yol açabilir (örneğin, Birleşik Krallık'ta sözde IR35 ihlalleri). Hayalet imzanın, bir yazarın ABD'de serbest çalışan mı yoksa çalışan mı olduğu konusunda çok az etkisi vardır.

Serbest çalışanlar genellikle sözleşmeleri, yasal sorunları, muhasebeyi, pazarlamayı ve diğer ticari işlevleri kendi başlarına halletmelidir. Profesyonel hizmetler için ödeme yapmayı seçerlerse, bazen ceplerinden önemli harcamalara dönüşebilirler . Çalışma saatleri, standart çalışma gününün ve çalışma haftasının ötesine geçebilir.

Avrupa Komisyonu herhangi bir yasal metinde "serbest çalışanları" tanımlamaz. Bununla birlikte, Avrupa Komisyonu, serbest meslek sahibi bir kişiyi "ulusal yasa tarafından belirlenen koşullar altında, kendi hesabına kazanç sağlayan bir faaliyette bulunan" kişi olarak tanımlar. Böyle bir faaliyetin icrasında, kişisel unsurun özel bir önemi vardır ve bu tür bir tatbikat, mesleki faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde her zaman büyük ölçüde bağımsızlık içerir. Bu tanım, serbest meslek sahibi olarak bir faaliyette bulunan kadın ve erkekler arasında eşit muamele ilkesinin uygulanmasına ilişkin Direktiften (2010/41/EU) gelmektedir.

Avrupa Bağımsız Profesyoneller Forumu, serbest çalışanları şu şekilde tanımlar: "Entelektüel ve bilgiye dayalı nitelikte özel hizmetler sunan, işvereni veya çalışanı olmayan, kendi hesabına çalışanların yüksek vasıflı bir alt kümesi". Bağımsız profesyoneller bir dizi yaratıcı, yönetimsel, bilimsel ve teknik mesleklerde esnek bir temelde çalışırlar; homojen bir grup değildirler ve bu nedenle bir bütün olarak ele alınamaz veya incelenemezler. Genellikle büyük bir özerklik, yüksek işgücü üretkenliği, bilgi yoğun performans, sosyal taahhüt ve yüksek dozda girişimcilik ve uzmanlaşma ile karakterize edilirler.

ABD'de 2009'da federal ve eyalet kurumları, serbest çalışanlar ve işverenlerin bağımsız yükleniciler olarak sınıflandırdığı diğer işçiler üzerindeki denetimlerini artırmaya başladı . ABD Hükümeti Sorumluluk Ofisi (GAO) , Çalışma Bakanı'nın Ücret ve Saat Bölümünün "hedeflenen soruşturmalar sırasında çalışanların bağımsız yükleniciler olarak yanlış sınıflandırılmasına odaklanmasını" tavsiye etti. Artan düzenleme, işçilere adil davranılmasını ve şirketlerin uygun istihdam vergilerini ve işçi tazminatı ile işsizlik tazminatına katkı paylarını ödemekten kaçınmak için işçileri yanlış şekilde bağımsız yükleniciler olarak sınıflandırmamasını sağlamayı amaçlıyor.

Aynı zamanda, bu artan uygulama, iş modelleri çalışanı olmayan işçileri kullanmaya dayalı olan şirketleri ve bağımsız yükleniciler olarak çalışmayı seçen bağımsız profesyonelleri etkiliyor. Örneğin, kitap yayıncılık şirketleri geleneksel olarak indeksleme ve redaksiyon gibi belirli görevleri bağımsız yükleniciler olarak çalışan kişilere yaptırmıştır. Serbest meslek sahibi muhasebeciler ve avukatlar, hizmetlerini geleneksel olarak yardıma ihtiyacı olan muhasebe ve hukuk firmalarına kiraladılar. ABD Gelir İdaresi serbest meslek sahibi olmayı neyin oluşturduğuna dair bazı rehberlik sunar , ancak eyaletler, bağımsız yüklenicilerin nasıl tanımlanması gerektiğine ilişkin daha katı yasalar çıkarmıştır. Örneğin, bir Massachusetts yasası [39]şirketlerin bağımsız yüklenicileri yalnızca "işverenin olağan iş akışı dışında" olan işleri yapmak için kiralayabileceğini belirtir, bu da şirketin ana işinde çalışan işçilerin çalışan olarak sınıflandırılması gerektiği anlamına gelir. Bu tüzüğe göre, bir yazılım mühendisliği firması, danışmanı bir çalışan olarak işe almadan, bir yazılım mühendisliği danışmanına iş yaptıramaz. Ancak firma, elektrikçi, iç mimar veya boyacı olarak çalışan bağımsız bir müteahhit tutabilir. Bu, genel danışmanlık uygulaması hakkında soruları gündeme getiriyor, çünkü bir şirket tipik olarak bir yönetim danışmanlığı firması veya serbest meslek sahibi bir danışman tutuyor."işverenin olağan iş akışının dışında" olmayan işe özgü ihtiyaçları ele almak için.

etimoloji
Ivanhoe'de (1820) "ortaçağ paralı asker" veya "serbest çalışan"ı tanımlamak için genellikle Sir Walter Scott'a (1771-1832 ) atfedilen serbest meslek sahibi terimi (mızrağın herhangi bir lordun hizmetine yeminli olmadığını gösterir) mızrak ücretsiz olarak mevcuttur), Thomas N. Brown'da The Life and Times of Hugh Miller'da ( 1809), s. 185. 1860'larda mecazi bir isme dönüştü ve 1903'te Oxford İngilizce Sözlüğü gibi etimoloji yetkilileri tarafından bir fiil olarak kabul edildi .Yalnızca modern zamanlarda terim bir isimden (serbest çalışan) bir sıfata (serbest çalışan bir gazeteci), bir fiile (serbest çalışan bir gazeteci) ve bir zarfa (serbest çalışıyorlardı) ve ayrıca "serbest çalışan" ismine dönüşmüştür.