Sayıştay

Sayıştay
Sayıştay, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen mali yargı organıdır.

Sayıştay, merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir. Sayıştay'ın kesin hükümleri hakkında ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Bu kararlar dolayısıyla idari yargı yoluna başvurulamaz.

Hakkında
6085 sayılı Sayıştay Kanunu'na dayanan bu mahkemeler, 1982 Anayasası'nın yargı bölümünde düzenlenmiştir.

Sayıştay, ilgili kanunun 1. maddesinde şöyle tanımlanmıştır: kamuda hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlık esasları çerçevesinde, kamu idarelerinin etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak çalışması ve kamu kaynaklarının öngörülen amaç, hedef, kanunlar ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olarak elde edilmesi, muhafaza edilmesi ve kullanılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi adına yapılacak denetimleri, sorumluların hesap ve işlemlerinin kesin hükme bağlanmasını ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmak üzere..." kurulan kurumsal bağımsızlığı olan kuruluş olarak tanımlanmıştır.

Sayıştay Kanunu madde 2'ye göre Sayıştay denetimi esas itibarıyla düzenlilik ve performans denetimini kapsar.

Sayıştay Kanunu madde 4'e göre Sayıştay;

a) Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, mahallî idareleri, sermayesindeki kamu payı doğrudan veya dolaylı olarak %50’den fazla olan özel kanunlar ile kurulmuş anonim ortaklıkları, diğer kamu idarelerini (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç),

b) Kamu payı %50’den az olmamak kaydıyla (a) bendinde sayılan idarelere bağlı veya bu idarelerin kurdukları veya doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak ortak oldukları her çeşit idare, kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketleri,

c) Kamu idareleri tarafından yapılan her türlü iç ve dış borçlanma, borç verilmesi, borç geri ödemeleri, yurt dışından alınan hibelerin kullanımı, hibe verilmesi, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer hususları; tüm kaynak aktarımları ve kullanımları ile Avrupa Birliği fonları dahil yurt içi ve yurt dışından sağlanan diğer kaynakların ve fonların kullanımını

ç) Kamu idareleri bütçelerinde yer alıp almadığına bakılmaksızın özel hesaplar dahil tüm kamu hesapları, fonları, kaynakları ve faaliyetlerini denetler.

Sayıştay Kanunu madde 54'e göre, verilen kararlara karşı temyiz, yargılamanın iadesi ve karar düzeltilmesi yollarına başvurabilir.

Sayıştay başkanları
№ Başkan Görev Başlangıcı Görev Bitişi
Divan-ı Ali-i Muhâsebât Reisleri (1862-1922)
1 Ahmet Vefik Paşa 29 Mayıs 1862 25 Şubat 1863
2 Mehmed Emin Efendi 6 Temmuz 1863 Eylül 1864
3 Mehmed Halet Paşa Eylül 1864 Nisan 1868
4 Asım Mehmed Paşa Temmuz 1868 29 Nisan 1869
5 Mustafa Nuri Paşa 4 Mayıs 1869 21 Eylül 1871
6 Ahmed Zühdü Paşa 23 Eylül 1871 30 Ekim 1871
7 Yusuf Ziya Paşa 1 Kasım 1871 26 Kasım 1871
8 Abdullah Galib Paşa 3 Aralık 1871 26 Ocak 1872
9 Mehmed Emin Paşa 26 Ocak 1872 19 Mayıs 1872
10 Ahmed Zühdü Paşa 19 Eylül 1872 29 Haziran 1873
11 İbrahim Edib Efendi 29 Haziran 1873 Kasım 1875
12 Rıza Mehmed Bey Kasım 1875 5 Şubat 1877
13 Ohannes Çamiç Efendi 5 Şubat 1877 29 Ekim 1884
14 Hacı Halil Akif Paşa 30 Ekim 1884 17 Ağustos 1888
15 İsmail Zühdü Bey 16 Ağustos 1888 12 Aralık 1896
16 Hüseyin Tevfik Paşa 22 Aralık 1896 2 Ekim 1897
17 Hasan Fehmi Paşa 2 Ekim 1897 25 Mart 1902
18 Mehmed Hilmi Efendi 2 Nisan 1902 15 Mayıs 1906
19 Mehmed Rasih Bey 15 Mayıs 1906 3 Eylül 1908
20 İsmail Zühdü Bey 4 Eylül 1908 17 Ağustos 1909
21 Menemenlizade Rifat Bey 14 Eylül 1909 24 Ocak 1913
22 Mehmed Tevfik Bey 1 Ocak 1915 4 Mart 1919
23 Sakızlı Armenak Efendi 2 Haziran 1919 1 Kasım 1922

Sayıştay Başkanları (1923-günümüz)
1 Fuat Ağralı 12 Aralık 1923 25 Ekim 1933
2 Mehmet Seyfettin Oran 14 Aralık 1933 20 Nisan 1951
3 Mehmet Mümtaz Tarhan 21 Aralık 1951 8 Mayıs 1954
4 Muhittin Gürün 22 Aralık 1954 24 Mayıs 1962
5 Mehmet Rıza Turgay 18 Nisan 1967 8 Ocak 1973
6 Mehmet Karabacak 14 Mart 1974 28 Ağustos 1977
7 Hüseyin Cahit Eren 6 Haziran 1978 2 Haziran 1984
8 Servet Şamlıoğlu 22 Kasım 1984 20 Nisan 1991
9 Vecdi Gönül 13 Mayıs 1991 4 Mayıs 1998
10 Kamil Mutluer 29 Haziran 1998 15 Haziran 2001
11 Mehmet Damar 23 Mayıs 2002 25 Haziran 2009
12 Recai Akyel 1 Temmuz 2009 29 Haziran 2016
13 Seyit Ahmet Baş 30 Haziran 2016 25 Haziran 2021
14 Metin Yener 25 Haziran 2021 Görevde