Türk Havacılık ve Uzay Sanayi

Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TAI)

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) (TAI - Turkish Aerospace Industries, Inc.)

Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı (TUSAŞ), 28 Haziran 1973 tarihinde Türkiye'nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde kurulmuştur.

Türk Hava Kuvvetleri'nin savaş uçağı ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak F-16 uçaklarının kullanılması kararı ile birlikte; F-16 uçağının üretimi, uçak üzerindeki sistemlerin entegrasyonu ve uçuş testlerini yaparak Hava Kuvvetlerimize teslim etmek üzere TUSAŞ tarafından 1984 yılında TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAI), Türkiye-ABD ortak yatırım şirketi olarak 25 yıllığına kurulmuştur.

25 yıllık süreç tamamlanmadan, 2005 yılında TAI'nin yabancı hisseleri Türk hissedarlar tarafından satın alınarak şirket yeniden yapılandırılmıştır. Bu kapsamda TAI ve TUSAŞ birleşerek, TUSAŞ – Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. çatısı altında faaliyetlerini genişletmiş, havacılık ve uzay sanayi sistemlerinin geliştirilmesi, modernizasyonu, üretimi, sistem entegrasyonu ve yaşam döngüsü destek süreçlerinde Türkiye'nin teknoloji merkezi konumuna gelmiştir.

12 Ocak 2005 tarihinde TUSAŞ tesislerinde imzalanan "Hisse Satış Anlaşması" ile TAI'deki Lockheed Martin of Turkey (%42) ve General Electric International (%7) şirketlerine ait hisseler Türk Uçak Sanayii AŞ (TUSAŞ) tarafından satın alınmıştır.

Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan TUSAŞ, proje konularına bağlı olarak;

• Yapısal Grubu,
• Uçak Grubu,
• Helikopter Grubu,
• İnsansız Hava Aracı (İHA) Sistemleri Grubu,
• Uzay Sistemleri Grubu

olmak üzere altı stratejik iş merkezi bünyesinde örgütlenmiştir. Ayrıca, TUSAŞ tarafından tasarlanan/üretilen tüm ürünlerle ilgili olarak entegre lojistik destek hizmeti sağlanmaktadır.

Türkiye’de hava platformlarının tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, tamamlanması, yenilenmesi ve satış sonrası hizmetleri alanlarındaki teknoloji merkezidir. Şirket dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380'e ve askerî nakliye uçağı Airbus A400M'ye parça üretmektedir. Ayrıca şirket 2013 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Airbus A350'ye kanatçık üretmeye başlamıştır.

TUSAŞ ayrıca dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380'e ve askerî nakliye uçağı Airbus A400M'ye parça üretmektedir. Ayrıca şirket 2013 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Airbus A350'ye kanatçık üretmeye başlamıştır.

TUSAŞ (TAI), tasarım üretim altyapısı ile insan kaynakları yönünden oldukça etkili bir güç oluşturacak ve “Havacılık Merkezi” olarak hizmet verecektir. TUSAŞ’ın hissedarları Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) (%54.49), Savunma Sanayii Başkanlığı (SSM) (%45.45) ve Türk Hava Kurumu (THK) (%0.06)'dur.

TUSAŞ'ın mevcut deneyimi F-16 Savaşan Şahinler, CN-235 hafif nakliye/deniz karakol/gözetleme uçakları, SF-260D eğitim uçakları, Cougar AS-532 arama kurtarma (SAR), silahlı arama kurtarma (CSAR) ve genel maksat helikopterlerinin ortak üretiminin yanı sıra, kendi tasarımı olan insansız hava aracı, hedef uçağı ve zirai ilaçlama uçağı gibi ürün geliştirme programlarını kapsamaktadır.

TUSAŞ, 1984 yılında serüvenine çok az kişiyle başladı, askerî projelerden kazandığı deneyimleri ticari projelere aktararak, bugün 3000'in üstünde kalifiye çalışanı ve 50’ye yakın farklı projesi ile bir Dünya Şirketi olma hedefine ulaştı.

TUSAŞ ayrıca, Millî Sanayi Kuruluşu olarak Airbus Military’ye ortak olup, Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere, İspanya, Belçika ve Güney Afrika havacılık firmalarıyla birlikte A400M uçağının tasarım ve geliştirme faaliyetlerine katılmaktadır.

İşleri ve tasarıları
Türk Hava Kuvvetleri F-16'ları için elektronik harp sistemi güçlendirme ve yapısal tadilat işleri
Pakistan Hava Kuvvetleri'ne ait 42 adet F-16 Blok-15'in Blok-50 seviyesine yükseltilmesi işi
Ürdün Kraliyet Hava Kuvvetleri F-16'ları için sistem yenileştirme işi
S-2E Tracker 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. modeli deniz karakol uçaklarının yangın söndürme uçağına dönüştürülmesi işi
Özel Kuvvetler Komutanlığı'na ait CN-235 ve UH-60 Black Hawk değişiklikleri
Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için CN-235 uçaklarının Deniz Gözlem ve Karakol Uçağı'na dönüştürülmesi
Eurocopter AS-532 yenileme ve sistem yükseltimi
S-70 helikopterleri kokpit camı güçlendirmesi işi
Barış Kartalı Projesi için B737-700 uçaklarının Havadan erken uyarı ve kontrol uçağına dönüştürülmesi işi
Türk Hava Kuvvetleri C-130 uçakları için aviyonik sistemlerinin yükseltilmesi
Müşterek Taarruz Uçağı projesi için F-35 Lightning II uçağının ön orta gövde üretimi
Avrupa'da yapılan Airbus A400M askerî nakliye ve tanker uçaklarının tasarım, geliştirme ve üretimine ortaklık
Türk Hava Kuvvetleri T-38 uçakları için aviyonik sistemlerinin yükseltilmesi
Türk Hava Kuvvetleri'nin Taktik-Taarruz-Saldırı Helikopteri T-129'un tasarım, geliştirilme ve üretiminde AgustaWestland ile ortaklık
EASA CS-23 sertifikasına sahip HÜRKUŞ adlı Türk başlangıç ve temel eğitim uçağının tasarım, geliştirilme ve üretimi
Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri ATAK-2 tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi
10 Ton Sınıfı Genel Maksat Helikopteri TUSAŞ T-925'in tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi
Anka İHA tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi
Anka-3 insansız savaş uçağı tasarımı ve geliştirilmesi
Anka-Aksungur İnsansız Hava Aracı tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi
Göksungur Jet Motorlu İHA tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi
Turna Hedef Uçak Sistemi tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi
Şimşek Hedef Uçak Sistemi tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi
Airbus A350 yolcu uçaklarının kanatçık tasarım ve imalatı
Hürjet Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi
Millî Muharip Uçak projesi kapsamında TUSAŞ Kaan tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi
Very Light Aircraft (VLA (ODTÜ-İTÜ)) tasarımı ve geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi
Airbus A320 uçaklarının 18 ve 19 numaralı gövde panelinin üretimi
Airbus A330 kuyruk dümeni üretimi
Süper Şimşek Hedef Uçak Sistemi tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi