Henry Corbin

Hayatının önemli bir bölümünü Orta Doğu ülkelerinde İslam araştırmalarıyla özellikle de İslam felsefesi, tasavvuf ve Şii inançlarını araştırmakla geçirdi.

Henry Corbin, 14 Nisan 1903 tarihinde Fransa, Paris’te doğmuştur. Normandiyalı Katolik bir aileye mensuptur. St. Maur Papaz Okulu ile Paris Katolik Enstitüsü’nde okuduktan sonra skolastik felsefe alanında lisans eğitimi görmek üzere 1923 yılında Sorbonne Üniversitesi’ne bağlı Ecole Pratique des Hautes Etudes’e girdi. Burada Ortaçağ felsefesi uzmanı ünlü bilgin Etienne Gilson’un “Ortaçağ’da Latin İbn Sînâcılığı” konulu derslerine devam etti ve “eşsiz, karşılaştırılabilecek benzeri bulunmayan” şeklinde nitelendirdiği bu derslerden fazlasıyla etkilenerek ileride yapacağı felsefe ve İslâm felsefesi araştırmalarında Etienne Gilson’un metodunu kendine model aldı.

Yunanca, Latince, Almanca ve Rusça bilen Henry Corbin, yüksek öğrenimi sırasında hocası Etienne Gilson’un tavsiyesi üzerine Ecole des Langues Orientales Vivantes’a kaydoldu ve burada Arapça, Farsça, Türkçe okudu. Aynı zamanda ünlü felsefe tarihçisi Emile Brehier’nin Plotin ve upanişad yazmaları üzerine verdiği derslere devam ederken de Hint felsefesinin Plotin üzerindeki etkisini daha yakından ve sağlıklı biçimde inceleyebilmek için Sanskritçe öğrenmeye başladı.

Bir ara hocalarından meşhur şarkiyatçı Louis Massignon’a, bir felsefe öğrencisi olarak Arapça öğrenmek istemesinin asıl sebebinin felsefe ile tasavvuf arasındaki ilişkiye dair kafasında beliren sorulara cevap aramak olduğunu ve Almanca yazılmış küçük bir makalede Sühreverdî (el-Maktûl) diye birisinin görüşlerinden söz edildiğini söylemesi, İran’dan yeni dönmüş olan Massignon’un da ona beraberinde getirdiği Sühreverdî’nin  Ḥikmetü’l-işrâḳ adlı eserinin şerhleriyle birlikte yapılmış bir taş baskısını vermesi üzerine içinde İslâm düşüncesine karşı büyük bir ilgi doğdu ve bu konudaki çalışmaları hayatı boyunca sürdü.

1929 yılında tahsilini bitiren Corbin Bibliothèque Nationale’de çalışmaya başladı ve kısa bir süre için İspanya’ya giderek ünlü Escurial Kütüphanesi’nde araştırmalar yaptı.

Özellikle İslâm Felsefe ve Tasavvufu üzerinde çalışan Henry Corbin, İkinci Dünya Savaşı sırasında İstanbul’da Fransız Arkeoloji Enstitüsü’nde çalışmalarını sürdürmüş, savaştan sonra Fransız-İran Enstitüsü’nde görev almıştır. Daha sonra Louis Massignon’un halefi olarak Sorbonne’da “L’Ecole des Hautes-Etudes”de İslâm araştırmaları yöneticisi de olmuştur.

Oryantalist filozof ve akademisyen olan Henry Corbin, yaşamının büyükçe bir bölümünü ortadoğu ülkelerinde İslam incelemeleriyla özellikle de İslam felsefesi, tasavvuf ve şii inançlarını araştırmakla geçirdi. Aynı zamanda Martin Heidegger’in eserlerini Fransızca’ya ilk tercüme eden kişidir.

Henry Corbin, 1930-1931 yıllarında Fransa’da ve iki defa gittiği Almanya’da Henrik Samuel Nyberg, Hellmut Ritter, Rudolf Otto, Rabindranath Tagore, Karl Loewith, Albert-Marie Schmidt, Henri Jourdan, Alexandre Kojevnikoff (Kojeve), Bernard Grehuysen ve Martin Heidegger gibi ünlü ilim adamı ve filozoflarla tanışma imkânı buldu.

Henry Corbin, bu arada beş arkadaşıyla birlikte  Hic et Nunc  adlı sadece altı sayı devam eden bir dergi çıkardı; 1934’e kadar da  Revue critique’in sekreterliğini yaptı. 1932 yılında Gazzâlî ile Hallâc-ı Mansûr’u karşılaştıran bir seminer hazırladı ve tekrar Almanya’ya, arkasından İsveç’e giderek buralarda Karl Barth, Paul L. Landsberg ve George Dumézil gibi ünlü kişilerle tanıştı.

Henry Corbin, 1933 yılında Sorbonne Üniversitesi’nin öğretim üyelerinden Maurice Leenhardt’ın kızı Stella Leenhardt ile evlendi. Eşi Stella kulağı az işiten Henry Corbin’in bu eksikliğini sürekli yardımlarıyla telâfi etmeye çalışmıştır.

1933 yılında Le Semeur  adlı bir dergi çıkardı ve Sühreverdî üzerine yaptığı ilk araştırmasını  Les Recherches philosophiques  isimli dergide yayımladı.

1934 yılında Société Asiatique’in üyeliğine seçilen Henry Corbin, 1935 yılında Bibliothèque Nationale tarafından altı ay kadar Berlin’de çalışmakla görevlendirildi; arkasından  Hermes  ve  Mesures  adlı dergilerin yayın sorumluluğunu üstlendi.

1937 yılında Ecole Pratique des Hautes Etudes’de Alexandre Koyre’ye vekâlet etti; 1939’da da Luther’in  Herméneutique’i üzerine ders verdi ve bu arada André Duppont’un Ârâmîce-Süryânîce kurslarına devam etti.

1940 yılında İstanbul’daki Fransız Arkeoloji Enstitüsü’nde misafir araştırmacı olarak bulunurken II. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine burada kaldı ve enstitünün yöneticiliğini üstlendi; bu arada Sühreverdî külliyatını hazırlamaya başladı. 1945’te İran’a geçti ve Tahran’daki Fransız-İran Enstitüsü’nün bünyesinde bir İranoloji bölümünün açılması için çalışmalar yaptı.

1949 yılında Fransa’ya dönen Henry Corbin, İsviçre’nin Ascona şehrinde Olga Fröbe-Kapteyn tarafından tertip edilen ve dünyanın her yerindeki teosofik-gnostik fikirleri benimsemiş bilgin ve düşünürleri yılda bir defa bir araya getirmeyi amaçlayan, ayrıca verilen tebliğleri  Eranos-Jahrbuch adıyla bir yıllık halinde yayımlayan Cercle Eranos toplantısında “İran’da Hermetizmin ve İrşadın Hikâyesi” konulu bir konferans verdi ve o yıldan itibaren ölümüne kadar her yıl bu toplantılara katıldı.

1953 yılında İbni Sina hakkında konuşma yapmak için İtalya’ya gitti, 1954’te İbni Sina’nın ölümünün 1000. yılı münasebetiyle Tahran’da düzenlenen milletlerarası kongreye katıldı ve aynı yıl Louis Massignon’un emekli olması üzerine bizzat onun tavsiyesiyle Ecole Pratique des Hautes Etudes’ün Din Bilimleri Bölümü’ne bağlı bulunan İslâmî Araştırmalar kısmının başkanlığına getirildi.

1955 yılında Kültürel İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından Fransız-İran Enstitüsü’nün İran’la ilgili yayınlar bölümü başkanlığına tayin edilen Corbin, 1973’e kadar sürecek olan bu görevi dolayısıyla her yıl ocak-haziran döneminde Paris’teki derslerine devam ederken sonbaharı Tahran’da geçirdi ve diğer çalışmalarının yanında Tahran Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde İslâm felsefesi ve ilâhiyatı okuttu.

1956’da Roma ve Paris’te konferanslar verip  La Table ronde  adlı dergide çeşitli yazılar yayımladı. 1958 yılında Tahran Üniversitesi tarafından kendisine şeref doktorluğu pâyesi verildi.

1962’de Amerika Birleşik Devletleri’nde bir kongreye katıldı ve aynı yıl Cercle Eranos’un danışman üyeliğine seçildi. 1970 yılını da daha önceki yıllar gibi Avrupa’nın başlıca üniversitelerinde konferanslar vererek geçirdikten sonra Meşhed’e gidip  Anthologie des philosophes iraniens depuis le XVIIe  siècle jusqu’à nos jours  adlı serinin hazırlık çalışmalarına katıldı.

1974 yılında emekliye ayrıldı ve Robert de Chateaubriant, Gilbert Durand, Antonie Faivre, Richard Stauffer ile birlikte Kudüs’te Saint Jean Üniversitesi’ni kurarak ölümüne kadar bu üniversite ile Ecole Pratique des Hautes Etudes’deki konferanslarına ve İran’daki çalışmalarına devam etti; ayrıca emekliliğinin arkasından Nicolas Berdiaev Kurumu’nun başkanlığını da yürütmeye başladı.

1977’de Seyyid Hüseyin Nasr’ın yönetiminde Tahran ve Mc. Gill üniversitelerinin ortak girişimiyle kendisi için  Mélanges offerts à Henry Corbin  adlı bir armağan kitabı çıkarıldı. 1978 yılı Ocak ayında Kudüs Saint Jean Üniversitesi’ndeki beşinci yıllık konferansını veren Corbin temmuzda İskoçya’ya gitti; Paris’e dönüşünde 7 Ekim 1978’de öldü.

Henry Corbin, 7 Ekim 1978 tarihinde Fransa, Paris’te 75 yaşında ölmüştür.

Kitapları :
1939 - Sohrawardi d’Alep
1958 - Imagination créatrice dans le soufisme d’Ibn Arabi
1994 - The Man of Light in Iranian Sufism, Trans.Nancy Pearson, Omega Publications
1989 - Spiritual Body and Celestial Earth Trans.Nancy Pearson, Princeton University Press; Reprint edition
1974 - En islam iranien, 4 volumes, Galimard: Paris,
1964 - History of Islamic Philosophy, Kegan Paul (15 Nisan 2001) ("İslam Felsefesi Tarihi" adıyla İletişim Yayınlarından Türkçeye çevirildi)
1983 - Cyclical Time and Ismaili Gnosis  Kegan Paul, London,
1998 - The Voyage and the Messengner: Iran and Philosophy (Contains previously unpublished articles from 1948-76). North Atlantic Books, Berkley, California,
1995 - Swedenborg and Esoteric Islam Swedenborg Foundation
1998 - Alone with the Alone: Creative Imagination in the Sufism of Ibn 'Arabi, Trans.Ralph Manheim, Princeton University Press
[[[

Kaynak:Biyografi.info