Hüseyin Daniş

Hüseyin Daniş, 1870 yılında İstanbul’da doğmuştur. Tam adı Hüseyin Daniş Pedram‘dır. Ailesi 1850 yılında İran, İsfahan'dan ticaret amacıyla gelerek İstanbul'a yerleşti. Rüştiye’yi bitirdikten sonra bir yıl Mülkiye Mektebi’nde, iki yıl da Beyoğlu’ndaki Institution Française’de okudu, ingilizce dersleri aldı. Arapça ve Farsçasını ilerletmek amacıyla bir süre İran’da bulundu. İran’da Debistan-ı İraniyan adlı okulda Horasanlı Hacı Rıza Kuli ve Tebrizli Hacı Mirza Mehdi’den arapça ve farsça öğrendi.
Hüseyin Daniş, 1894 yılında Türkiye'ye dönüp ikdam gazetesinde yazmaya başladı. Hat dersleri aldı. Mahmut Celalettin Paşa'nın çocukları Prens Sabahattin ve Lutfullah'a ders verdiği sırada onlarla birlikte 1899 yılında Avrupa'ya gitti. On dört ay Fransa, İngiltere, İsviçre, İtalya ve Mısır’da kaldı. Dönüşünde çevirmen olarak girdiği Düyûn-ı Umûmiye’de 23 yıl çalıştı. Tercüme Kalemi müdürlüğüne kadar yükseldi. Bu arada Galatasaray Lisesi ve Dârülfünun’da Farsça ve İran edebiyatı dersleri okuttu (1909-1923).

1910 yılında Tebrizliler tarafından İran Millî Meclisi’ne Azerbaycan mebusu olarak seçildiyse de bu göreve gidemedi.

Aka Mirza Ali Ekber Han ile İstanbul’da Farsça Süruş gazetesini çıkarttı. Darülfünundan istifa ettikten ve Düyun-ı Umumiyenin 1923’te kapatılmasından sonra Osmanlı Bankası’nda İstanbul şubesinde çevirmenlik yaptı. Şiirlerinde Dâniş mahlâsını kullanan şair, Servet-i Fünuncular arasında yer almış, şiirleri başta Servet-i Fünun olmak üzere birçok dergi ve gazetede yayımlanmıştır.

Şiirlerini 1925 yılında Kervân-ı Ömr adlı eserinde toplayan Hüseyin Dâniş, daha çok İran edebiyatıyla ilgili çalışmalarıyla tanınır. Şiirlerinde Dâniş mahlasını kullanan Hüseyin Daniş, Soyadı Kanunundan sonra, Pedram soyadını aldı.

Hüseyin Daniş, 1934 yılında Tahran Üniversitesinde İran ve Türk edebiyatı dersleri verdi. Aynı yıl Şah Rıza Pehlevi’nin Türkiye’yi ziyareti sırasında İran elçiliğinde görevlendirildi. Daha sonra Ankara’da basın ataşesi olarak görev yaparken öldü.

Hüseyin Daniş, 31 Mart 1943 tarihinde Ankara’da 70 yaşında ölmüştür. Mezarı İstanbul Üsküdardadır.

Başlıca yapıtları:
1899 - Neva-yı sarir (yazılar ve bazı çeviriler)
1912 - Serâmedan-ı Suhan (Farsça şiir antolojisi)
1915 - Talim-i lisan-ı farisi
1916 - Zerdüşt-name
1919 - Münazaratım (Mehmet Fuat Köprülü ile tartışma)
1919 - Hediye-isal
1926 - Kervan-ı ömr (şiir)
1934 - Fransızca-Türkçe hukuki ve medeni lügat

Çeviri :
1914 - Medayin Harabeleri (Hakani-i Şirvani)
1915 - Cengelistan (La Fontaine’den Farsçaya)
1922 - Rubaiyat-ı Ömer Hayyam, (Rıza Tevfik ile beraber)


Kaynak:Biyografi.info