İbni Firnas

Berberi İslam bilgini, simyacı, gökbilimci ve şair

İbni firnas, 810 yılında Endülüs’ün Kurtuba şehirinde doğmuştur. Tam adı Abbas Kasım İbni firnas’dır. Âilesi, Berâbir Kabîlesindendir. Halîfe İkinci Abdurrahmân bin Hakem'in zamânında yaşadı. MS. 9. yüzyılda günümüzdeki İspanya ve Portekiz topraklarında Endülüs Emevi devleti vardı.

Birçok alanda çalıştı, kimya, fizik, astronomi okudu. Astronomi tabloları hazırladı, şiir yazdı, el-Makata adlı bir su saati tasarladı.

İbni firnas, kendisine has metodlarla bir kısım kum ve taşlardan mükemmel renksiz cam yapma usûlünü buldu. Ayrıca düzeltme kabiliyeti olan camı keşfederek gözlüğün mucidi olduğu kabul edilir. Sülfirik nitrik, nitro hidroklorik asitleri keşfetmiş, ayrıca birçok kimyevî maddeyi de ortaya çıkarmıştır. Ayrıca kaya kristallerini kesme yöntemini geliştirdi. O zamana kadar sadece Mısırlılar kristal kesmeyi biliyordu. Bundan sonra, İspanya Mısır'dan kuartz ihracını bıraktı.

875 yılında tüy ve kumaş gibi malzemeleri kullanarak ilk uçuş aletini, bir planör yaptı, bir kuleden atlayarak uçmayı denedi. Uçuş büyük ölçüde başarılı oldu, havada uzun süre kuşlar gibi süzüldü. Ancak, inişi biraz sert oldu, yaralandı. İbni firnas’ın bu başarısından 1028 yıl sonra 17 aralık 1903 tarihinde Wright Kardeşler uçak yapıp uçmayı başardı. Philip Hitti, "Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi" adlı eserinde şöyle der: 'İbn Firnas, insanlık tarihinde ilk defa bilimsel uçma girişiminde bulunan kişidir.' Alman bilim tarihi araştırıcısı Sigrid Hunke, 'İbn- i Firnas'ın yaptığı bu uçakla İkaros'un rüyasını gerçekleştirdiğini' dile getirmektedir. Prof. Dr. Osman Turan da İbn-i Firnas'ın "İslâm medeniyetinde modern havacılığın öncüsü" olduğunu dile getirdikten sonra şöyle bir tesbiti de ilâve etmektedir: "Daha doğrusu şu dünya tarihinde ilk defa uçmayı gerçekleştiren, uçak yapan bir Müslümandır."

Güneş ve gezegenleri hareket halinde gösteren bir “Plenatarium” da yapmıştır. İbni firnas, Bilgin bu cihazla yıldızlarla birlikte bulutu ve şimşekleri de inceliyordu.

İbni firnas, aynı zamanda İslâm musıkîsinin İspanya'da topluma mal edilmesini sağlayan değerli, duygulu ve çok hassas bir musikîşinasdır.

Libya'da onun onuruna posta pulu basıldı. Irak'ta Bağdat Uluslararası Havaalanı'nda onun anısına bir heykel dikildi. Yine Irak’da Bağdat`ın kuzeyinde “İbni firnas” adında havaalanı vardır. Ayrıca, ay üzerinde güneybatıda King ve Ostwald Kraterlerine yakın bir yerde 89 km çapındaki bir kraterin adına da “Abbas İbni firnas Krateri” adı verilmiştir.

İbni firnas, 888 yılında 78 yaşında Kurtuba'da öldü.

Kaynak:Biyografi.info