Paul Bonatz

Paul Bonatz, Türkiye'de bulunduğu 1940'larda II. Ulusal Mimarlık Akımının destekleyici ve yönlendiricilerindendir.

Paul Bonatz, 6 Aralık 1877 tarihinde Fransa’da Metz yakınındaki Solgne’de (eskiden: Lothringen, Almanya) doğmuştur. 1896 yılında liseden mezun oldu. 1896-1901 yılları arasında Münih Teknik Üniversitesi'nde önce makine mühendisliği öğrenimine başladı, daha sonra mimarlığa geçiş yaptı ve mimarlık eğitimi gördükten sonra, Münih Kent Planlama Dairesi’nde ve Stuttgart Üniversitesi'nde 1902-1906 yılları arasında Prof. Theodor Fischer'in asistanı olarak çalıştı.

Theodor Fischer, 1908 yılında Münih’e atandığında, Paul Bonatz Stuttgart’taki kürsüsünü devraldı ve bu görevi 1943 yılına kadar sürdürdü. Paul Bonatz, öğretim üyesi görevinin yanı sıra, üniversiteden arkadaşı Friedrich Eugen Scholer ile birlikte gerçekleştirdiği özel siparişlerle de ilgilendi. Tübingen Üniversitesi Kitaplığı (1910-1912), Hannover Kent Salonu (1910-1914), Paul Bonatz’ın ünlü eseri Stuttgart Tren Garı (1911–1928) da bu işbirliğinden doğdu.

Neckar Barajı ve Elektrik Santralı (1926-1935), Stuttgart'taki Zepplin Oteli (1931-1933), İsviçre'de Basel Güzel Sanatlar Müzesi (R. Christ ile birlikte; 1932-1936), çeşitli otoyol köprüleri (1938-1941) bu dönem yapıtlarının başlıcalarıdır.

Nasyonal Sosyalizm zamanında otoyolların yapımının yanı sıra mimar ve mühendislerin eğitimiyle meşgul oldu. 1939 ile 1945 yılları arasında Albert Speer ile birlikte Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Emniyet Müdürlüğü gibi bazı planlama işleri hazırladı.

Paul Bonatz, Türkiye'ye ilk kez 1916'da İstanbul'da yaptırılacak Türk-Alman Dostluk Evi proje yarışması için yer görmeye gelmişti. 1942'de bir kez daha gelerek uluslararası Anıtkabir mimari proje yarışmasında jüri üyeliği yaptı.

Paul Bonatz, 1943 yılında Almanya’yı terk ederek Türkiye’ye yerleşti. Bir yıl önce Atatürk mozolesinin (Anıtkabir) proje seçiminde jüri görevini üstlendiği bu ülkede, Kültür Bakanlığı tarafından danışman olarak atandı. Paul Bonatz, aynı yılın sonunda Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Teknik Öğretim Müsteşarlığı Yapı Bürosu mimarlık danışmanlığa getirildi. 1947 yılına kadar süren bu görevi sırasında çeşitli kentlerde gerçekleştirilecek sanat enstitüleri için projeler hazırladı.

1943-1944'te Emin Onat ile birlikte İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi olarak kullanılacak Taşkışla'nın onarım çalışmalarına katıldı, 1946-1954 arasında aynı okulda mimari proje hocalığı yaptı.

Çanakkale Anıtı, İstanbul Radyoevi ve İstanbul Adalet Sarayı gibi önemli yapıların yarışma jürilerinde bulundu. UIA'nın (Uluslararası Mimarlar Birliği) 1948'de toplanan ilk genel kuruluna Türk heyetiyle birlikte katıldı.

1946’dan 1954’e kadar profesör olarak İstanbul Teknik Üniversitesinde ders verdi. Bu dönemde çeşitli projeler gerçekleştirdi.

1954'te savaş sonrası Almanya'sının yeniden imarında yer almak isteğiyle Almanya’ya geri döndükten sonra yaklaşık 2 yıl yaşadı ve Paul Bonatz, 20 Aralık 1956 tarihinde Stuttgart, Almanya’da 79 yaşında öldü.

Ankara’daki Eserleri:
Fen Fakültesi (sadece danışmanlık), 1941–1943
Gazi Eğitim Enstitüsü, Erkek Teknik Öğretmen Okulu
Saraçoğlu Mahallesi , 1944–1946
Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü , 1946
Ankara Devlet Opera ve Opera Binası , 1946-1947

Kitapları :
1950 - Leben und Bauen
1951 - Brücken (F.Leonhardt ile)


Kaynak:Biyografi.info