Abay Kunanbayulı
Abay Kunanbayulı Biyografisi
Abay Kunanbayulı, 10 Ağustos 1845 tarihinde Kazakistan’ın eski Karkaralı ilindeki Şıngıs dağının Kaskabulak yaylasında (şimdiki Semey ili Abay ilçesi Karavıl köyü) doğmuştur. Doğum adı İbrahim idi, ancak daha sonra Kazakça'da dikkatli anlamına gelen Abay takma adı verildi. Orta Cüz Kazakları’ndan Argın boyunun Tobıktı koluna mensuptur. Babası Kunanbay Öskenbayev varlıklı ve nüfuzlu bir beydi. Eğitim hayatına köyünde başlayan Abay, on yaşına geldiğinde Semey şehrindeki bir medresede din ilimlerinin yanında edebiyat, tarih, matematik, coğrafya gibi modern bilimleri de tahsil etti. Semey şehirinde okurken doğu’nun klasikleri olan Nizami, Nevai, Saidi, Hafız ve Fuzuli’nin eserlerini ve Mihail Lermontov ve Aleksandr Puşkin'in eserlerini okudu. Bu yıllarda şiir de yazmaya başladı. Arap, Fars ve Türk edebiyatının eserlerini taklit ederek şiirlerini yazmaya başlamıştır.
Daha sonra idarî işlere ve siyasete karışmaya başladı. 1876-1878 yıllarında Konır Kökşe adlı bir yerin idareciliğine seçildi. Siyasî gücünü yanlış ve haksız uygulamaları durdurmak için kullanmaya çalışan Abay, bu konuda fazla başarı sağlayamadığı gibi adaletsiz yönetimi sebebiyle eleştirdiği babasıyla da anlaşmazlığa düştü. Gördüğü yanlışları şiir yazarak tenkide ve halkı uyarmaya çalıştıysa da şairlik o dönemde Kazak soyluları arasında hakir görülüyordu. Bu yüzden Abay 1886 yılına kadar şiirlerinde takma ad kullandı.
Semey’e sürgüne gönderilen Çarlık karşıtı Rus aydınlarından E. P. Mihaelis gibi Rus arkadaşlarının ve Saint Petersburg’da bir askerî okulda öğrenim görmekte olan kardeşi Halilolla Öskenbayev’in yardımıyla Rusça’sını ilerletti. Rus edebiyatının önde gelen yazarlarının eserlerini okudu, ayrıca dünya edebiyatı klasiklerinin Rusça çevirilerini okuma imkânı buldu.
Kırk yaşına geldiğinde kendini edebiyata veren Abay Kunanbayulı, 1886 yılında yazdığı “Jaz” (yaz) adlı şiirinde ilk defa kendi adını kullandı. Bu tarihten sonra kaleme aldığı şiirlerle Kazak halkını uyandırmaya ve ilerletmeye çalıştı. Çağın gerisinde kalan halkı için kaygılanıyor, toplumu değiştirmenin yollarını arıyordu. 1890’lı yıllarda artık halk arasında beğenilen ve fikirlerine güvenilen bir şair olmuştu. Çeşitli yerlerden pek çok kişi Abay’dan istifade etmek üzere yanına gelmeye başladı. Bu şekilde birçok şair ve yazar yetiştirdi.
Abay Kunanbayulı, 6 Temmuz 1904 tarihinde Semipalatinsk’de 59 yaşında ölmüştür.
1995 yılı UNESCO tarafından bütün dünyada “Abay Yılı” olarak ilan edildi ve doğumunun 175. yılı dolayısıyla 2020 yılı Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı tarafından Abay Kunanbayoğlu yılı ilan edilmiştir.
İstanbul'un Zeytinburnu ilçesindeki Abay Kunanbayoğlu Meydanı'nda büstü vardır.
Kaynak:Biyografi.info
Abay Kunanbayulı için yapılan aramalar
Abay Kunanbayulı, Abay Kunanbayulı biyografi, Abay Kunanbayulı hayatı, Abay Kunanbayulı özgeçmişi, Abay Kunanbayulı hakkında, Abay Kunanbayulı doğum yeri, Abay Kunanbayulı fotoğraf, Abay Kunanbayulı video, Abay Kunanbayulı resim, Abay Kunanbayulı kimdir?, Abay Kunanbayulı kaç yaşında?, Abay Kunanbayulı nereli, Abay Kunanbayulı memleketi
- Prenses Fevziye Bugün
- Lokman Hekim Dün
- I. Fuad 25 Nisan
- Koca Yusuf Paşa 24 Nisan
- Ahmet Kürsat Öçalan 23 Nisan
- Alper Erinç 23 Nisan
- Peter Higgs 22 Nisan
- Ahmet Mekin 1782
- Mehmet Ali Yılmaz 264
- Tansu Polatkan 223
- Orhan Ayhan 146
- Beren Saat 117
- Şekip Mosturoğlu 111
- I. Fuad 109
- Harika Avcı 85
- Recep Tayyip Erdoğan 82
- Melek Baykal 79
- Ahmet Nazif Zorlu 78
- Yıldız Tilbe 76
- Lokman Hekim 73
- Haldun Simavi 72
- Acun Ilıcalı 70
- Ahmet Mekin 1782
- Şekip Mosturoğlu 111
- Orhan Ayhan 146
- Tansu Polatkan 223
- Harika Avcı 85
- Ahmet Nazif Zorlu 78
- Çağrı Doğanay 66
- Melek Baykal 79
- Ekrem İmamoğlu 62
- Nalan Altınörs 66