Aslı Erdoğan

Yeni kuşak kadın yazarlarındandır ve Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde görev yapan ilk Türk fizikçilerdendir.

Aslı Erdoğan, 8 Mart 1967 tarihinde İstanbul'da ailesinin tek çocuğu olarak doğmuştur. Annesi Sosyal Sigortalar Kurumu müfettişlikten emekli olan Mine Aydoslu’dur. (d.1947). Elektrik yüksek mühendisi olan babası annesinden boşanmıştır. Amerikan Robert Lisesi, ardından Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünü ve Fizik bölümlerini bitirdi. Aynı üniversitenin Fizik bölümünde yüksek lisans eğitimi aldı ve asistanlık yaptı. 1991-1993 yılları arasında Cenevre'de Avrupa Nükleer Merkezi CERN (Conseeil Europeen pour la Recherche Nucleaire)’de Higgs bozonu üzerine çalıştı.

Türkiye'ye döndükten sonra bir süre İstanbul'da Afrikalı göçmenlerle yaşadı. 1994 yılında Brezilya’ya giderek Rio de Janeiro’da başladığı fizik doktorasını 2 yıl sonra yarıda bırakarak yazmayı seçti. 2 yıl daha orada yaşadıktan sonra 1998 yılında Türkiye'ye döndü.

Aslı Erdoğan, 1994 yılında ilk kitabı “Кabuk Adam” yayımlandı. 1997 yılında Deutsche Welle’nin düzenlediği yarışmada “Tahta Kuşlar” adlı öyküsüyle birincilik ödülü aldı, bu öykü dokuz dile çevrildi. "Mucizevi Mandarin" Fransa'da Actes Sud tarafından basıldı.

“Kırmızı Pelerinli Kent” romanı Gyldendal Yayınları’nın (Norveç) Marg –omirilik— serisine seçildi. Brezilya'ya giden bir Türk kızının Rio de Janeiro'da yabancılık çekmektense şehri keşfetmesini anlatan eser, özellikle İskandinav ülkelerinde ilgi gördü. Kitabın Fransızca baskısı yine Actes Sud tarafından yaρıldı. Romanın Bulgarca, Almanca, İngilizce ve Yunanca baskıları hazırlandı. 2005 yılında “Hayatın Sessizliğinde” adlı kitabı Dünya Yayınları tarafından yılın kitabı seçildi.

Hayatın Sessizliğinde’den bir bölüm Milano'da Piccola Tiyatrosu’nda Serra Yılmaz tarafından seslendirildi, dans tiyatrosu ve baleye uyarlandı.

Mahpus adlı öyküsü Fransa’da filme çekildi. Aslı Erdoğan’ın yapıtları birer ‘çağdaş klasik’ olarak nitelendirildi. Uluslararası basında pek çok övgüyle adını duyuran Aslı Erdoğan, Lire Dergisince "geleceğin 50 yazarı" arasında gösterildi.

Gazete yazıları ve çeşitli dergilerde çıkan öykülerinin toplandığı iki seçki; "Bir Kez Daha" ve "Bir Delinin Güncesi" adı altında 2006 yılında yayınlandı.

Le Monde, Frankfurter Allgemeine Zeitung, Neue Zürcher Zeitung, die Welt, der Freitag, die Berliner Literatur Kritik gibi gazete ve dergilerde Aslı Erdoğan’ın yapıtları üzerine yüzden fazla makale ve çalışma yayımlandı. Ingo Arend, Ruth Klüger, Barbara Frischmuth gibi yazarlar Aslı Erdoğan’ı yazdı. La Libre Belgique tarafından Antonin Artaud ve Malcolm Löwry ile kıyaslanırken, Aftenposten şu cümleyle değerlendirdi:“ James Joyce ve Dublin, Franz Kafka ile Prag nasıl birbirinden ayrılmazsa, bundan böyle Aslı Erdoğan Rio da birbirine kopmaz bağlarla bağlanacak.” Son olarak ’Ord i Grenseland Prisen—Sınırda Sözcükler Ödülü’ ödülünü kazanan yazarın kitapları dünya dillerine çevrilmeye devam ediyor

Meet bursunu kazanarak, Fransa’da St. Nazaire'deki Yabancı Yazarlar Evi'ne davet edildi. Yurtiςi ve yurt dışı pek çok sergide metinleri yer aldı.

Aslı Erdoğan, 1999-2000 yıllarında Radikal gazetesinde başladı, köşe yazılarını 2006 yılında "Bir Delinin Güncesi" ve "Bir Kez Daha" adlı kitaplarında topladı.

2010 yılında yayımlanan "Taş Bina ve Diğerleri" adlı kitabı Sait Faik Hikâye Armağanı'nı kazandı.

2012 yılında Literaturhaus ve Uluslararası PEN Kulübü'nün değerlendirmesiyle 2012 "Zürih kent yazarı" seçildi ve altı aylık bir burs alarak kent üzerine yazıp okuma günlerine katılmak üzere Zürih'te yaşadı.

Aslı Erdoğan’a 2013 yılında Norveç'te kadınların seçme ve seçilme hakkını elde edişinin 100. yılı adına konan "Sınırda Sözcükler Ödülü" (Ord i Grenseland Prisen) verildi.

Aslı Erdoğan, Şair Hasan Öztoprak ile bir ilişki yaşadı ancak hiç evlenmemiştir.

Köşe yazarlığına Özgür Gündem’de devam etti. Özgür Gündem gazetesinin yayın danışma kurulu üyesi görevi yapmakta idi.

Aslı Erdoğan, Özgür Gündem gazetesine yönelik yapılan soruşturmada silahlı terör örgütü üyeliği ve halkı kışkırtmak iddiasıyla 20 Ağustos 2016 tarihinde tutuklanmıştır.

Kapatılan Özgür Gündem gazetesi yönetici ve danışmanlarına yönelik başlatılan soruşturma kapsamında hazırlanan iddianame İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamenin kabulüyle birlikte 23 Kasım 2016 tarihinde Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay hakkında tahliye kararı verildi. Ancak mahkeme, şüphelilerin, "Terör örgütü üyeliği" suçundan ise tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Erdoğan ve Alpay cezaevinden çıkamadı.

Devletin birlik ve bütünlüğünü bozmak", "Örgüt üyesi olmak" ve "örgüt propagandası" yapmak iddiasıyla yargılanan ve Aslı Erdoğan ile Necmiye Alpay hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istenen davanın duruşması 29 Aralık 2016 tarihinde yapıldı.

29 Aralık 2016 tarihinde İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi görülen ilk duruşmasında Aslı Erdoğan, yazar Necmiye Alpay ve Bilir Kaya'nın 133 gün süren tutukluluğunun ardından tahliyesine karar verdi.

Yurt dışı yasağının kalkmasının ardından Almanya’da Berlin'e yerleşen yazar, çeşitli Avrupa ülkelerinde etkinliklere katılmaya devam ediyor.

Şubat 2020'de tüm suçlamalardan beraat etti, ancak, aylar sonra başka bir savcı itiraz ederek davayı yeniden başlattı.

Ödülleri :
2016 - İsveç Pen tarafından sürgünde, tehdit altında ya da cezaevinde bulunan bir yazar ya da gazeteciye verilen Tucholsky Ödülü'ne layık görüldü.
2016 - Tahliye olduktan sonra Avusturya'daki Bruno Kreisky İnsan Hakları Vakfı'nın 2016 Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü''nü aldı.
2017 - Amsterdam'da bulunan Avrupa Kültür Vakfı'nın 2017 Princess Margriet Kültür Ödülü'nü aldı.
2017 - Almanya'daki AnStifter Derneği'nin 2017 Stuttgart Barış Ödülü'nü aldı.
2017 - Theodor Heuss Vakfı'ndan Theodor Heuss Madalyası'nı aldı.
2017 - Alman Kitap Basım ve Yayıncıları Derneği ile Osnabrück Belediyesi'nin 2017 Erich-Maria-Remarque Barış Ödülü'nü aldı.
2017 - Leipzig Medya Özgürlüğü Ödülü'nü aldı.
2018 - Almanya'nın ünlü feminist kadın dergisi Emma'nın 2018 Simone-de-Beauvoir Kadın Hakları Ödülü'nü aldı.
2019 - 2019'da daha önce de aday gösterildiği Vaclav Havel Kütüphane Vakfı'nın 2019 Risk Altındaki Cesur Yazara Huzuru Bozma Ödülü'ne layık görüldü.

Kitapları :
1994 - Кabuk Adam
1996 - Mucizevi Mandarin
1998 - Kırmızı Pelerinli Kent
2005 - Hayatın Sessizliğinde
2000 - Bir Yolculuk Ne Zaman Biter (Gazete Yazıları)
2006 - Bir Delinin Güncesi (Denemeler - I)
2006 - Bir Kez Daha (Denemeler - II)
2009 - Taş Bina ve Diğerleri (Öykü)
2017 - Artık Sessizlik Bile Senin Degil


Kaynak:Biyografi.info