Emil Zatopek

Emil Zatopek, 1952 yılında Finlandiya'nın başkenti Helsinki’de yapılan 1952 Yaz Olimpiyatları'nda 5000 m, 10000 m. ve maraton yarışlarının üçünde de birinci gelerek altın madalya kazandı.

Emil Zatopek, 19 Eylül 1922 tarihinde Koprivnice, Çekoslovakya’da marangoz ve fakir bir babanın yedinci çocuğu olarak doğmuştur. Ailesinin mali durumu çok kötü olan Emil Zatopek, 16 yaşında, bir ayakkabı fabrikasında çalışmaya başladı.

Emil Zatopek, 1942 yılında askere alındı. Askerdeyken görece daha rahat ve spor için vakti, imkanı daha fazla idi. Orada sergilediği başarılar ile spora tamamen geçti ve 4 sene içerisinde ülkesinde 2.000, 3.000 ve 5.000 metre rekorlarının tek sahibi oldu. 1946 yılında ülkesinin milli takımında ve Avrupa Şampiyonası’nda madalya kazanamıyor ama 5.000 metrede beşinci olmasına rağmen kendisine ait Çekoslovakya rekorunu 25 saniye geliştirerek 14:25:8 koşuyor.

Koşmayı çok seven Emil Zatopek, yarışlara katılmaya başladı. Antrenman olarak her gün, 100 defa, tempolu 400 metre koşuyordu. Kısa mesafe antrenmanı yapmasındaki sebep, dayanıklığına patlayıcı ataklar getirmek istemesiydi. Bu müthiş sistemi uygulaması ona, en büyük doping olan motivasyonu getirdi. Her türlü hava koşulunda, antrenmandan vazgeçmiyordu. Koşu ayakkabısı yerine askeri bot giyerdi.

Ağır postallarla koşmak ona, benzersiz bir koşu stili getirmişti. 1950 yılı Avrupa Şampiyonası'nda, 5000 ve 10000 metrede şampiyon oldu. Birçok uzun mesafe yarışında kazandığı şampiyonluklar sayesinde, bütün dünya onu tanıyordu artık.

1948 yılında İngiltere’nin başkenti Londra yapılan 1948 Yaz Olimpiyatları'nda koştuğu 10 bin metrede 29 dakika 59.6 sn.’lik derecesiyle altın madalya kazandı. 5 bin metrede ikinci olarak gümüş madalya kazandı.

Emil Zatopek, 1952 yılında Finlandiya'nın başkenti Helsinki’de yapılan 1952 Yaz Olimpiyatları'nda 5000 m, 10000 m. ve maraton yarışlarının üçünde de birinci gelerek altın madalya kazandı. Zátopek, 10 bin metreyi 29 dakika 17 saniyede, 5 bin metreyi ise 14 dakika 17.6 sn.'de, maratonu ise 2 saat 23 dakika 03.2 saniyede koşarak üç altın madalya kazandı. Kazandığı üç madalya nedeniyle kendisine "Çek Lokomotifi" adı verilmiştir.

Koşarken en ekşi limonu yemişcesine kendine has mimikleri kadar, benzersiz stiliyle de nam salmıştır.

1948-1952 arasında 5 bin ve 10 binde girdiği 72 yarışı̧ kazanıp, dünya rekorları kırdı. Hatta 1948’den 1954’e kadar 10.000 metrede üst üste 38 birincilik kazanıp, tarihe 20km’yi de 1 saat altında koşan ilk atlet olarak geçti.

1954 yılında İsviçre, Bern’de yapılan Avrupa Şampiyonası’nda 5000 m. yarışında 3. Oldu, Bern - 10000 m. yarışında birinci oldu. 1955 yılında da 25.000m. dünya rekorunu kırmıştı ve bu onun son rekoru oldu.

1956 yılında Avustralya’da Melbourne Olimpiyatları’nda sakatlığının da etkisi ile (6 hafta öncesinde fıtık ameliyatı geçirmişti) istediği sonuçları elde edemedi (maratonu 6.bitiriyor) ve profesyonel spor hayatını noktalamaya karar verdi.

Uzun mesafe koşularında 11 kez dünya rekoru kıran Emil Zátopek, 1958 yılında sporu bıraktı.

1968 yılında “Prag baharı” başladı. Emil Zatopek de hareketin içindeydi. Alexander Dubcek hükümetiyle başlayan (Prag Baharı) demokratik reformları destekledi. Rusya’dan gelen Kızıl ordunun tankları, bir anda Çekoslovakya'ya işgal harekâtını başlattı. Kızıl orduya karşı gösteri yapan Çeklerin arasında olan Emil Zatopek de tutuklandı. Onu önce çöpçü yaptılar. Halk büyük destek verdi. Onunla beraber yüzlerce insan, destek amacıyla çöp topladı. Daha sonra 6 yıl, uranyum madeninde işçi olarak görevlendirildi.

Emil Zatopek, uranyum madeninde işçi olarak çalıştırılırken 1989 yılının sonuna kadar evinden, ailesinden ve sevdiklerinden uzakta bir karavanın içinde yaşamak zorunda kaldı. 17 Kasım-29 Aralık 1989'da Çekoslovakya'da meydana gelen Vaclav Havel önderliğindeki “Kadife Devrim” diye adlandırılan kansız bir devrim ile komünist yönetim devrilince Çekoslavakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya diye ikiye ayrıldı.

Emil Zatopek’in 19 Eylül 1948 tarihinde evlendiği eşi Dana Zatopkova da cirit dalında 1952 yılında olimpiyat şampiyonu oldu.

Emil Zatopek, 22 Kasım 2000 tarihinde Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag’da 78 yaşında ölmüştür.

Başarıları :
15 yılda 18 dünya rekoru
10000 metreyi 29 dakikanın altında koşan ilk atlet
Olimpiyatlarda 4 altın, 1 gümüş madalya
Avrupa Şampiyonalarında 3 altın, 1 bronz madalya
1948-1954 arasında 10000 m'de üst üste 38 birincilik
1999'da Çek Cumhuriyeti'nde "En Büyük Olimpiyat Şampiyonu" seçildi.

Madalyaları:
Olimpiyat Oyunları:
1948 - Londra - 5000 m - Gümüş
1948 - Londra - 10000 m - Altın
1952 - Helsinki - 5000 m - Altın
1952 - Helsinki - 10000 m - Altın
1952 - Helsinki – Maraton - Altın

Avrupa Şampiyonaları :
1950 – Brüksel - 5000 m - Altın
1950 - Brüksel- 10000 m - Altın
1954 - Bern - 5000 m - Bronz
1954 - Bern - 10000 m - Altın

Onun sözü :
“Eğer koşmak istiyorsanız, birkaç kilometre koşun, başka bir hayat deneyimi yaşamak istiyorsanız maraton koşun…”

Kaynak:Biyografi.info