Felix Wankel

Alman mühendisi ve Wankel döner motorun mucidi.

Felix Wankel, 13 Ağustos 1902 tarihinde Rudolf ve Martha Wankel'in tek oğlu olarak Güneybatı Almanya'nın İsviçre sınırındaki Swabla bölgesindeki Lahr isimli küçük kasabada doğmuştur. 12 yaşındayken babası Birinci Dünya Savaşı'nda ölünce ailesi Lahr’dan Heidelberg’e taşındı. Babasından kalan parayı 1920'lerdeki büyük ekonomik kriz nedeniyle kaybetti. Donaueschingen, Heidelberg ve Weinheim'da lise eğitimine kadar devam etti ama lise son sınıfta Abitur diplomasını almadan okuldan ayrıldı.

Felix Wankel, Heidelberg'deki en eski yayıncılık şirketi olan Carl Winter Press'de 1921 yılından 1926 yılına kadar çalıştı. Felix Wankel, bir yandan da 1924 yılından itibaren Heidelberg'deki evinin arka bahçesindeki garajda Cleveland motorlu bisikletlerin geliştirilmesi ile uğraştı. Felix Wankel, çocukluktan beri yetenekli, yaratıcı bir mekansal hayal gücü ile donatılmış ve makinelerin, özellikle de yanma motorlarının dünyasıyla ilgilenmeye başlamıştı.

Daha 17 yaşındayken, arkadaşlarına "yeni bir tür motor, yarım türbin, yarım pistonlu" bir araba inşa etmeyi düşündüğünü söyledi. 1924 yılında Wankel motorunu tasarladı ve 1929 yılında ilk patentini aldı. 1933 yılında da daha gelişmiş bir modelin (DKM32) patentini alarak çalışmalarına devam etti. İlerleyen zamanlarda motorun teknik problemlerini çözme ve geliştirme üzerine çalıştı, ancak 2. Dünya Savaşı’nın başlaması sonucu çalışmalarını sürdürmekte zorluklarla karşılaştı. 1940’lı yılların sonlarında otomobil ve motosiklet firması NSU (günümüzdeki Audi) ile beraber çalışmalarına devam etti.

Wankel’in motoru, henüz bir taşıt aracında kullanılabilecek kadar dayanıklılığa ve güvene ulaşamamıştı. NSU firması ile beraber yürütülen geliştirme çalışmaları neticesinde, 1954’de teknik sorunların büyük bir bölümü çözümlendi ve DKM54 motoru oluşturuldu. Bu motorda da tıpkı öncekiler gibi bazı sorunlar mevcuttu ve ticari kullanım için henüz hazır değildi. DKM54’ün kullanıldığı NSU üretimi bir araç, 1957’de kendi sınıfında dünya hız rekorunu kırarak büyük bir olaya imza attı. Aradan bir yıl geçtikten sonra (1958) KKM57P motoru ilk defa NSU firmasının standına getirildi. KKM57P, wankel motorlarının günümüzdeki temelini oluşturmaktadır.

KKM57P motoru 1963’de NSU Spider marka otomobile monte edildi, 1967 yılında ise NSU Ro 80 çift dönerli wankel motoru üretti. Bu motorun 2x497,5 cm3 motor hacmi vardı ve 5500 d/d’de 136 beygir gücü üretiyordu, ayrıca motorun sıkıştırma oranı 9/1, ağırlığı ise 103 kg’dı. Aynı dönemlerde NSU dışında Toyo Kogyo adlı bir Japon firması da wankel motorlu otomobiller üretti. GM firması (Amerika) 1972’de tam 5 yıl içerisinde yaklaşık 50 milyon dolar harcayarak yeni bir wankel motor (185 beygir gücünde) geliştirdi ve otomobillerinde kullanmaya başladı. Başka bir Amerikan firması olan Ford ise wankel motorunun kendi otomobillerinde kullanılması amacıyla çeşitli anlaşmalar yaptı. Bu firmaların haricinde İngiltere’de Rolls-Royce, Japonya’da Datsun ve İtalya’da Alfa Romeo firmaları da wankel motoruyla ilgilenmiştir. Günümüzde pazarlanan ve ticari amaçlarla üretilen wankel motorlu tek otomobil Mazda RX8’dir.

Felix Wankel, II. Dünya Savaşı sırasında Lindau'da, Constance Gölü'nde (İsviçre sınırına yakın) yaşıyor ve orada contalar için tasarımlar, alışılmadık döner valfler ve otomobil ve uçak motorları için döner motorlar üzerine çalışıyordu.

Felix Wankel, 1920 yılından beri sağcı radikal ve anti-Semitik örgütlerin üyelerindendi. 1921 yılında Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'daki en büyük anti-Semitik federasyon olan Deutschvölkischer Schutz- und Trutzbund’a katıldı. 1922'de kısa süre sonra yasaklanan Ulusal Sosyalist Almanya İşçi Partisi NSDAP (Nazi Partisi) üyesi oldu.

İlerleyen yıllarda NSDAP (Nazi Partisi)’nin önden gelen liderlerinden Gauleiter, Robert Heinrich Wagner ile bazı konularda ters düşünce Ekim 1932'de partiden ihraç edildi. NSDAP (Nazi Partisi)’nin 30 Ocak 1933'te iktidar ele geçirmesinin ardından Mart 1933'te Robert Heinrich Wagner tarafından tutuklanarak hapse atıldı. Ancak Adolf Hitler'in ekonomi danışmanı Wilhelm Keppler'in ve Hitler'in kendisi tarafından müdahale edilerek Wankel Eylül 1933'te serbest bırakıldı.

1937 yılında tekrar Nazi Partisine girmek için uğraştı ise de giremedi. Wilhelm Keppler'in yardımıyla, 1940'da SS'ye Obersturmbannführer rütbesine kabul edildi. İki yıl sonra, henüz bilinmeyen nedenlerle üyeliği iptal edildi.

Felix Wankel, ikinci Dünya Savaşı sırasında Alman hava kuvvetleri ve donanma torpilleri için geliştirmeler üzerine çalıştı. İkinci Dünya Savaşından sonra 1945 yılında Wankel'in çalışmasına el konuldu, daha fazla çalışması yasaklandı ve Fransa tarafından birkaç ay boyunca hapsedildi.

1951 yılında Lindau'da bir motor üreticisi NSU Motorenwerk AG'nin araştırma departmanı ile çalışmaya başladı. 1954 yılında NSU için bir döner motor ilk tasarımını tamamladı ve 1957 ve 1958'de prototip birimleri test edildi. 1961'deJapon bir otomobil şirketi olan Mazda, NSU ile Wankel motorunu Japonya'da üretmek ve geliştirmek için anlaşmaya vardı. Döner motorlu Mazda otomobilleri, 1960'larda Japon pazarına ve 1971'de Amerikan pazarına tanıtıldı.

1969 yılında Münih Teknik Üniversitesi'nden fahri doktorası verildi.

Felix Wankel, 1936 yılında Emma "Mi" Kirin ile evlendi. Hiç çocuğu olmadı.

Felix Wankel, 9 Ekim 1988 tarihinde Heidelberg, Almanya’da 86 yaşında ölmüştür.

Wankel motoru :
Wankel motoru, yapıda klasik pistonlu motorlardan kökten farklıdır. Silindirlerde yukarı ve aşağı hareket eden pistonlara sahip olmak yerine, Wankel motoru kapalı bir odaya dönen üçgen şeklinde dönen bir rotora sahiptir. Rotorun her çeyreği dönüşü, haznenin içindeki gazların genleşmesini veya sıkışmasını tamamlar ve içten yanmalı motorların karakteristiklerini (emme, sıkıştırma, genleşme ve egzoz) karakterize eden dört işlevin rotorun bir dönüşünde gerçekleştirilmesini sağlar. Sadece hareketli parçalar rotor ve çıkış mili. Teorik olarak, bu tasarımın avantajları hafif ağırlığı, az hareketli parça, kompaktlık, düşük ilk maliyet, daha az gerekli onarım ve nispeten düzgün performansı içermektedir.

Wankel motoru; yanma basıncını dönen harekete çeviren ve eksantrik döner tasarımı olan içten yanmalı bir motor çeşididir. Bu tür motorlarda diğer içten yanmalı motorlardan ayrı olarak, üçgen şekilli ve kenarları yayvanlaştırılmış döner pistonlar kullanılmaktadır. Wankel motorunun yapısı diğer motorlara göre daha basittir, çünkü güç iletimi doğrudan piston üstüne bağlı bir mil yardımı ile gerçekleştirilir. Wankel motorun zamanları ise şu şekildedir;
Emme zamanı: Silindirin arasında kalan boşluk ve pistonun bir yüzeyi sayesinde emme deliğinden yakıt-hava karışımı emilir.
Ateşleme ve Sıkıştırma zamanları: Pistonun dönmesi ile birlikte, karışım silindir yüzeyi ve pistonun iki köşesi arasında sıkışmaya başlar. Hacmin en çok daraldığı an yani piston kenarının silindirin yüzeyine en fazla yaklaştığı an, karışım bujiler sayesinde ateşlenir. Ortaya çıkan yüksek sıcaklıktaki gazlar ile basınç, egzoz deliğine doğru pistonu dönmeye zorlar.
Egzoz zamanı: Egzoz deliğine yaklaşan kenar, pistonun dönme hareketi sonucu daralır. Egzoz deliğinin önü, bu daralma sırasında yanmış gazların çıkması için açılır ve sonuç olarak gazlar basınç sayesinde dışarıya atılır.

Wankel motor kullanan otomobiller;
• Mazda RX-8
• Mazda RX-7
• Mazda RX-5
• Mazda RX-3
• Mazda RX-2
• Mazda R100
• Mazda 110 S Cosmo Sport
• Mazda 787B
• NSU RO 80
• NSU Wankel Spider
• Audi 100 C2
• Citroen GS Birotor
• Citroen M 35
• Mercedes – Benz C 111
• IFA (Wartburg, Trabant) Prototip
• Flugautos M400 ve M200

Wankel motor kullanan motosikletler;
• Suzuki RE 5
• Hercules W 2000 Staubsauger
• Van Veen OCR 1000
• Norton P 55 B F1 Sports
• Norton P 55 F1
• Norton P 53 Commander Civilian
• Norton P 52 Commander Police
• Norton P 43 Classic
• Norton P 41 Interpol II
• MZ Prototip

Wankel motor kullanan deniz taşıtları;
• Zisch 74
• Zisch 68


Kaynak:Biyografi.info