Ferdinand Marcos

30 Aralık 1965 - 25 Şubat 1986 tarihleri arasında 10. Filipinler Devlet Başkanı olarak görev yapmıştır. Kurduğu otoriter rejim, yolsuzluklar ve baskı uygulamaları nedeniyle büyük tepki uyandırmıştır.

Ferdinand Marcos, 11 Eylül 1917 tarihinde Filipinler'in Ilocos Norte eyaletinde Sarrat kasabasında doğmuştur. Tam adı Ferdinand Emmanuel Edralín Marcos’dır. Ortaöğrenimini Filipinler'in başkenti Manila'da tamamladı. Ardından Filipinler Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.

Ferdinand Marcos, siyasetle uğraşan babasının bir rakibi Julio Nalundasan’ı 20 Eylül 1935 tarihinde öldürdüğü iddiasıyla hakkında açılan davadan Kasım 1939'da mahkûm oldu. Ama kararın bozulması için Filipinler Yüksek Mahkemesi'ne başvurması sonucunda ertesi yıl aklandı. Manila'da avukatlık yapmaya başladı.

II. Dünya Savaşı sırasında Filipinler ordusunda subay olarak görev yapan Ferdinand Marcos Japonlara tutsak düştü. 10Nisan 1942'de başlayan Bataan'dan Luzon'a kadar süren 161 kilometre “Bataan ölüm yürüyüşü” sırasında sağ kalmayı ardından da kaçmayı başardı. Sonradan Filipin direniş hareketinin önderlerinden biri olduğunu iddia ederek siyasi konumunu pekiştirmeye çalıştıysa da, resmi ABD arşivleri 1942-1945 arasında Japonlara karşı yürütülen mücadelede hemen hiçbir rolünün bulunmadığını ortaya koymuştur.

Ferdinand Marcos, 1946-1947 yıllarında, bağımsız Filipinler Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olan Manuel Roxas'ın teknik danışmanlığını yaptı.

Ferdinand Marcos, 1954 yılında eski güzellik kraliçesi İmelda Marcos ile evlendi. Ferdinand, Jr. (Bongbong Marcos) (d. 1957), Imee Marcos (d.1955), Aimee Marcos, Irene Marcos (d.1960) adlarında 3 çocukları oldu.

1949-1959 arasında Temsilciler Meclisi ve 1959-1965 arasında Senato üyeliği, 1963-1965 döneminde de Senato başkanlığı yaptı.

1965'te başkan adayı seçilmemesi üzerine Manuel Roxas'ın kurduğu Liberal Parti'den ayrılarak Milliyetçi Parti'ye geçti. Bu partinin adayı olarak devlet başkanı ve Liberal Parti adayı olan Diosdado Macapagal'a karşı pahalı ve sert bir kampanya yürüttü. Seçimleri kazanarak 30 Aralık 1965'te Filipinler Devlet Başkanı oldu.

1969 yılında yeniden Filipinler Devlet Başkanı seçilerek Filipinler'de bu görevi iki dönem üst üste sürdüren ilk başkan oldu. 1965-1969 arasında tarım, sanayi ve eğitim alanlarında belirli ölçüde gelişme sağladı. Ama zamanla güçlü öğrenci gösterileri ve kent gerillasının yükselen mücadelesiyle karşılaştı. 21 Eylül 1972 tarihinde komünist ve yıkıcı güçler'i gerekçe göstererek sıkıyönetim ilan etti. Hızla hareket ederek muhalif politikacıları tutukladı ve silahlı kuvvetleri rejimin bir baskı aracı haline getirdi.

Ferdinand Marcos, sıkıyönetim döneminde habeas corpus güvencesini ortadan kaldırmak da içinde olmak üzere birçok olağanüstü yetkiyi elinde topladı. 1973 yılında ilan ettiği yeni anayasayla yetkilerinin artırdı ve parlamenter bir sistem oluşturarak başbakanlığı da üstlendi.

17 Ocak 1981 tarihinde sıkıyönetimi kaldırdıysa da otoriter yönetimini sürdüren Ferdinand Marcos 16 Haziran 1981 tarihinde yapılan seçimlerde yalnızca görünüşte kalan bir muhalefete karşı seçimleri kazandı ve 30 Haziran 1981 tarihinden itibaren altı yıllık bir dönem için yeniden devlet başkanı oldu. Yönetime ve sanayi işletmelerindeki yüksek gelirli mevkilere akrabalarını getirdi.

1954 yılında evlendiği eski güzellik (1949 yılı) kraliçelerinden İmelda Romuáldez Marcos, 1972'de başlayan sıkıyönetim döneminde yönetimin güçlü kişilerinden bir durumuna geldi; Manila valiliği (1975-1986) ile konut ve çevre bakanlığı (1979-1986) görevlerini üstlendiği dönemde kamu yönetimindeki ve sanayi işletmelerindeki yüksek gelirli mevkilere akrabalarını getirmesi yüzünden yoğun biçimde eleştirildi.

Filipin senatörü ve Tarlac ilinin eski valisi Benigno Aquino Jr. Ferdinand Marcos’a karşı olan bir grubun lideriydi. Sıkıyönetim yönetim zamanında Benigno Aquino Jr. ve muhalifleri gözaltına alındılar ve yedi yıl hapsedildiler. Benigno Aquino Jr. kalp krizi geçirdikten sonra tedavi için Amerika Birleşik Devletleri'ne tedavi olması için gitmesine izin vermişlerdir. 21 Ağustos1983 tarihinde ülkesine geri dönerken Manila Uluslararası Havalimanı'nda öldürüldü. Onun ölümünden sonra dul eşi Maria Corazon Aquino kocasının başladığı işi bitirmek için UNİDO partisinin içinde 1986 seçimlere başkanlık için aday olmuştur.

7 Şubat 1986 tarihinde yapılan seçimleri Ferdinand Marcos kazandığını ilan ettiyse de seçimlere hile karıştırdığı ortadaydı. Halkın çoğunluğu seçim sonuçlarına inanmadı ve Marcos’a duyulan tepkiler çoğalarak bir isyana dönüştü. Bu arada Filipin ordusu Marcos yandaşlarıyla, başkanlığın Aquino'nun yasal hakkı olduğunu savunanlar arasında bölündü. Artan gerginlik, ancak ABD'nin desteğini çekmesinden sonra Marcos 25 Şubat 1986 tarihinde ülkesinden ayrılarak Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletlerinden biri olan Hawaii'ye gitmesi üzerine sona erdi. Ölümüne kadar orada kaldı.

Daha sonra elde edilen kanıtlar, Ferdinand Marcos ve ailesi ile yakın çevrelerinin iktidarları döneminde çeşitli yolsuzluklarla Filipinler ekonomisine milyarlarca dolarlık zarara soktuklarını ortaya koydu.

Ferdinand Marcos, 28 Eylül 1989 tarihinde Honolulu, Hawaii, ABD’de 72 yaşında ölmüştür.

Ferdinand Marcos ve karısı daha sonra ABD hükümeti tarafından haraççılık suçlamasıyla suçlandı, ancak 1990'da (Marcos'un ölümünden sonra) Imelda Marcos federal mahkeme tarafından tüm suçlamalardan beraat etti. 1991'de Filipinler'e dönmesine izin verildi ve 1993'te bir Filipin mahkemesi onu yolsuzluktan suçlu buldu. (mahkumiyet 1998'de bozuldu).

Diktatör Ferdinand Marcos’un kemikleri, muhalefetin itirazlarına ve Yüksek Mahkemenin ret kararına rağmen 2016 yılında başkanlık koltuğuna oturan Rodrigo Duterte’nin özel çabalarıyla 2016’nın sonunda gizli bir törenle Manila’daki Kahramanlar Mezarlığına taşındı.

2022 yılında Filipinler Başkanlık Seçimleri'ne oğlu Bongbong Marcos aday olarak katıldı ve 9 Mayıs 2022 tarihinde yapılan seçimler sonucunda 58,92 oy oranıyla Filipinler'in yeni cumhurbaşkanı oldu.

Kaynak:Biyografi.info