Fibonacci

Orta çağın en büyük matematikçilerinden biri olarak kabul edilir.
Fibonacci, 1170 yılında İtalya’nın Pisa şehrinde doğmuştur. Tam adı Leonardo Fibonacci’dir. Babası Cezayir'de çalıştığı için çocukluğu orada geçmiştir. Babası Guglielmo'dur. Annesi Alessandra, Leonardo 9 yaşındayken öldü. Babası Guglielmo Cezayir'in Bejaia limanı ile İtalya'nın Bugia kenti arasında bir ticaret postasını idare etmekteydi. Babası burada oğluna hesap öğretmesi için bir Arap hoca tutar.

İlk matematik eğitimini Müslüman bilim adamlarından almıştır. Avrupa'da Roma rakamları kullanılırken ve sıfır kavramı ortalarda yokken Fibonacci Arap rakamlarını ve sıfırı öğrenmiştir. Leonardo Fibonacci bütün Akdeniz bölgesini gezdi ve dönemin önde gelen Arap matematikçiler ile çalışma olanağı buldu.

1201 yılında "Liber Abaci" "abaküs kitabı" veya "hesaplama kitabı" anlamına gelen bir matematik kitabı yazmıştır. Bu kitapla Avrupa'ya Arap rakamlarını ve bugün kullandığımız sayı sistemini tanıtmıştır. Ayrıca ilkokulda öğrendiğimiz temel matematik (toplama, çarpma, çıkartma ve bölme) kurallarını bir çok örnek vererek anlatmıştır. Günümüzde Arap-Hint sayıları diye bilinen modern ondalık sayı sistemini tanıtan bu kitap gündelik hayatta ticari defter tutma, ölçü birimlerini çevirme, faiz hesaplama, para bozma ve değiştirme ve benzeri işlemlerde önemini göstermiştir. Kitap Avrupa'da tahsilli insanlar arasında hızlı bir şekilde yayılmış ve Avrupa'nın müspet bilimde ilerlemesine önemli etkileri olmuştur.

Liber Abaci'de ayrıca kapalı bir ortamdaki bir tavşan ailesinin artışını, her tavşan çiftinin bir ay sonra bir yavru yapıp onun da 1 ay sonra 1 yavru yapacağı gibi ideal varsayımlar altında hesaplanmasını gösterir. Bu problemin çözümünde tavşan çiftlerinin sayısının artışını gösteren sayı dizisi Fibonacci sayıları, diziye de Fibonacci dizisi denir. Bu sayı dizisi 6. yüzyıldan beridir Hintli matematikçiler tarafından bilinmekteydi ancak Avrupa'ya ilk olarak Fibonacci tarafından tanıtılmıştır.

1220 yılında Fibonacci Roma İmparatoru II. Friedrich (Kutsal Roma imparatoru)'in huzuruna çağrılır. Friderick'in bilim adamlarından biri tarafından sınava çekilir. Sonunda Fibonacci göze girer. Yıllarca hem imparatorla, hem de imparatorun dostlarıyla yazışır.

Fibonacci, 1225 yılında “Liber Quadratornum” (Kare Sayıların Kitabı) adında başka bir kitap yazdı. Ve bu kitabını imparatora ithaf eder. 1228'de Fibonacci, Liber Abaci'yi yeniden gözden geçirir ve kitabın bu ikinci yazılımını imparatorun baş bilimcisi Michael Socott'a ithaf eder.

1240 yılında matematik alanındaki çalışmalarından ötürü kendisine Pisa şehri tarafından "20 Pisa Lirası" yıllık maaş bağlandı. 19. yüzyılda Pisa'da Fibonacci heykeli yapılmış ve buraya dikilmiştir.

Fibonacci, 1250 yılında Pisa’da ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info