Giuseppe Garibaldi

İtalyan general, toplum bilimci, lider ve yazar, Avrupa ve Amerika’nın birçok yerini gezmiş, askeri ve toplumsal hareketlere katılmıştır.

İtalya'nın birleşmesindeki en önemli kişi olan Giuseppe Garibaldi, İtalya Devleti'nin kurulmasına öncülük etmiştir. İtalyanlar tarafından İtalya'nın en büyük kahramanı ve yurtseverlerinden biri olarak kabul edilir.

Giuseppe Garibaldi, 4 Temmuz 1807 tarihinde o devirde İtalyanlara ait olan Sardunya Krallığı'na Nice’de (şimdi Fransa’da) doğmuştur. Tam adı Joseph Marie Garibaldi’dir. Deniz taşımacılığı işi ile uğraşan ailesi tarafından Giuseppe Garibaldi de denizci olarak yetiştirildi.

Giuseppe Garibaldi, 1832 yılında tüccar denizci kaptanı belgesi aldı.

Giuseppe Garibaldi, bir gemide çalışırken Karadeniz'e gitmekte iken 1828 yılında İstanbul’dan geçerken şehre inmiş ve 1831 yılına kadar 3 sene İstanbul’da yaşamıştır. Bu sırada Casa Garibaldi İstanbul adıyla tanınan Societá Operaia İtaliana (İtalyan İşçi Birliği) derneğinin kurucu başkanlığını yaptı.

Giuseppe Garibaldi’nin hayatını değiştiren olay Nisan 1833'te Taganrog, Rusya'da başına geldi. Portakal yüklü gemisi Clorinda göletinde on gün için palamara bağlanan Garibaldi sahilde denizci hanında, Oneglia'lı Giovine Battista Cunco ile karşılaştı. Cunco İtalya'lı politik bir göçmen ve La Giovine Italia "Genç İtalya" hareketinin gizli üyesi idi. Kurucusu Giuseppe Mazzini, İtalya birliğinin politik ve sosyal reformlara doğru Liberal Cumhuriyet ateşli savunucusuydu. Garibaldi bu oluşuma katıldı ve ülkesinin Avusturya hakimiyetinden bağımsızlığı için hayatı boyunca mücadele edeceğine yemin etti.

Garibaldi, Ekim 1833 Cenevre'de Mazzini'nin kendisiyle tanıştı. Başlayan ilişkileri daha sonra ρroblemli bir bir duruma gelecekti. Gizli devrimci birliğine katıldı. Şubat 1834'te, Mazzini'nin Piyemonte'deki başarılı olmayan ayaklanmasına katıldı. Ceneviz mahkemesi tarafından gıyabında ölüme mahkûm oldu ve Marsilya'ya kaçtı.

Giuseppe Garibaldi İtalyan devletlerinden biri olan Piyemonte’deki bir isyana adı karıştığı için 1834 yılında ölüme mahkûm edildi. Önce Marsilya'ya oradan Tunus'a sonra da Güney Amerika’da Brezilya'ya gitti. Orada Gaucho isyancı grubuna katıldı. Garibaldi bu savaş sırasında, bir kadına rastladı, Anita Ribeiro da Silva. Anita kocası Manuel Duarte Agular'ı terk ederek Rio Pardo'da gemisinde Garibaldi'ye katıldı. Bir ay sonra sevdiği kişinin tarafında İmbituba ve Laguna savaşlarına katıldı.

1841 yılında Giuseppe Garibaldi ve Anita çift Montevideo'ya (Uruguay) gittiler. Giuseppe Garibaldi Uruguay’da tüccar ve okul müdürü olarak çalıştı. 1842 yılında evlendiler ve Monetti (d.1840), Rosita (d.1843), Terasita (d.1845) ve Ricciotti (d.1847) adlarında 4 çocuğu oldu.

Giuseppe Garibaldi, 1842 yılında Uruguay İç Savaşı’na gönüllü olarak katıldı. Uruguay filosu komutanlığını yaparak Arjantin diktatörü Juan Manuel de Rosas'a karşı İtalyan lejyonunu yönetti. Daha sonra kullanacağı kırmızı üniformaları burada benimsedi. 1848 yılında 1848 devriminin karışıklığı içinde kısa bir süre için İtalya’ya döndü. Garibaldi Roma'nın savunmasının komutanlığını aldı. Karısı Anita onunla birlikte savaştı. Tüm gayretlerine rağmen şehir 30 Haziran 1849 da düştü. Giuseppe Garibaldi kaçtı. Sonunda, La Spezia yakınındaki Portovenere'ye ulaşmayı başardı. Fakat Piyemonte hükümeti onu tekrar yurtdışına göç etmeye zorluyordu.

Giuseppe Garibaldi, Tangier'de (Fas-Tanca) kalmasından sonra Staten Island'a (New York) hareket etti. 30 Temmuz 1850'de oraya vardı. Gemi kaptanı olarak Pasifik'e çeşitli seyahatler yaptı. İki yılını bu şekilde geçirdi. 1853 yılında New York’u terk ederek İngiltere'ye gitti. 1854 yılında yine İtalya'ya gitti. Ağabeyinin ölümünden kalan küçük mirası kullanarak İtalyan Caprera (Kuzey Sardunya) adasının yarısını satın aldı ve kendini tarıma verdi.

1859 yılında İkinci İtalyan bağımsızlık savaşı (Avusturya-Sardinya savaşı olarak da bilinir) başladı. Garibaldi tüm general olarak atandı ve "Alp'lerin avcıları" adlı bir birlik kurdu. Piyemonte -Sardinya Kralı Victor Emmanuel ve Fransız İmparatoru III. Napolyon ile aynı safta yer alan Garilbaldi, birlikte Kuzey İtalya’nın büyük bölümünden Avusturya birliklerini çıkarttılar. 26 Ekim 1861 tarihinde ise İtalya Krallığı’nı kurdular.

Fransa’nın desteğine karşılık memleketi Nice Fransa’ya hediye edildi. Bu olay Garibaldi'nin canını çok sıktı. Savaştan sonra Giuseppe Garibaldi Avrupa’yı dolaşmaya başladı. Diğer milliyetçi hareketler tarafından ilham kaynağı olarak görüldü.

1871 yılında Fransa’da yapılan genel seçimlerde Bordeaux bölgesi sınırları içindeki 4 ili temsilen Fransız Meclisi’ne milletvekili seçildi. Fakat Bordeaux’da çoğunlukta olan gericiler tam Fransız olmadığı gerekçesiyle Garibaldi’nin milletvekilliğini iptal ettirdi. 1874 yılında İtalya’da Roma milletvekili seçildi. Uzun süre İtalya Parlamentosu’nda hizmet etti. 1880 yılında emekli olduktan sonra Sardinya yakınlarındaki Caprera adasında yaşamaya başladı.

Evlilikleri :
1.eşi : Anita Garibaldi (e. 1842–1849)
2.eşi: Giuseppina Raimondi (e. 1860–1860)
3.eşi: Francesca Armosino (e. 1880–1882)

Giuseppe Garibaldi, 2 Haziran 1882 tarihinde Caprera, Sardinya adası İtalya’da 75 yaşında ölmüştür.

Çok sevilen bir ulusal lider olan Garibaldi'nin adı, İtalya’da birçok caddede yaşıyor.

Giuseppe Garibaldi’nin 6 Ekim 1875 yılında yazdığı ve Border Watch gazetesinde 22 Aralık 1875 tarihinde yayınlanan Osmanlı'ya karşı Balkan halklarına yazdığı mektubu :
Caprera, 6 Ekim. Hersekli ve mazlum Doğu Avrupalı kardeşlerime. Türkler Bursa'ya sürülmelidir. Bir kurt gibi gelip Bosphorus'u (İstanbul Boğazı)'nı geçtiler, yıktılar, katlettiler ve tecavüz ettiler. Bize tarihte Pelasgi şehrini armağan eden halkları yok ettiler. Belki de o halklar Avrupa'daki ilk medeni toplumlardır. Osmanlılar, artık mahvettikleri bu coğrafyada var olmamalı. Bursa'da ve Bursa'nın da ötesindeki ıssızlığın ve azabın içinde tüm görgüsüzlükleri, yağmacılıkları ve zulümleriyle yeteri kadar Anadoluluyu bulacaktır.

O zaman artık ayaklanmalısınız Karadağ'ın, Hersek'in, Bosna'nın, Sırbistan'ın, Tarabya'nın, Makedonya'nın, Yunanistan'ın, Epir'in, Arnavutluk'un, Bulgaristan'ın, Romanya'nın kahraman evlatları! Hepiniz şanlı bir tarihe sahipsiniz. Leonidas, Achilles, Büyük İskender, Scanderbeg ve Spartaküs sizin toplumlarınızda doğmuşlardır. Ve bugün sizler içinizde halen Spartaküsler ve Leonidaslar bulabilirsiniz. Diplomasiye güvenmeyin. Bu kalpsiz yaşlı kadın sizleri aldatıyor. Ama tüm dünyanın erkeklerinin kalbi sizlerle. Bugüne kadar Türkleri destekleyen İngiltere artık tüm fedakârlığı ve içtenliğiyle sizleri destekleyecek ve özgür insanlardan kuracağınız birliği, Hilal'in İmparatorluğuna tercih edecektir. O zaman Türkler Bursa'ya sürülsünler!

Ancak o zaman bağımsız ve özgür olabilirsiniz. Osmanlılar, İstanbul Boğazı'nın bu yakasında (Doğu Avrupa topraklarında, Balkanlarda) var olduğu sürece her zaman savaş sebebi olmaya devam edecektir ve sizler insan olmanın kutsallığına asla sahip olamayacaksınız.

G. Garibaldi.

Kaynak:Biyografi.info