Güllü Agop
Güllü Agop Biyografisi
Güllü Agop, 1840 yılında İstanbul’da doğmuştur. Asıl adı Agop Vartovyan’dır. Güllü Agop’a «Güllü» denilmesinin sebebi, soyadındaki «vartov» kelimesinin Ermenice’ de gül anlamına gelmesindendir. Ermeni Mektebi’nde okudu. 1861-1862 yılları arasında Balıkhane’ye memur oldu. Resim yapmaya, heykelciliğe yeteneği vardı, çoğu zaman kendi kendine çalışırdı. En büyük zevki ise tiyatroya gitmekti. Bu arada kendi isteğiyle Müslüman olarak Güllü Yakup Efendi adını aldı.
Güllü Agop kısa bir zaman sonra yine İstanbul’a döndü. Şark Tiyatrosu’nda Hekimyan Heyeti temsiller veriyordu. Agop onlarla çalışmaya koyuldu. Heyet az zaman sonra dağılınca Agop, kalıntılarını topladı, 1869 yılında Gedikpaşa Tiyatrosu'nda ona asıl ününü sağlayan Osmanlı Topluluğu'nu kurdu. Gedikpaşa‘daki cambaz kumpanyasından kalma salaşın tiyatro binası haline getirilmesi üzerine, orada çalışmaya başladı. Haftada birkaç gece de Üsküdar ve Kadıköy’de temsiller veriyordu. Güllü Agop tiyatrosunda Türkçe oyunlar oynamaya önem verdi. 1870 yılında Sadrazam Ali Paşa’nın desteğiyle, saraydan, on yıl boyunca İstanbul'da Türkçe oyun oynayacak tek tiyatro olma imtiyazını aldı.
Bu imtiyazda, altı ay içinde İstanbul ve Üsküdar'da, üç yıl içinde de Galata, Tophane ve Beyoğlu'nda birer tiyatro binası kuracağı ve gelir/gidere bakılmadan her yıl en az Üsküdar'da otuz, Galata ve İstanbul'da elli oyun oynanması şart koşulmuştu.
Ermenice temsiller yavaş yavaş seyirci bulamaz olmuştu. Bunun üzerine Agop Vartoviyan, Türkçe piyesler oynamaya karar verdi. Benliyan, Karakaşyan, Vergine Karakaşyan, Mardiros Mınakyan, Mari Nvar, Araksiya gibi günün en tanınmış oyuncularını bir araya toplamıştı. 1868’de «Sezar Borciya»yı Türkçe oynayarak büyük bir başarı sağladı.
Bunun üzerine, zamanın tanınmış edebiyatçılarından bir edebi heyet kuruldu. Ahmet Mithat Efendi, Namık Kemal, Direktör Ali Bey gibi kimseler bu tiyatro için eser yazdılar, tiyatronun edebî yönetimini de üzerlerine aldılar. Agop, suflörle oyun oynamak imtiyazını aldı. 1873 Nisanında, «Vatan-yahut-Silistre» piyesi öyle bir gürültü kopardı ki, sonunda yazarını, Namık Kemal’i hükümet Magosa’ya, Kıbrıs’a sürdürdü.
Agop Vartoviyan’ın suflörle oyun vermek imtiyazını alması, bazı tiyatrocuları suflörsüz oynamaya götürdü. Tuluat tiyatrosu bu sayede doğdu. Bazıları da imtiyazda adı geçmemesinden faydalanarak operetler oynadılar. Bu hali gören Güllü Agop, hemen Fransa’dan usta bir rejisör getirtti. Zamanın en iyi Türk müziği bestecilerine operetler ısmarladı.
Abdülhamit II tahta çıkınca, Gedikpaşa Tiyatrosu kapatıldı. Güllü Agop da padişah tarafından saraya alınarak saray tiyatrosunun düzenlenmesine memur edildi. Rütbesi mülâzım (teğmen) idi. Esasen dinîni değiştirmiş, Yakup Efendi olmuştu.
Güllü Agop, 1880 yılında on yıllık imtiyazın sona ermesiyle etkinliği azalan Gedikpaşa Tiyatrosu'ndan ayrıldı. Bir süre Mınakyan ile birlikte Şehzadebaşı’ndaki başka bir tiyatroda çalışmaya başladı.
1882 yılında Abdülhamit II’nin emriyle Mızıka-yı Hümayun’a alındı. Bu arada kendi isteğiyle Müslüman oldu ve Güllü Yakub Efendi adını aldı. Hayatının sonuna kadar sarayda yaşayan Güllü Agop'un kabri Beşiktaş 'ta Yahya Efendi Mezarlığı'nda bulunmaktadır.
Güllü Agop, 1902 yılında İstanbul’da 62 yaşında ölmüştür.
Tiyatrosunda sergilediği çeviri oyunların yanı sıra Ebüzziya Mehmet Tevfik Bey, Direktör Ali Bey, Recaizade Mahmut Ekrem, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi gibi döneminin önde gelen yazarlarına ısmarladığı ya da onlardan oynadığı oyunlar Türk tiyatro dilinin gelişmesine katkıda bulundu.
Güllü Agop, Cumhuriyet döneminin en ünlü keman virtüözlerinden Necip Yakup Aşkın’ın babası, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi rektörü Yücel Aşkın’ın dedesidir.
Kaynak:Biyografi.info
Güllü Agop için yapılan aramalar
Güllü Agop, Güllü Agop biyografi, Güllü Agop hayatı, Güllü Agop özgeçmişi, Güllü Agop hakkında, Güllü Agop doğum yeri, Güllü Agop fotoğraf, Güllü Agop video, Güllü Agop resim, Güllü Agop kimdir?, Güllü Agop kaç yaşında?, Güllü Agop nereli, Güllü Agop memleketi
- Arda Kardeşler Bugün
- Murat Balcı Dün
- Levent Dönmez 25 Ekim
- Sergio Perez 24 Ekim
- Utku Varlık 13 Ekim
- Lando Norris 09 Ekim
- Rikki 06 Ekim
- Pınar Hacıbektaşoğlu 429
- Murat Göğebakan 109
- Rahmi Özkan 99
- George Washington 90
- Recep Tayyip Erdoğan 82
- Mazhar Alanson 81
- Ayça Kaya 79
- Arda Kardeşler 78
- İsmail Hacıoğlu 72
- Melike Zobu 70
- Tansu Polatkan 66
- Thomas Mann 55
- Murat Balcı 53
- Oytun Erbaş 53
- Kenan Kalav 51
- Pınar Hacıbektaşoğlu 429
- Ayça Kaya 79
- Thomas Mann 55
- Rahmi Özkan 99
- Melike Zobu 70
- Tansu Polatkan 66
- Recep Tayyip Erdoğan 82
- İsmail Hacıoğlu 72
- Mazhar Alanson 81
- Oytun Erbaş 53