Gustav Klimt

Ressam ve grafik sanatçısı olan Gustav Klimt, Viyana Sezessionu’nun en önemli temsilcilerinden olmuştur.

Gustav Klimt, babası Bohemyalı kuyumcu Ernst Klimt ve Viyanalı Anna Finsher’in yedi çocuğundan ikincisi olarak 14 Temmuz 1862 yılında Viyana’da dünyaya geldi. Gustav Klimt ile erkek kardeşleri Ernst ve Georg babalarının izinde, sanatsal yeteneğe sahip olduklarını küçük yaşlarda göstermişlerdi. Sekiz yıllık ilköğretim sonrası, 14 yaşında Viyana’nın önde gelen güzel sanatlar okullarından Uygulamalı Sanatlar Okulu’na (Kunstgewerbeschule’ye) girdi.

1877 yılında Kardeşi Ernst de aynı okula başladı. Gustav Klimt ve kardeşi, orada başka bir ressam olan Franz Matsch ile yakın arkadaş olmuşlardı. Kardeşi ve Matsch ile birlikte, Viyana’nın en önemli isimlerinden Profesör Ferdinand Laufberger’in öğrencisi olarak mozaik, resim, fresko gibi birçok değişik tekniği yedi yıl boyunca inceledi. Üçü birlikte çok iyi çalışıyor, Laufberger onlara dışarıdan tasarım işleri buluyordu.

Viyana uygulamalı sanatlar okulunda eğitim gördüğü sıralarda tarihsel konular işleyen ressam Hans Makart’tan etkilendi.

1880’den itibaren kendi imzaları ile çalışmaya başladılar. Üç genç 1883’de, Sanatçılar Kumpanyası (Künstlercompagnie) şirketini kurdular. 1883’ten sonra kardeşi Ernst ve ressam Franz Matsch ile birlikte dekoratör olarak çalıştı. 1886 yılında ilk önemli siparişleri olan Viyana’daki yeni Kent Tiyatrosu’nun (Burgtheater’ın) dekorasyon işini aldılar. Yapının alınlığına ve merdiven tavanına tiyatro tarihinden sahneler betimlemekle görevlendirilmişlerdi. Gustav Klimt’in çalışması arkadaşlarından farklı bir eser ortaya koydu. Klasik motiflerin yanına fotoğraf kusursuzluğunda gerçekçi portreler eklemişti. Böylece “Taormina’daki Tiyatro” gibi resimlerine kendi döneminden belirgin özellikler eklemiş oldu. Aynı zamanda eski Kent Tiyatrosu yok olmadan önce, tiyatronun içini ve Viyana sosyetesindeki kişilerin resimlerini yapması için teklif almıştı. Bu işi kabul ettikten sonra fotoğrafik görünüme sadık kaldığı “Eski Kent Tiyatrosu Oditoryumu” adlı guaj çalışması ortaya çıkmıştı. Grup, hem merdivenlerin dekorasyonu, hem de Gustav Klimt'in çalışmaları üstüne övgüler almıştı. Klimt bu çalışmasıyla 1888 yılında Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph tarafından altın madalya ile ödüllendirilmişti.

1890 yılında Sanatçılar Kumpanyası’nın rüştünü ispatladığını gösteren bir sipariş aldılar. Bu sipariş imparatorluk koleksiyonlarının sergileneceği Sanat Tarihi Müzesi’nin (Kunsthistorisches Museum’un) iç dekorasyonunun tamamlanması işiydi. Müzede Eski Mısır’dan 16. yüzyıl Floransa’sına sanat tarihinin betimlenmesi düşünülüyordu. Bu iş ilk olarak tarihselci resim akımının üstatlarından Hans Makart’a (1840-1884) verilmişti. Makart’ın ölümü sebebiyle yarım kalan merdiven süslemelerini Gustav Klimt ve arkadaşları başarıyla tamamlamıştı. Gustav Klimt’in kullandığı yeni bir öğe, ilerideki tarzının habercisi olmuştur. Tarihsel kostümü içindeki çağdaş bir kadın figürü ile Klimt, partnerlerinden stil olarak farklılaşmış ve uzaklaşmıştı. Üç arkadaşın portre işleri de almaya başlaması Klimt’in ününün yayılmasını sağlamıştı. Portre betimlemelerindeki fotoğraf kesinliği Gustav Klimt’in başlıca özelliği olarak hep kalacaktı.

Burgtheater’ın ve Sanat Tarihi Müzesi’nin dekorasyonunu tamamladıktan sonra 1892 yılında kardeşinin ölümü üzerine bu işi bıraktı. Aynı yıl babasını da kaybeden Gustav Klimt, derin kişisel ve sanatsal bunalım dönemine girdi. Bu durum Sanatçılar Kumpanyası’nın dağılmasına da neden oldu.

1897’de Viyana’da bir grup sanatçı ile Viyana Sezession Grubunu oluşturdu ve bu grubun ilk başkanı seçildi. Bu görevini 1905 yılına kadar sürdürdü.

Birkaç yıl sonra Viyana Üniversitesi için felsefe, tıp ve hukuk adlı tavan resimlerini yaptı. Fakat resimler erotik simgeleri ve karamsarlık yüzünden büyük tepki aldı ve geri çevirdi.

1894’te hükümet Gustav Klimt’e, Viyana Üniversitesi’nin büyük salonunun tavan süslemesini sipariş etmişti. Tabloların konularının Felsefe, Tıp ve Hukuk Fakültelerinin alegorilerini temsil etmesiyle rasyonel bilimlerin yüceltilmesi düşünülmüştü.

1900’de yarım kalan “Felsefe”yi halka sunduğu zaman, akademi ve basının tepkileri çok şiddetli olmuştu. Sanatçı müstehcenlik ve sanatsal yetersizlikle suçlanmış, sonraki iki yapıtı içinde sert tartışmalar yapılmıştı. 1904’te Gustav Klimt bu eleştirilen yapıtlarının ücretlerini iade ederek geri almaya karar verdi. Üniversite projesinin yarattığı skandaldan sonra bu tablolar devlet adına üstlendiği son çalışmaları olmuştu. Bu tartışmalar, kamuya yönelik görev üstlenmemek gibi radikal bir karar almasıyla sonuçlanacaktı.

1902’de arkadaşı mimar Josef Hoffmann’ın baş yapıtı sayılan Brüksel’deki Stoclet Evi’nin yemek odası için duvar resimleri yaptı.

1905 yılında, Berlin’de açılan Alman Sanatçılar Konfederasyonu’nun ikinci yıllık sergisine on beş eser sundu ve Villa Romana Ödülü’nü kazandı. 1906’da Belçika ve İngiltere’ye seyahat etti ve Münih’te Kraliyet Bavyera Güzel Sanatlar Akademisi’nin onursal üyeliğine kabul edildi. 1908 yılında Floransa’ya gitti.

1907 – 1908 yıllarında en ünlü resmi öpüş tablosunu yaptı. Eser, 1908 yılında Viyana’daki Sanat Fuarı’nda gösterildi ve İmparatorluk Kültür ve Eğitim Bakanlığı tarafından hemen satın alındı.

Bugün üçü de Avusturya Galerisi’nde bulunan Öpüş, Fritza Riedler ve Adele Bloch-Baver gibi son çalışmalarında figürleri silüet biçiminde ele aldı.

Der Kuss (Öpücük) adlı tablosu 1907

Gustav Klimt’in tuval üzerine yağlı boya kullanarak yaptığı, Öpücük (Der Kuss) adını verdiği tablosu en ünlü eseridir. Şu anda Viyana’da Belvedere Sarayı’nda yer alan tabloda, erotizm ön plana çıkmaktadır. 180 X 180 cm boyutlarında olan tabloda, uçurumun kenarında birbirine sarılmış halde bir erkek ve bir kadın bulunmaktadır. Erkek, gönülsüz bir şekilde duran kadının yüzünü ellerinin arasında almıştır. 1907 yılında yapılan tablodaki kadının, Klimt’in eşi olduğuna dair söylentiler bulunmaktadır.

1909 yılı içinde Paris, Madrid ve Toledo, 1914 yılında Brüksel’e seyahat etti. 1912 yılında Avusturyalı Sanatçılar Birliği’nin başkanlığına getirildi.

1908’de Prag ve Dresden’de, 1909’da Münih’te sergi düzenledi. 1910’da 9. Venedik Bienali, 1911’de Roma’da, 1912’de tekrar Dresden’de, 1913’te Budapeşte, Münih ve Mannheim’da sergi düzenledi. 1914’te Avusturyalı Sanatçılar Birliği ile Roma, 1916 yılında ise Schiele ve Kokoschka ile Berlin’deki Birlik sergilerine katıldı.

Gustav Klimt 6 Şubat 1918 yılında beyin kanaması sonucu Viyana’da hayatını kaybetti. Klimt’in ailesi onun Onur Mezarı’na gömülmesini kabul etmedi ve sanatçı Viyana’da basit bir mezara gömüldü.

Yağlı boyalarının dışında desenleri de ayrı bir önem taşıyan Klimt’in, özellikle Kokoschka ve Egon Schiele üstünde yoğun etkileri oldu.

Önemli Yapıtları: Öpücük (Der Kuss), Aşk Müzik I, Bir Kadının Portresi, Memorial Sanat Müzesi, Tıp, Yaşayan Su, Ölüm ve Yaşam, Adem ile Havva, Kadının Üç Çağı, Salome.

Kaynak:Biyografi.info