İngmar Bergman

İngmar Bergman, 14 Temmuz 1918 tarihinde Bir Protestan papazının oğlu olarak İsveç Uppsala'da doğmuştur. Katı bir dini eğitimden geçen Bergman, kariyerine oyun ve senaryo yazarı olarak başladı. Kısa bir süre sonra ise hem tiyatroda hem de sinemada yönetmen oldu.

Dindar bir ailede yetişen Bergman, ters kimlik geliştirerek varoluşsal bir sorgulamaya gitmiştir. İlerleyen dönemlerde bu durum filmlerine yansıyacak, hatta bazı eserlerinin iskeletini oluşturacaktır. Bunun en bariz örneğini; “Det Sjunde Inseglet (Yedinci Mühür) isimli başyapıtında görebiliriz.

Bergman, Metafizik temalarla bezediği "Yedinci Mühür", insan ruhunun derinliklerine yolculuk yaptığı "Persona", bir aileyi merkezine oturttuğu "Fanny ve Aleksander" ve bir çiftin davranışlarını incelediği "Evlilik Yaşamından Sahneler" ile sinema tarihine adını altın harflerle yazdırdı.

Ingmar Bergman'ın hikaye anlatımı dışında, onun filmlerini eşsiz kılan özelliklerin başında, filmlerinin başarılı sinematografi çalışması gelir.

70’li yıllarda İngmar Bergman Avrupa’da bir efsane haline geldi. İsveç’te sahibi olduğu tiyatroya Mali polisin gelir bildirimleri ile ilgili olarak Bergman’ı kabaca sorgulaması üzerine ülkesine küserek 1976 yılında Almanya’nın Münih şehrine taşındı. Ancak birkaç yıl sonra geri geldi.

2005 yılında Time dergisi tarafından dünyanın yaşayan en büyük yönetmeni olarak nitelendirildi.

İngmar Bergman, 30 Temmuz 2007 tarihinde Fårö, İsveç’de 89 yaşında ölmüştür.

Bergman, çocukluk döneminde annesine karşı aşk denilebilecek düzeyde bir sevgi beslemiştir. Bu durumu otobiyografik eseri Büyülü Fener’de şu şekilde ifade eder:

	“Çocukluk fotoğraflarıma eğilmiş büyüteçle annemin yüzünü inceliyor, çoktan silinmiş duyguların içine sızmaya çalışıyorum. Evet annemi sevdim ve bu fotoğrafta geniş alnının ardında ortadan ayrılmış gür saçları, oval tatlı yüzü, duyarlı ağzı, koyu renk biçimli kaşlarının altındaki sıcak içten bakışı ve küçük elleriyle annem çok çekici”.

Bu oedipus kompleksi elbette filmlerinde baş göstermiştir. Bergman, filmlerinde hep kadınlardan yana olmuş, onları yüceltmiş ve ön planda tutmuştur. Erkek karakterler ise, her daim anneye muhtaç bir erkek çocuk şeklinde betimlenmiştir. Bu duruma ağırlıklı olarak “Persona” filminde rastlamaktayız.

Aynı şekilde Smultronstallet (Yaban Çilekleri) filminde de her anını bir kadınla (yardımcısı, gelini, sevgilisi, yol arkadaşı) paylaşan ve bu durumdan hoşnut olan bir profesör karakteri çizilmiştir. Yalnız bunlarda değil her filminde kadınlara olan bakış açısı net bir şekilde pozitiftir. İlginç bir noktadır ki Bergman yine aynı adlı eserinde annesi için şu ifadeleri kullanır:

	“Dört yaşındaki yüreğim ona duyduğum köpeksi bağlılıkla tükeniyordu. Gene de ilişkimiz yalın değildi. Anneme aşırı bağlılığım onu rahatsız eder, sinirlendirirdi. Sevgi açlığım ve şiddetli patlamalarım onu kaygılandırırdı. Çoğu kez soğuk, alaycı sözcüklerle beni yanından uzaklaştırırdı. Öfke ve düş kırıklığı içinde ağlardım”.

Bergman, filmlerinde ne papaz olan babasını eleştirmekten ne de annesine karşı duyduğu sevgi ve öfkeden bahsetmekten geri durdu. O her zaman kendi dünyasını insanlara sunma cesaretini gösterebildi.

Bergman hiçbir zaman toplumsal sorunlara eğilme kaygısı taşımamış, her daim öznel bir bakış açısıyla filmlerini ele almıştır. Sinemaya adım attığı ilk yıllar ne yazık ki II. Dünya Savaşı sonrasına denk geliyordu ve halk müthiş bir çıkmaz içerisindeydi. İnsanlar ya aşırı dindar ya da aşırı inançsız eğilimler gösteriyor, bununla birlikte intihar olayları, umutsuzluk ve varoluşu sorgulama günden güne artıyordu. Bu durum Bergman’ın kişiliğinde, haliyle eserlerinde de yer edinmişti. İlerleyen yıllarda ise aşk, sevgi, ayrılık gibi konulara ağırlık vermeye başladı.

Bergman’ın düşünce yapısı, yaşıyla orantılı bir şekilde gelişti ve filmlerine daha olgun bir bakış açısı hakim oldu. Artık üslup değişti, yakın plan çekimler yer aldı ve filmler parçalama tekniğiyle yapılandırılmaya başlandı. Bu teknik sayesinde Bergman kronoloji izleme zorunluluğundan kurtuldu ve daha özgür bir anlatım alanı elde etti. Böylece hikayeyi istediği yerde kesebiliyor, dilediği bir imgeler bütününü hikayeyle bağdaştırabiliyor, isterse aynı görüntüyü birkaç yerde kullanabiliyordu. Bu sayede seyirci filmi yalnızca izleyen bir kitle olmaktan çıkarak filmi çözmeye çalışan aktif bir gruba dönüşüyordu. Yani Bergman’ın parçaladığı yapbozu seyirci bir araya getiriyordu.

Evlilikleri :
1.eşi: 1943 yılında Else Fisher ile evlendi. 1945 yılında boşandı. Lena Bergman (d. 21 Aralık 1943)(1 çocuk)
2.eşi: 1945 yılında Ellen Lundström ile evlendi. 1950 yılında boşandı. Eva Bergman (d.1945), Mats Bergman (d. 5 Mayıs 1948), Anna Bergman (d. 5 Mayıs 1948), Jan Bergman (d. 1946 )(4 çocuk)
3.eşi: 1951 yılında Gun Grut ile evlendi. 1959 yılında boşandı. Ingmar Bergman, Jr. (d. 1951) )(1 çocuk)
4.eşi: 1959 yılında Käbi Laretei ile evlendi. 1969 yılında boşandı. Daniel Bergman (d. 7 Eylül 1962) (1 çocuk)
5.eşi: 11 Kasım 1971 yılında Ingrid von Rosen ile evlendi. 20 Mayıs 1995 tarihinde eşi öldü. Maria von Rosen (d. 19 Nisan 1959)(1 çocuk)
Ayrıca oyuncu Liv Ullmann ile ilişkisinden olan Linn Ullmann ( d. 9 Ağustos 1966 ) adlı kızı vardır.

Ödülleri:
1984 - 56.Oscar Ödülleri - En İyi Yabancı Film (Fanny ve Alexander)
1984 - 41.Altın Küre Ödülleri - En İyi Yabancı Film (Fanny ve Alexander)
1962 - 34.Oscar Ödülleri - En İyi Yabancı Film (Aynanın İçinden)
1961 - 33.Oscar Ödülleri - En İyi Yabancı Film (The Virgin Spring)
1958 - 12.Cannes Film Festivali - En İyi Yönetmen (Yaşamın Eşiğinde)
1958 - 8.Berlin Film Festivali - Altın Ayı (Yaban Çilekleri)
1957 - 11.Cannes Film Festivali - Jüri Özel Ödülü (Yedinci Mühür)
1956 - 10.Cannes Film Festivali - Şiirsel Hiciv Ödülü (Bir Yaz Gecesi Gülümsemeleri)

Her sinemaseverin mutlaka izlemesi gereken 20 Ingmar Bergman filmi :
1. Persona, 1965
2. Kış Işığı, 1962
3. Yedinci Mühür, 1957
4. Sessizlik, 1963
5. Yaban Çilekleri, 1957
6. Genç Kız Pınarı, 1960
7. Son Bahar Sonatı, 1978
8. Çığlıklar ve Fısıltılar, 1972
9. Fanny ve Alexander, 1983
10. Yaz Oyunları, 1950
11. Gezgincilerin Gecesi, 1953
12. Monika'yla Bir Yaz, 1952
13. Zindan, 1948
14. Kurtların Saati, 1967
15. Aynadaki Gibi, 1961
16. Bir Yaz Gecesi Gülümsemeleri, 1955
17. Sihirli Flüt, 1974
18. Evlilik Yaşamından Sahneler, 1973
19. Utanç, 1968
20. Bir Tutku, 1969

Filmleri :
Yönetmen :
2003 - Saraband (Sinema Filmi)
1984 - Provadan Sonra (TV Filmi)
1982 - Fanny ve Alexander (Sinema Filmi)
1980 - Kuklaların Yaşamından (TV Filmi)
1978 - Sonbahar Sonatı (Sinema Filmi)
1977 - Yılanın Yumurtası (Sinema Filmi)
1976 - Yüz Yüze (Sinema Filmi)
1975 - Sihirli Flüt (TV Filmi)
1973 - Bir Evlilikten Manzaralar (Sinema Filmi)
1972 - Çığlıklar ve Fısıltılar (Sinema Filmi)
1971 - Temas (Sinema Filmi)
1969 - The Passion of Anna (Sinema Filmi)
1968 - Utanç (Sinema Filmi)
1967 - Kurtların Saati (Sinema Filmi)
1966 - Persona (Sinema Filmi)
1964 - Bütün O Kadınlar (Sinema Filmi)
1963 - Sessizlik (Sinema Filmi)
1962 - Kış Işıkları (Sinema Filmi)
1961 - Aynanın İçinden (Sinema Filmi)
1960 - Şeytanın Gözü (Sinema Filmi)
1960 - The Virgin Spring (Sinema Filmi)
1958 - Yüz (Sinema Filmi)
1958 - Yaşamın Eşiğinde (Sinema Filmi)
1957 - Yedinci Mühür (Sinema Filmi)
1957 - Yaban Çilekleri (Sinema Filmi)
1955 - Dreams (Sinema Filmi)
1955 - Bir Yaz Gecesi Tebessümleri (Sinema Filmi)
1953 - Çıplak Geceler (Sinema Filmi)
1953 - Monika ile Geçen Yaz (Sinema Filmi)
1953 - Gezgincilerin Gecesi (Sinema Filmi)
1952- Kadınların Bekleyişi (Sinema Filmi)
1949 - Susuzluk (Sinema Filmi)
1948 - Liman Kenti (Sinema Filmi)
1947 - Cehennemi Karanlıkta Müzik (Sinema Filmi)

Senaryo :
2003 - Saraband (Sinema Filmi)
2000 - Sadakatsiz (Sinema Filmi)
1996 - Özel İtiraflar (TV Filmi)
1992 - İyi Niyetler (Sinema Filmi)
1984 - Provadan Sonra (TV Filmi)
1982 - Fanny ve Alexander (Sinema Filmi)
1980 - Kuklaların Yaşamından (TV Filmi)
1978 - Sonbahar Sonatı (Sinema Filmi)
1977 - Yılanın Yumurtası (Sinema Filmi)
1977 - A Little Night Music (Sinema Filmi)
1976 - Yüz Yüze (Sinema Filmi)
1975 - Sihirli Flüt (TV Filmi)
1973 - Bir Evlilikten Manzaralar (Sinema Filmi)
1972 - Çığlıklar ve Fısıltılar (Sinema Filmi)
1971 - Temas (Sinema Filmi)
1969 - The Passion of Anna (Sinema Filmi)
1968 - Utanç (Sinema Filmi)
1967 - Kurtların Saati (Sinema Filmi)
1966 - Persona (Sinema Filmi)
1964 - Bütün O Kadınlar (Sinema Filmi)
1963 - Sessizlik (Sinema Filmi)
1962 - Kış Işıkları (Sinema Filmi)
1961 - Aynanın İçinden (Sinema Filmi)
1960 - Şeytanın Gözü (Sinema Filmi)
1958 - Yüz (Sinema Filmi)
1958 - Yaşamın Eşiğinde (Sinema Filmi)
1957 - Yedinci Mühür (Sinema Filmi)
1957 - Yaban Çilekleri (Sinema Filmi)
1956 - Sista paret ut (Sinema Filmi)
1955 - Dreams (Sinema Filmi)
1955 - Bir Yaz Gecesi Tebessümleri (Sinema Filmi)
1953 - Çıplak Geceler (Sinema Filmi)
1953 - Monika ile Geçen Yaz (Sinema Filmi)
1953 - Gezgincilerin Gecesi (Sinema Filmi)
1952 - Kadınların Bekleyişi (Sinema Filmi)
1948 - Liman Kenti (Sinema Filmi)
1947 - Cehennemi Karanlıkta Müzik (Sinema Filmi)
1944 - Torment (Sinema Filmi)

Yapımcı :
1960 - The Virgin Spring (Sinema Filmi)

Oyuncu :
2012 - Palme (Arşiv Fotoğrafları)(Sinema Filmi)
2012 - Liv & Ingmar (Kendisi) (Sinema Filmi)
2011 - Viaggio in Bergmania (Arşiv Fotoğrafları) (Sinema Filmi)
2008 - The 80th Annual Academy Awards (Kendisi) (TV Filmi)
1988 - The European Film Awards (Kendisi) (TV Filmi)
1970 - Film Night (Kendisi)(TV Dizisi ) (2 Bölüm)
1955 - Dreams (Sinema Filmi)
1947 - Cehennemi Karanlıkta Müzik (Sinema Filmi)
1944 - Torment (Radyodaki ses) (Sinema Filmi)


Kaynak:Biyografi.info