İsmail Kadare

İsmail Kadare, yaklaşık kırk dile çevrilmiş eserleri ve dünya çapında aldığı edebiyat ödülleri ile Çağdaş Arnavut Edebiyatı’nın en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

İsmail Kadare, 28 Haziran 1936 tarihinde Arnavutluk’ta Gjirokaster şehrinde (Ergiri kenti) doğmuştur. Babası Halit Kadare mahkeme mübaşiriydi, annesi Hatixe (Hatice) Hanım’ın babası varlıklı ve eğitimli bir aileden geliyordu. İsmail Kadare’nin 2 kardeşi vardı; kız kardeşi Rus dili ve edebiyatı alanında önemli çalışmaları olan Kadrie (Kadriye) ve onokolog olan erkek kardeşi Shahin. (Şahin). İsmail Kadare; İtalya, Almanya, Yunanistan işgalleri, Arnavutluk’un iç çatışmaları ve pencereden tüm bu dehşetin travmalarına yaşayan bir çocuğun hikayesi olarak başlar hayata. İsmail Kadare, 1958 yılında, Tiran Üniversitesi Dil ve Edebiyat Bölümü’nden öğretmen olarak mezun oldu. 1958-1960 yılları arasında, Moskova’da bulunan Maksim Gorki Dünya Edebiyatı Enstitüsü’nde okudu.

Moskova’da Rusçaya çevrilmeye başlanan çağdaş batı edebiyatını keşfetme fırsatı buldu. O yıllarda politik ayrılığa düşen Arnavutluk ile Sovyetler Birliği arasındaki ilişkilerin bozulması nedeniyle okulu erken bırakmak zorunda kaldı. 1960 yılında Arnavutluk’a geri döndü ve kariyerine bir gazeteci ve edebiyat alanlarındaki çalışmalarıyla devam etti.

2. Dünya Savaşı sonrası Arnavutluk'ta komünist rejim kurulduğunda İsmail Kadare 8 yaşındaydı ve savaşın ardından Arnavutluk’ta kurulan Enver Hoca rejiminde yetişti. Romanlarında komünist toplum konuları sık sık geçer. İsmail Kadare çocukluğunu ve doğduğu, büyüdüğü Gjirokastër (Ergiri) kentini, Taş Kentin Günlüğü isimli romanında anlatır.

İsmail Kadare, edebi hayatına şiir ve öyküyle başladı. Kadare, edebiyat dünyasına ilk olarak çocukluk yıllarında yazdığı şiirlerle başladı. İlk şiir kitabı 1954 yılında “Çocuksu İlhamlar” Arnavutçasıyla “Frymëzimet Djaloshare” adıyla çıktı. Kitap, çoğunluğu vatan sevgisine ayrılmış 35 şiir içeriyordu. 1960’larda öncelikle lirik bir şair olarak tanındı ve 1976’ya kadar ciltler halinde şiir yayınlamaya devam etti.

1963 yılında yazdığı Arnavut halkının, İkinci Dünya Savaşı sırasında işgalcilere karşı verdiği onurlu mücadeleyi anlatan ilk romanı “Ölü Ordunun Generali” ile Arnavutluk’un en önemli romancısı haline geldi. Bu romanı 1983 yılında yönetmen Luciano Tovoli tarafından aynı isimle (Il generale dell'armata morta), başrolünde Marcello Mastroianni’nin oynadığı sinema filmi olarak çekilmiştir.

Hem edebi hem siyasi bir hayat sürdüren İsmail Kadare, 1970-1982 yılları arasında Arnavutluk parlamentosunda da görev almıştır.

1990 yılında Fransa’ya siyasi sığınmacı olarak yerleşen İsmail Kadare, 1999'da Arnavutluk'a geri döndü, halen Fransa ve Arnavutluk’ta yaşamaktadır.

Yapıtları otuzdan fazla dile çevrilmiştir. Nikolay Vasilyeviç Gogol, Franz Kafka ve George Orwell’e benzetilen tarzıyla postmodernist sayılan Kadare, tarihsel gerçeklikleri romanlarında yeniden şekillendirmekten çekinmemiştir. Yetmişin üstünde yapıtıyla üretken bir yazar olan İsmail Kadare, 1992 yılında Fransa’dan Prix mondial Cino Del Duca ödülünü, 2005’te Britanya’dan ilk Man Booker International ödülünü ve 2009 yılında İspanya’dan Premios Principe de Asturias ödülünü kazanmıştır. 1996'da Fransa'daki "Academy of Moral and Political Sciences"a ömür boyu üyelik hakkı verildi.

İsmail Kadare, 1963 yılında roman yazarı Helena Kadare ile evlendi. 1990 yılından beri eşi ile Paris'te yaşamaktadır. 2 kızı vardır. Kızları Besiana Kadare , Arnavutluk'un Birleşmiş Milletler Büyükelçisidir ve 75. oturum için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Başkan Yardımcısıdır, aynı zamanda  Arnavutluk'un Küba Büyükelçisidir.

Ödülleri :
1992 - Fransa’dan Prix mondial Cino Del Duca ödülünü,
2005 - Britanya’dan ilk Man Booker International ödülünü
2009 - İspanya’dan Premios Principe de Asturias ödülü
2015 - Kudüs Ödülü
2018 - Nonino Uluslararası Ödülü

Kitapları :
1954 - Gençlik Dizeleri
1957 - Düşler
1959 - İşaretsiz Şehir
1961 - Benim Yüzyılım
1963 - Ölü Ordunun Generali (Gjenerali i ushtrisë së vdekur)
1964 - Şu Yüce Dağlar Ne Düşünürler
1965 - Canavar (Përbindëshi)
1968 - Düğün (Lëkura e daulles)
1968 - Güneşli İşlemeler
1970 - Kuşatma (Kështjella)
1971 - Chronicle in Stone (Kronikë në gur)
1973 - Dimri i vetmisë së madhe (The Winter of Great Solitude)
1975 - Nëntori i një kryeqyteti
1978 - İbret Taşı
1978 - Broken April
1978 - The Traitor's Niche
1979 - Yağmur Davulları
1980 - Şenlik Kurulu
1980 - Gjakftohtesia (2-G-39)
1981 - Taş Kentin Günlüğü
1981 - Rüyalar Sarayı
1990 - Uzun Kış I
1991 - Invitation à l’atelier de l’écrivain, Fayard (Yazarın Atölyesine Davet)
1992 - Piramit
1994 - Hija (Gölge)
1995 - Shkaba (Kartal)
1996 - Spiritus
1998 - Eschyle ou l’éternel perdant, Fayard
1998 - Kosova'ya Üç Ağıt
2008 - The Fall of the Stone City
2009 - Kaza
2012 - La Provocation et autres récits
2013 - La Discorde: L'Albanie face à elle-même
2014 - Mjegullat e Tiranës (Tiran’ın Sisleri)
2015 - Taş Kentin Düşüşü
2015 - The Doll
2015 - Oyuncak Bebek”e (La Poupée, Fayard)
2017 - Café Rostand'daki Matineler
2017 - La bambola
2018 - La provocazione


Kaynak:Biyografi.info