John Rockefeller

ABD'li sanayici, John D. Rockefeller, yeni doğan petrol endüstrisini kontrol altına alarak Amerika'nın en zengin insanlarından biri oldu.

John Davison Rockefeller, 8 Temmuz 1839 tarihinde ABD’de New York’da doğmuştur. 1853 yılında 14 yaşındayken ailesiyle birlikte Cleveland’a göç etti. Liseyi burada bitirdi. Bir köy kilisesinde ayin eşyası muhafızıyken Hewitt and Tuttle adlı ticarî işletmeye muhasebeci olarak girdi. Burada muhasebe uygulamalarını öğrendi ve şirketteki ticari girişimlerine katılmaya başladı.

Daha sonra 1859 yılında Maurice B. Clark ile bir komisyonculuk şirketine ortak oldu. Toplamda 4 bin dolar yatırım yaparak Clark ve Rockefeller şirketini kurdular. Çoğunlukla basit ürünler satıyorlardı. Amerikan İç Savaşı (1860-1865) sırasında federal hükümete et, tahıl ve saman satarak önemli karlar elde ettiler. Petrolcülüğün büyük kazançlar getireceğini sezerek ortaklarıyla birlikte 1859′da bir petrol işlemesi kurdu, 1863 yılında ilk petrol rafinerisini kurdu. Çok geçmeden bu işletmeye tek başına sahip oldu.

Kısa bir süre içinde ABD’deki petrol kuyuları üretiminin % 4′ünü denetim altına aldı. 1870 yılında 31 yaşında iken 1 milyon dolar sermaye ile “Standard Oil Company” adını verdiği anonim şirketi kurdu. Küçük şirketlerin yok olmalarıyla sonuçlanan 1873 ekonomi bunalımını aştıktan sonra büyük bir hızla tekelleşmeye gitti. 1874 yılında Cleveland’daki 26 bağımsız rafinericiye, kendisiyle birleşmesini önerdi. Yirmi bir rafinerici bu öneriyi kabul etti. Birlikte National Rafinery Association’u kurdular.

Rakip şirketlerce 1884 yılında ve yine 1896 yılında suikaste uğradıysa bundan da sağ çıkmaya başardı.

1879′da sahip olduğu tanker filosu, gemiler, doklar, varil yapım atölyeleri, depolar ve petrol boru hattı ağıyla ABD petrolünün % 90′ını tasfiye ediyordu.

1882 yılında bu alandaki 39 şirketi Standart Oil Tröstü adıyla birleştirdi ve ABD petrol üretiminin tümüne egemen oldu.

1887′de tröst yasağı yasası gereğince parlamento tarafından şirketlerini dağıtması yönünde karar alındıysa da buna uymadı. 1889′ da ikinci kez Ohio mahkemesinde yargılanınca Standart Oil’in dağıtıldığını ilan ettiyse de şirketler birbirine sıkı bir biçimde bağlı kalmayı sürdürdüler. ABD Yüksek Mahkemesi şirketin parçalanmasına ancak 1911′de karar verebildi ve işletmenin tüm varlığı 33 şirket arasında dağıtıldı.

Süreç içerisinde gerek rakipleri, gerekse insanlar tarafından pekte sevildiği söylenemezdi. Kamuoyunda olumlu imaj yaratmak için Halkla İlişkiler’in temel taşlarından Ivy Lee’den yardım aldı. Oldukça da faydasını gördü. Bu arada petrol çıkarma ve taşıma işlerinde yenilikler yaptı. 1892′de Amerika’nın ilk gerçek milyoneri oldu.

Rockefeller petrolcülüğün yanı sıra demiryolu sermaye sahipliği, borsa işlemleri ve bankacı olarak da tanındı. 1911′de çok büyük bir servet sahibi olarak iş yaşamından çekildi ve servetini çeşitli kuruluşlar arasında paylaştırdı. Bunlar arasında Chicago Üniversitesi, New York’taki ünlü Rockefeller Center, Rockefeller Vakfı ve Rockefeller Tıbbi Araştırma Enstitüsü sayılabilir. 1910-1937 yılları arasında Dünya’nın En Zengin İnsanı oldu. Birçok yardım kurumu açtı. Halen EXXON-MOBİL, CHEVRON, CITI GROUP, J.P.MORGAN-CHASE en çok bilinen ve tanınan Rockefeller Ailesinin şirketleridir.

John Davison Rockefeller, 1864 yılında Laura Celestia Spelman ile evlendi. karısı 1915 yılında öldü. Elizabeth, Alice, Alta, Edith, John Davison Rockefeller, Jr adlarında 5 çocuğu vardır. 2017 yılında vefat eden David Rockefeller torunudur.

John Davison Rockefeller, 23 Mayıs 1937 tarihinde ABD’de Florida’da 98 yaşında ölmüştür. John Davison Rockefeller ölünce arkasında 912 Milyon dolar servet bıraktı. Bu servet günümüzün enflasyon şartlarına dönüştürülünce 189 Milyar dolar ediyor. Böylece İnsanlık Tarihin en zenginleri listesinde birinci olmaktadır. Ölümünden sonra beş oğlu çeşitli düzeylerde işlerinin sorumluluğunu üstlendiler.

Kaynak:Biyografi.info