Mesut Pezeşkiyan

Mesut Pezeşkiyan, 28 Haziran 2024 tarihindeki İran Cumhurbaşkanlığı Seçimi’ni ikinci sırada tamamlayan muhafazakar aday Said Celili'ye karşı, yüzde 50’nin geçilememesi nedeniyle 5 Temmuz 2024 tarihinde yapılacak ikinci tur seçiminde yarışacak. Pezeşkiyan, 5 Temmuz 2024 tarihinde yapılan seçimde oyların yüzde 53,7'sini alarak ülkenin 9'uncu Cumhurbaşkanı oldu.

Mesut Pezeşkiyan, 29 Eylül 1954 Mahabad, İran'da doğmuştur. Soyadı Farsça'da "Doktorlar" anlamına gelmektedir. Tebriz University of Medical Sciences, Iran University of Medical Sciences'de eğitimini doktor olarak tamamlayarak diplomasını aldı.

Mesut Pezeşkiyan, 1973 yılında liseden mezun olduktan sonra zorunlu askerlik görevini yapmak üzere Zabol'a taşındı. Bu dönemde tıpla ilgilenmeye başladı. Hizmetini tamamladıktan sonra memleketine döndü ve burada tıp fakültesine girdi ve genel tıp alanında dereceyle mezun oldu.

1980-1988 yılları arasında olan İran-Irak Savaşı sırasında sık sık ön safları ziyaret etti ve burada sağlık ekipleri göndermekten, savaşçı ve doktor olarak çalışmaktan sorumlu oldu. Mesut Pezeşkiyan, Pratisyenlik kursunu 1985 yılında tamamladı ve tıp fakültesinde Fizyoloji dersleri vermeye başladı.

Savaştan sonra Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi'nde genel cerrahi ihtisasını yaparak eğitimine devam etti. 1993 yılında İran Tıp Bilimleri Üniversitesi'nden kalp cerrahisi yan dal uzmanlığını aldı. Daha sonra kalp cerrahisi uzmanı oldu ve 1994 yılında Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi'nin rektörü oldu ve bu görevi beş yıl sürdürdü.

1997 yılında Sağlık Bakanı Yardımcısı olarak Muhammed Hatemi'nin yönetimine katılmasıyla başladı. Dört yıl sonra Sağlık Bakanı olarak atandı ve 2001-2005 yılları arasında görev yaptı. O tarihten bu yana beş kez İran parlamentosuna Tebriz'i temsilen seçildi ve 2016 yılından 2020 yılına kadar parlamentonun Birinci Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.

Mesut Pezeşkiyan, 2001–2005 tarihleri arasında İran Sağlık ve Tıbbi Eğitim Bakanı olarak görev yaptı. Mesut Pezeşkiyan, 2008 yılından beridir İran İslami Danışma Meclisi Üyesidir.

Mesut Pezeşkiyan, bir Kur'an öğretmeni ve Şii Müslümanlar için önemli bir metin olan Nehc el-belağa'nın okuyucusudur. Aynı zamanda İran-Türkiye Dostluk Derneği'nin de üyesidir.

Mesut Pezeşkiyan'ın karısı jinekologdu. Pezeşkiyan, 1993 yılında eşini ve çocuklarından birini trafik kazasında kaybetti. Geriye kalan iki oğlunu ve kızını tek başına büyüttü ve bir daha evlenmedi. Kızı Zahra Pezeşkiyan, Şerif Teknoloji Üniversitesi'nden kimya alanında yüksek lisans derecesine sahip ve Ruhani hükümeti iktidara gelmeden önce Jam Petrokimya'da çalışıyordu.

26 Şubat 2016 tarihinde parlamentonun açık oturumunda, Tanrı'nın kendisini bir Türk olarak yarattığını ve hiç kimsenin Türklerin dili ve kültürü ile alay etme hakkına sahip olmadığını, İran'daki Türklerin ve diğer etnik grupların Anayasa'nın 15. maddesine göre okullarda kendi dillerinde yazabilmeleri, konuşabilmeleri ve öğrenebilmeleri gerektiğini söylemiştir. Pezeşkiyan, İran'da Türk takımı olan Traktör takımın taraftarıdır.

2013 yılında yapılan İran cumhurbaşkanlığı seçimi'nde yarışan Mesut Pezeşkiyan daha sonra çekildi ve 2021 yılında İran cumhurbaşkanlığı seçiminde tekrar aday oldu ancak reddedildi.

İran’da, İbrahim Reisi'nin 19 Mayıs 2024 tarihindeki helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından yapılacak erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Mesut Pezeşkiyan da aday oldu.

2024 yılı İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinde tekrar aday olan Mesut Pezeşkiyan 28 Haziran 2024 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden yüzde 43 oyla ilk sırada çıkmış ve ikinci tura kalmıştır. 5 Temmuz 2024 tarihinde yapılacak ikinci turda muhafazakar aday Said Celili'ye karşı yarışacak.

Pezeşkiyan, 5 Temmuz 2024 tarihinde yapılan seçimde oyların yüzde 53,7'sini alarak ülkenin 9'uncu Cumhurbaşkanı oldu.

İran'da seçimleri önde tamamlayan reformist aday Mesut Pezeşkiyan, dış politika da dahil olmak üzere genel politikaları belirleyenin ülke lideri Ayetullah Ali Hamaney olduğunu ve seçimi kazanması halinde buna uygun hareket edeceğini ve liderin kararlarına uyacağını açıkladı.

Kaynak:Biyografi.info