Sadır Caparov

28 Ocak 2021 tarihinden itibaren Kırgızistan Cumhurbaşkanıdır.

Sadır Caparov, 6 Aralık 1968 tarihinde SSCB, Kırgızistan’da Issık-Göl ilinin Tüp ilçesine bağlı Keng-Suu köyünde doğmuştur. Tam adı Sadır Nurgocoyeviç Caparov’dır. Lise eğitimini 1986 yılında tamamladıktan sonra Kırgız Ulusal Fiziksel Kültür ve Spor Akademisi'ne girdi. 1987 yılında Sibirya’da Novosibirsk'te bir telekomünikasyon bölümünde komutan olarak iki yıl görev yaptığı Sovyet Ordusu'na alındı. Askerlik görevi bittiktan sonra 1989-1991 yılları arasında akademide eğitimine devam etti. Daha sonra 2006 yılında Kırgız-Rus Slav Üniversitesi'nden hukuk derecesi ile mezun oldu.

Sadır Caparov, siyasi kariyerine 2005 Lale Devrimi'nden sonra başladı. 2005 yılının Mart ayında Tyup seçim bölgesinden Yüksek Konsey üyeliğine seçilen Sadır Caparov, 2006 yılında Eyalet Ödülleri Komisyonu'nun bir üyesi, 2007 yılında Af Komisyonu Başkan Yardımcısı oldu.

2007 yılı parlamento seçimlerinde mecliste sandalyelerin çoğunu kazanan cumhurbaşkanlığı yanlısı parti Ak Jol'un listelerine katıldı, ancak Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev'in danışmanı olarak çalışmaya devam etti. Caparov, 2008'den 2010'a kadar Ulusal Yolsuzluğu Önleme Ajansı'nın yetkili temsilcisi olarak çalıştı.

2010 yılında Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev, 2010 Kırgız Devrimi'nde devrildi. Kısa süre sonra Oş ve Celal-Abad'da meydana gelen etnik gruplar arası çatışmalar sonucunda Sadır Caparov ve ortakları aktif rol aldı ama kendi ifadelerine göre çatışmaları önlemeye çalıştılar. Ancak muhalifler tarafından Kırgız milliyetçilerini desteklemekle suçlandılar.

Ekim 2010 seçimlerinde, Kamçıbek Taşiyev liderliğindeki ve sandalyelerin çoğunu kazanan Ata-Curt'un parti listesinde yeniden Yüksek Konsey üyesi seçildi. Oradan Yargı ve Hukuki Konular Komitesi'nin başkanı oldu.

Sadır Caparov, 2012'den beri, memleketi Issık-Kul Bölgesinde bulunan Kumtor altın madeninin kamulaştırılmasını savundu ve yönetim şirketini çevre ihlalleri ve yolsuzlukla suçladı. Bu bakımdan vatandaşları arasında popülerlik kazandı.

2012 sonbaharında Kumtor'un millileştirilmesi için yapılan mitinglerden birinde protestocular, Bişkek'teki Beyaz Saray'ı ele geçirmeye çalıştı. Kamçıbek Taşiyev ve Sadır Caparov, Kırgız Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun 295. Maddesi uyarınca "iktidara zorla el koyma veya gücü zorla elde tutma" ile suçlandılar. Mart 2013'te, Bişkek Pervomaisky Bölge Mahkemesi onları suçlu buldu ve bir yıl altı ay hapis cezasına çarptırdı. Ancak Haziran 2013'te Bişkek Şehir Mahkemesi siyasileri beraat ettirdi ve mahkemede serbest bırakıldılar.

27 Haziran 2013'te Karakol'da Kumtor'a yönelik protestolar sırasında, protestocular Emilbek Kaptagayev'i kaçırarak rehin almaya çalıştı. Kırgız yetkililer, Sadır Caparov ve Kubanıçbek Kadırov'u kaçırma planını düzenlemekle suçladı. Protesto liderleri gözaltına alındı, ancak kaçırma planına katılımı suçlamasını reddeden Sadır Caparov, Kırgızistan'dan bir süre yaşadığı KKTC'ne kaçtı.

Sadır Caparov, 2017'de Kırgızistan'a dönmeye çalıştı. 25 Mart 2017'de Kırgız-Kazak sınırında gözaltına alındı. Isık Göl Eyalet Valisi Emilbek Kaptagaev'i rehin olarak kaçırmaya teşebbüs ettiği iddia edilen davada 11 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılarak ceza evine konuldu.

5 Ekim 2020 tarihinde Kırgızistan'da parlamento seçimlerinin sonuçlarına karşı kitlesel gösteriler başladı. 6 Ekim 2020 sabahı Kamçıbek Taşiyev liderliğindeki protestocular Sadır Caparov'u hapishaneden serbest bıraktılar ve onu bir konuşma yaptığı Bişkek'teki Ala-Too Meydanı'na götürdüler. 6 Ekim 2020 akşamı Dostuk Otelindeki milletvekilleri, Sadır Caparov’un Başbakanlığa atanmasını onayladı.

13 Ekim 2020 tarihinde Başkan Sooronbay Ceenbekov, ilk oylama sırasında milletvekillerinin vekaleten oy kullanması nedeniyle Sadır Caparov'un Başbakanlığa atanmasını reddetti ve 14 Ekim 2020'de Sadır Caparov için yeniden Parlamento'dan tekrar oy kullanılmasını istedi. Ancak ertesi gün 15 Ekim 2020'de Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Sadır Caparov'un başbakan edilmesi yüzünden görevden istifa etti.

Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov’un istifasından sonra yerine geçmesi gereken meclis başkanı Kanat İsayev’da bu görevi kabul etmeyince yapılacak seçimlere kadar geçici olarak başbakan görevindeki Sadır Caparov, 16 Ekim 2020 tarihinde meclis tarafından geçici Cumhurbaşkanı olarak atandı. 15 Ekim 2020 - 14 Kasım 2020 arasında bu görevi vekaleten yürüttü. 23 Ocak 2021 tarihinde yapılacak olan seçimlere katılmak için 14 Kasım 2020'de görevinden istifa etti.

Kırgızistan anayasasına göre, cumhurbaşkanlığı seçimleri bir önceki cumhurbaşkanının görevden alınmasından sonraki üç ay içinde yapılacaktır maddesine istinaden 23 Ocak 2021 tarihinde yapılan seçimlerde Sadır Caparov, oyların yüzde 79,18’ini alarak yeniden Cumhurbaşkanı seçildi.

Sadır Caparov, Aigul Caparov ile evlidir. Dört çocuğu vardır.

Kaynak:Biyografi.info