Sait Sökmen

Koreograf, öğretmen, yönetmen. Balet

Türkiye’nin ilk Bale Koreografı ve ilk baletlerindendir.

Sait Sökmen, 13 Eylül 1942 tarihinde Gine’nin başkenti Conakry’de sekiz kardeşin altıncısı olarak doğmuştur. Türkiye’li Mehmet Cemil ve Gine’li Fatumata Mamady (Camara) Sökmen'in oğludur.

Babası Mehmet Cemil (d.1899), 1919 yılında İskenderun’dan dünya turuna çıkar, Güney Amerika ve Güney Afrika’dan sonra Yıl 1928 olduğunda Gine’nin başkenti Conakry’ye yerleşir. Gine’de kaplan postu ve değerli taş ticareti yapmaya başlar. Gine’nin başkenti Conakry’de kabile şefinin kızına aşık olur. Fatumata siyah, Cemil beyazdır. Mehmet Cemil bu kızla evlenmeyi kafasına koyar. Ancak Reis Morlaye’nin bir beyaza verecek kızı yoktur. Ama ne yapar eder sonunda evlenirler. Evlendiklerinde Fatumata 15, Mehmet Cemil 28 yaşındadır. Cemil (d.1932), Aliye, Mustafa, Sıdıka Cemile, Suphi (d1942), Sait, Yahya ve Salima adlarında 8 çocukları olur. Gine’ye iyice yerleşen babası başkentte bir de ekmek fırını açar. İkinci Dünya Savaşı sonrası iç savaş çıkınca 1953 yılında babası ailesini de alarak Türkiye’ye İskenderun’a dönüş yaparlar.

	Morlaye kızını bir beyaza vermiştir tamam ama, kızının ve sekiz torununun kendilerine ‘yamyam’ diyen beyazların içinde yaşayacak olmasını bir türlü içine sindiremez. Ama Mehmet Cemil’i kararlı görünce üç şart öne sürer: “Bir” der, “Torunlarım ve kızım kesinlikle tuz yemeyecek.” Pek aklı yatmaz ama “Tamam” der Mehmet Cemil. “İki” der Morlaye, “Şeker de yok!” “Yahu ben fırıncıyım, pasta filan yapıyorum. Nasıl olacak bu” der ama bakar ki Morlaye dönmeyecek yolundan, ona da “Peki” der. Ve üçüncü madde gelir: “Un da yok! Bu üç beyaz kesinlikle yok!” “İşte bu mümkün değil; ne yiyecek bu çocuklar” diye sorar Mehmet Cemil... Esprili kişiliğiyle tanınan Morlaye’ın ağzından yılların kırgınlığını da ifade eden şu sözler çıkar: “Geri kalan tüm beyazları yiyebilirler!”

İskenderun’a geldikten birkaç hafta sonra babası Mehmet Cemil bey kalp krizinden öldü. İskenderun’da iki yıl kaldıktan sonra İstanbul’a taşınmışlardır.

Sökmen ailesinin tüm fertleri, ekonomiden sanata, mimarlığa dek pek çok alanda başarılı isimler çıkarmış. Ancak ailede sanatçılar ağırlıkta. Sait Sökmen'in yeğenleri Cenk ve Melis Sökmen de bu sanatçılardan.

İlk ve ortaokulu İstanbul’da okuyan Sait Sökmen, Ankara’da operada okuyan abisinin teklifiyle Ankara’ya gitti ve konservatuvar sınavlarına girdi. Konservatuarın bale bölümüne girdi. Türk Devlet Balesi’ni kuran İngiliz Kraliyet Balesi’nin de kurucusu olan Dame Ninette de Valois tarafından eğitildi. 9 yıllık okulu 5 yılda bitirdi. İngiltere Kraliyet Balesi'nde çalıştı.

Ankara Devlet Konservatuarının ilk bale öğrencilerinden biridir. Ankara Devlet Konservatuarı Bale Ana sanat Dalı yüksek devresi mezunudur. Sait Sökmen, Dame Ninette de Valois’nın ilk koreografi için seçtiği kişi olarak Ravel’in Yaylı Sazlar Dörtlüsü üzerine Çark balesini yaptı. Eser, 6 Kasım 1968’de Ankara Devlet Balesi tarafından başarı ile sahnelendi.

Sait Sökmen, Devlet Balesi’nde başdansçı oldu ve ilk Türk koreograf olarak tarihe geçti. 1971 yılında Ankara’da Kuğu Bale ve Dans Stüdyosu’nu açtı. Sahne hareket hocalığı yaptı. 1981 yılında Bale Sanat Merkezi’ni, 1987’de Sait Sökmen Sanat Merkezi’ni ve 1989 yılında da eşi Gaye Sökmen ile birlikte Gaye Sökmen Ajans’ı kurdu.

Devlet Baleleri doğal delegesi olup halen bale öğretmenliğinin yanı sıra, yönetmen olarak iş yapmaktadır.

TRT televizyonlarında; Bizim Sokak, Ankara Hatırası, Kaleidoscope, Oyun Gemisi başta olmak üzere yüzlerce televizyon dizisinde koreograf olarak görev yapmıştır.

2006 yılında ATV Ekranlarında yayınlanan "Super Lady" adlı yarışmada Jüri : Hıncal Uluç, Cemil İpekçi, Sait Sökmen, Gaye Sökmen, Yonca Ebbuziya ve sunucular ise Demet Şener, Ebru Şallı, Hıncal Uluç oldular.

Sait Sökmen, 2010 yılında televizyonlarda oynayan, yapımcılığını Acun Ilıcalı'nın üstlendiği yarışma programı “Yok Böyle Dans” yarışmasının Jüri üyeliğini, Tan Sağtürk, Azra Akın ve Acun Ilıcalı ile birlikte yaptı. Yarışmanın sunuculuğunu ise Burcu Esmersoy, Cem Ceminay, Hanzade Durmuş yapmıştır.

5-10 Temmuz 2010 tarihlerinde yapılan 2. İstanbul Uluslararası Bale Yarışmasında Jüri üyeliği yapmıştır.

Sait Sökmen’in şair Turgut Uyar'ın kızı Semiramis Uyar ile 1966 yılında yaptığı ilk evliliğinden 1967 ve 1972 doğumlu iki oğlu var.
Sait Sökmen, 1986 yılında Gaye Sökmen ile evlendi.

Kronolojik Kariyeri :
1962-1970 - Devlet Balesi'nde Baş Dansçı
1968 - İlk Türk Koreografı, Devlet Balesinde Baş Koreograf, Yönetici.
1970 - Devlet Tiyatroları Koreografı
1971 - Devlet Tiyatroları Çağdaş Dans Grubu kurucusu ve Baş Koreografı
1971 - Kuğu Bale ve Dans Stüdyosu kurucusu
1972 - Ankara Devlet Konservatuarı sahne hareket hocası
1972-1975 - Ankara Devlet Konservatuarı sahne hareket hocalığı
1974-1979 - Istanbul Devlet Balesi misafir Koreograf
1979-1981 - Istanbul Devlet Balesi Baş Koreograf
1981 - Bale Sanat Merkezi kurucusu
1984 - Bale Sanat ve Spor Merkezi kurucusu
1987 - Sait Sökmen Sanat Merkezi kurucusu
1989 - Gaye Sökmen Ajans kurucusu
2006 - “Super Lady” Atv. yarışma jürisi 2011-2012 - Yok Böyle Dans/ShowTV Jüri Üyesi
2010-2012-2014 - Uluslarası İstanbul Bale Yarışması Jüri Üyesi

Baş Dansçı Olarak Oynadığı Bazı Eserler :
Giselle
Kuğu Gölü
Uyuyan Güzel
Fındıkkıran
Pagodalar Prensi
Satranç
Don Kişot
Les Patineurs
Silvia
Coppelia
Kanlı Düğün
Faust
Bizet Gençlik Balosu


Kaynak:Biyografi.info