Sandro Botticelli

Rönesans sanatının gelişmesinde önemli rol oynayan ressamdır.

Sandro Botticelli, 1 Mart 1445 tarihinde Floransa, İtalya’da doğmuştur. Asıl adı Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi’dir. Babası Mariano Filipepi oğlunu bilinçli bir şekilde yetiştirir ve ona bir yere çırak verilmeden önce öğretilen her şeyi öğretir. İyi bir çıraklık eğitimi alan Sandro babasının yakın arkadaşı olan kuyumcu ve zanaatkâr Botticelli‘nin yanına çırak olarak verilir. İsmi, ustası olan kuyumcu Botticelli’den gelmektedir. O dönemde kuyumcular ve ressamlar sürekli temas halindedir bundandır ki Sandro bütün ilgisini desen sanatına verir ve resme hayran olup resim sanatına yönelir.

Bu karardan sonra İtalyan ressam Filippo Lippi‘nin öğrencisi olur. İlk yıllarında Filippo Lippi’den etkilense de daha sonraki eserlerinde Andrea del Verrocchio‘nun etkileri görülür. Çok geçmeden Sandro’nun yeteneği büyür ve gelişir. Daha genç yaştayken Mercanzia’da Antonio ve Piero Pollaiuolo tarafından yapılmış resimlerin arasına bir figür yapar.

Rönesans sanatının gelişmesinde önemli rol oynayan Botticelli ilk yapıtlarından itibaren büyük beğeni kazanır. Eserlerinin konularını dinden ve mitolojiden seçerek anıtsallık yakalamakta usta bir isim haline gelir. Tasvir ettiği ettiği sahnelerde bol bol figür kullanan Sandro Botticelli kendine özgü bir üslup yaratır.

Bolca devinimli, salınım içinde çizgiler kullanır. Hareketli kumaşlar ve saçlar onun resmine zarif ve dekoratif bir özellik katar. Yüzyılın ilk yıllarında yaygın olan güçlü renk kullanımına karşın onun paleti sınırlı ve donuktur. İtalyan sanatçı ve ressam olan Giorgio Vasari, Botticelli için şöyle der; “Botticelli, sancakları ve başka kumaşları, renklerin akmadan iki tarafta da görüneceği şekilde malzemeyi örerek nasıl yapılacağını bulan ilk insanlardandı.”

Müneccim Kralların Tapınması 1475

Sandro Botticelli’ye asıl ün kazandıran eseri 1475 yılında yaptığı “Müneccim Kralların Tapınması” olmuştur. Bu eser onun adının hem Floransa’da hem de başka yerlerde duyulmasını sağlar. Botticeli’nin ününü duyan Papa IV. Sixtus Roma’daki sarayının şapeline (Sistina Şapeli) resimler yapması için Botticelli’nin görevlendirilmesine karar verir. 1481'de Papa IV. Sixtus tarafından Roma'ya davet edilmiş; Cosimo Rosselli, Domenico Ghirlandaio ve Pietro Perugino ile birlikte Sistina Şapeli'nin süslemesinde çalışmıştır. Burada Musa'nın yaşamını canlandıran 3 fresk ile Şeytanın İsa'yı Ayartma Çabaları'nı yapmıştır. Bu eserlerinde zengin ayrıntılar görülür.

1480-1490 yıllarında, olgunluk döneminde Floransa'da Lorenzo de Medici'nin korumasında sanat çalışmalarını sürdürmüştür. Botticelli, Rönesans resim sanatının gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Kendisini deliliğin sınırına sürükleyen kaygısı, sanatına yön vermiştir. Uçucu ve coşkulu figürler çizmiştir. Ayrıca hastalık derecesine varan zerafet duygusu eserlerine kendine özgü, şiirsel bir hava verir. Yapıtlarında hareket ve duruşun inceliği, ince uzun bedenli, uzun boyunlu ve ciddi ifadeli kadının zarifliği zengin bir doku oluşturur. Botticelli dini konu alan tablolar yapmış olsa da, dinsel bir ressam değil, güzelliğe tutkun bir ressam olmuştur.

Botticelli’nin en bilinen iki eseri Venüs’ün Doğuşu (The Birth of Venus) ve İlkbahar Alegorisi (La Primavera)‘dir. Eserlerinin çoğu Floransa’daki Uffizi Galerisi’nde sergilenmektedir.

Venüs’ün Doğuşu (The Birth of Venus) 1486

1486 yılına tarihlenen bu resim Klasik üslup etkisinde ve Floransa Erken Rönesans kültürünü en çok somutlaştıran eserdir. Medici ailesinden Lorenzo de Medici tarafından ısmarlanan resimde güzelliğin ve aşkın koruyucusu Venüs’ü dev bir deniz kabuğunun içinde, resmin odak noktasında görürüz.

Sandro Botticelli 1500 yılından sonra hemen hemen hiç resim yapmadı, ancak yapıtları bu yüzyıl ressamları üzerinde geniş ölçüde etkiler bıraktı.

Botticelli'nin yapıtları konu bakımından dinî ve Floransa'nın günlük yaşamını canlandıran yapıtlar olarak ikiye ayrılabilir. İster dinle ilgili olsun, ister pagan yapıtlar olsun, resimlerinde plastikten çok, çizgi arabeskine önem vermiştir. Çizgilerinde şiddet ve kudretten çok zarafet ve incelik egemendir. Botticelli, çağının gereklerine uyarak Yunan mitolojisinden yararlanmış, ama bu mitolojinin ögelerini Yunan heykelleri biçiminde işlememiştir. Bu bakımdan Botticelli, Rönesans'ın ilk bölümünü (Floransa Dönemi) kapayarak, sanatta bireyciliğin yolunu açmıştır.

Sandro Botticelli, 17 Mayıs 1510 tarihinde Floransa, İtalya’da 65 yaşında ölmüştür.

Sandro Botticelli’nin Rönesans dönemine ait bu muazzam eseri “Apelles’e iftira” adlı tabloyu Floransa’daki Uffizi Galerisi‘ni gezerken bulabilirsiniz.

Eserleri :
- Venüs’ün Doğuşu, Tarih: 1486, Orijinal Boyut: 175 x 278 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
- İlkbahar, Tarih: 1482, Orijinal Boyut: 203 x 314 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
- Aziz Zenobius’un Yaşamından, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 66 x 182 cm, Yer: Gemäldegalerie, Dresden
- İftira, Tarih: 1495, Orijinal Boyut: 62 x 91 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
- Tebliğ, Tarih: 1490, Orijinal Boyut: 150 x 156 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
- Venüs ve Mars, Tarih: 1483, Orijinal Boyut: 69 x 173 cm, Yer: National Gallery, Londra
- Genç Bayan Portresi, Tarih: 1476, Orijinal Boyut: 47,5 x 35 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
- Judith’in Dönüşü, Orijinal Boyut: 31 x 24 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
- Pallas Athene ve Kentaur, Orijinal Boyut: 239 x 147 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
- Madonna Çocuğu ve iki Melek, Tarih: 1470, Orijinal Boyut: 100 x 71 cm, Yer: Galleria Nazionale, Napoli
- Madonna di S. Barnaba, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 340 x 270 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
- Giuliano dei Medici, Tarih: 1478, Orijinal Boyut: 54 x 36 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
- Isa’nın Doğumu, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 109 x 75 cm, Yer: National Gallery, Londra
- Nastagio degli Onesti’nin Ağırlaması, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 138 x 83 cm, Yer: Museo del Prado, Madrid
- Isa’nın Ardından, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 140 x 207 cm, Yer: Alte Pinakothek, Münih
- Madonna ve Nar, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 143.5 x 143.5 cm, Yer: Gallery Uffizi, Floransa
- Kahinlerin Kutsaması, Tarih: 1475, Orijinal Boyut: 107.5 x 173 cm, Yer: Gallery Uffizi, Floransa
- İdeal Bir Kadın Portresi, Tarih: 1480, Orijinal Boyut: 81.8 x 54 cm, Yer: Städelsches Kunstinstitut, Frankfurt
- Madonna Azizler ile, Tarih: 1485, Orijinal Boyut: 185 x 180 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
- Meryem Çocuğu ve Şarkı Söyleyen Melekler, Tarih: 1477, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
- Kahinlerin Kutsaması, Tarih: 1482, Orijinal Boyut: 70 x 104.2 cm, Yer: National Gallery of Art, Washington, D.C.
- Genç Adam Portresi, Tarih: 1485, Orijinal Boyut: 37.5 x 28.3 cm, Yer: National Gallery, Londra
- Madonna Kitap Başında, Tarih: 1480, Orijinal Boyut: 59 x 39.5 cm, Yer: Museo Poldi Pezzoli, Milan
- Aziz Zenobius’un Üç Mucizesi, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 64.8 x 139.7 cm, Yer: National Gallery, Londra
- Venüs ve Üç Güzellerin Genç Bayana Hediyesi, Tarih: 1486, Orijinal Boyut: 211 x 283 cm, Yer: Musée du Louvre, Paris

İlkbahar Alegorisi (La Primavera) 1478

İlkbahar Alegorisi
Bu tablo Mediciler’den Lorenzo di Pierfrancesco‘nun düğünü için ısmarlandı.

Botticelli burada iki farklı mitolojik hikayeyi tek bir kadrajda birleştirir ve açık kompozisyonlu olarak izleyiciye sunar. Resme bakınca dikkatimizi çeken ilk şey ortadaki görkemli kadın figürüdür.

Merkezde yer alan bu figür aşk ve güzellik tanrıçası Venüs’dür. Arkasındaki ağaç dallarının arasından gökyüzünün doğal ışığıyla oluşturduğu hâle ile Hıristiyanlaşıp “Meryemleşmiştir”. Hamilelik de Meryem ile ilişkilendirilir, doğal olarak onun İsa’ya hamile olduğunu düşünürüz. İsa’nın gelmesiyle birlikte doğa canlanır ve ilkbahar gelir.

Diğer figürler simetrik olarak yerleştirilmiştir. Eserin en sağında yer alan figür batı rüzgarının tanrısı Zephyrus’dur. Zephyrus’un belinden tutup yakaladığı ve zorla sahip olduğu Chloris yani çiçeklerin tanrıçası Flora’dır. Efsane göre Zephyrus aşık olduğu Chloris’e cinsel şiddet uygulayarak sahip olur ve onunla evlenir.

Bu şiddet karşısında Chloris çığlık atar Botticelli bu çığlığı figürün ağzından çıkan çiçeklerle göstermiştir. Sol tarafta huzurla gülümseyen kadın figürü, Chloris’in gelecekteki, evlilikten sonraki halidir yani Flora’dır. Flora kucağında Venüs’ün simgesi olan gülleri taşır.

Bize göre eserin sol tarafında bulunan üç peri kızı “Üç Güzeller” olarak bilinen Aglaie, Euphrosyne ve Thalia‘dır. Bu üç figür parlaklık, ışıltı ve zarafeti simgeler.

En solda kırmızı bir kıyafet içinde yer alan, belinde kılıç taşıyan figür Merkür’dür. Merkür Roma tanrılarının haberci tanrısıdır. Onu bu eserde elini yasak meyveye uzatmış bir şekilde görürüz.

Venüs’ün hemen üstünde oğlu aşk tanrısı Cupid’i yani Eros’u görürüz. Figür kanatları olan bir çocuk formunda resmedilmiştir. Okunu üç güzellerin ortadaki figürünü hedef alarak tutmaktadır.

Botticelli bu eserde dokuz figür resmetmiş ve hepsin i mitolojiden seçmiştir. Ayrıca tabloda 170 türü gösteren 500’ü aşkın çiçek ve bitki resmetmiştir.

Kaynak:Biyografi.info