'İnsani Gelişim'de gelişme yok'

Kemal Derviş başkanlığındaki BM Kalkınma Programı (UNDP), 2006 yılı Küresel İnsani Gelişme Raporu’nu sundu. Türkiye geçen yıla göre 2 sıra ilerlemeyle İnsani Gelişim Endeksi’nde 92’nci sırada bulunuyor.

Önsözünü Kemal Derviş’in yazdığı raporda öncelikli olarak dünyadaki su krizinden bahsediliyor ve su krizinin sebebi olarak dünyadaki yoksulluk, eşitsizlik ve dengesiz güç ilişkileri gibi konulara değiniliyor.

Bu yıl beşincisi yayımlanan ve dünyanın gelişmişlik düzeyini analiz eden raporda 2006 temel konusu olarak temiz suya ulaşım sorunu belirlenmiş. Raporda, zengin ve fakir ülkeler arasındaki eşitsizliğin giderek arttığı vurgulanırken, dünya üzerinde halen iki milyar kişinin temiz suya ulaşamadığı kaydediliyor. Raporsa, her yıl ishalden ölen çocuk sayısı da sekiz yüz bin olarak belirtiliyor.

Raporda, bu kötü koşulların giderilmesi için kişi başı günlük tüketim olarak 20 litre su sağlanması ve GSYH’nın da en az yüzde birlik kısmının sağlık koşullarını iyileştirmek için kullanılması gerektiği açıklanırken gelişmiş ülkelerin yoksul ülkelere yaptıkları yıllık yardımın da 4 milyar dolara yükseltmesi öneriliyor.

Rapor ayrıca, Bir eylem planı oluşturulmadığı takdirde milenyum kalkınma hedefleri olarak belirlenmiş amaçlara 2015’e kadar ulaşmanın mümkün olamayacağının altını çiziyor. Çünkü koşulların değiştirilmesi için çaba harcanmadığı takdirde Afrika kıtasının temiz suya ulaşmasının ancak 2040’ta mümkün olabilecek.

Raporda hazırlanan İnsani Gelişim Endeksi’ne göre, Norveç dünyanın en yaşanabilir ülkesi olurken,
Norveç'i İzlanda, Avustralya, İrlanda ve İsveç izliyor. ABD’nin 8’inci sırada bulunduğu listede, 177’nci sonuncu ülke olarak Nijerya dünyanın en yaşanmaz ülkesi olma sıfatını aldı. Savaş durumundan dolayı veri elde edilemeyen Afganistan ve Irak ise raporda değerlendirme dışında bırakılmış.

1990'dan beri yayınlanan endeksin bu yıl yayınlanan 16'ncısında Türkiye ise geçen rapora göre iki sıra ilerleme kaydederek 177 ülke arasından 92. sıraya yerleşti. İnsani Gelişme Endeksi'ne göre Türkiye ‘orta düzeyde’ gelişmiş bir ülke olarak kabul ediliyor. Endeks rakamlarına göre, Türkiye'de ortalama yaşam süresi 68.9 yıl ve 15 yaş üstü yetişkin okur yazarlık oranı yüzde 87.4. Endekste, Türkiye’nin hala eğitim ve yaşam koşulları konularında sorunlar içinde olan ve gelişme kaydetmesi gereken bir ülke olduğu belirtiliyor.