Empire State
Empire State Building, New York'ta bir gökdelen. Bina, Manhattan, Fifth Avenue'de 33. ve 34. caddelerin arasında yer alır. Tam olarak adresi 350 Fifth Avenue, New York, N.Y. 10118 şeklindedir.
1 Mayıs 1931 tarihinde, o güne kadar dünyanın en yüksek binası olan Chrysler Binası'nın bu unvanını elinden almıştır. Yapımı 1932 yılında bitmiştir. 1931 yılında inşa edilen binanın büroları büyük Bunalım yılları boyunca boş kalmıştır; bina vergi giderlerini manzara seyretmeye gelenlerden karşılayabilmiştir. Bina 102 katlı olup, 1576 merdiven basamağına sahiptir.
Yüksekliği 381 m, anten ile beraber 443,2 m'dir. Dünya Ticaret Merkezi (World Trade Center) binasının 1972 tarihindeki açılışına kadar dünyanın en yüksek binası olarak kalmıştır. 11 Eylül 2001 tarihindeki terör saldırıları sonucu World Trade Center binaları yıkılınca (artık ABD'de veya dünyanın geri kalanında olmasa da) New York'taki en yüksek bina olma unvanını geri kazanmıştır.
30 Nisan 2012'de One World Trade Center, Empire State Binası'ndan daha fazla bir yüksekliğe ulaşmış ve bina o günden beridir ABD'nin tamamlanmış (One World Trade Center, Chicago'daki Willis Kulesi ve Trump International Hotel and Tower'dan sonra) en yüksek dördüncü gökdeleni konumuna gerilemiştir.
Kışın bazı günler, alt katlarının hizasında yağmur yağarken en üst katına kar yağdığı görülmüştür.
Açık bir havada binadan, 80 mil mesafedeki beş ABD eyaletine bakılabilir. Bunlar, New York, New Jersey, Pensilvanya, Connecticut ve Massachusetts'tir. 1960'ta tepeye yerleştirilen güçlü bir fener binanın 160 kilometre uzaktan görülmesini sağlamıştır. Bugüne kadar binayı 117 milyon kişi ziyaret etmiştir. 1947 yılında manzara platformuna 3 metre yükseklikte korkuluk yapılmıştır. Buna rağmen buradan, bugüne kadar 35 kişi atlayarak intihar etmiştir. Toplam 74 asansör vardır, bunların bir kısmı ara katlarda durmadan en üst kata çıkan ekspres asansörlerdir. Bu yüksek binaya 1945'te bir B-25 Mitchell bombardıman uçağı çarpmış ve 14 kişinin ölümüne sebep olmuştur.
Keops Piramidi 100 bin kişi çalıştırılarak 20 yılda, Ayasofya 1000 kişi çalıştırılarak 5 yılda bitirilmiştir. Empire State Building'in inşaatı ise sadece 18 ayda bitirilmiştir. Eski çağlarda çalışanların tamamına yakını köle olduğu için işten çıkmak gibi bir durum söz konusu değildi. Çalışan sayısı değiştiği için Empire State inşaatında toplam çalışan sayısı net verilemez. Ayrıca Empire State Binası New York'ta çekilen bazı filmlere ilham kaynağı olmuştur. Bunun yanında Empire State, New York eyaletinin lakabıdır.
Teknik veriler
İnşaata 1929'da başlanmış ve Mayıs 1931'de bitirilmiştir.
Maliyet : 24,718 milyon USD
Yükseklik :381 m
Yaklaşık 55.000 ton çelik
10 Milyon kiremit.
Yaklaşık 760 km elektrik hattı.
96 km su borusu
Yaklaşık 5600 km telefon kablosu
6550 pencere
Toplam ağırlık 331.000 ton
30.000 m² mermer zemin
1100'den fazla tuvalet
73 asansör ve asansör boşluğu, toplam 11 km
102 bina katı
Empire State Binası Tarihçesi
Ticaret merkezi olarak inşa edilmesine rağmen Empire State Binası dünyanın en çok tanınan binalarından biridir. Amerika’nın kültürel ikonlarından olan bina, dünyanın ilk en büyük gökdeleni olma unvanını taşıyor. New York şehrinin sembolü olan gökdelen, modern dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul ediliyor.
Binanın bulunduğu alanın geçmişi 1799’a kadar gidiyor. Araziyi 2.600 dolara John Thompson adlı bir çiftçi satın alıyor. Arazi zaman içinde el değiştirerek en son Astor ailesine satıldı. 1897’de Waldorf Astoria Hotel’i inşa ediliyor. 1928’de otel Bethlehem Engineering Corporation’a satılmış.
1929’da John Jakob Raskob (eski General Motors yöneticisi) ve New York’un eski Valisi Alfred E. Smith liderliğinde Empire State şirketi kuruldu. Amaç eskiyen otelin yerine modern bir iş merkezi kurulmasıydı. Kriz döneminde Amerikalılara güven ve ilham verecek görkemli bir bina yapmak istediler.
1930’da mimarlar Shreve, Lamb & Harmon Associates başkanlığında Empire State Binası inşaatı başlatıldı. Haftada neredeyse 4 kat bitirilerek, 410 gün gibi kısa bir sürede 1931’de başkan Herbert Clark Hoover, Washington DC’den temsili olarak düğmeye basarak gökdelenin ışıklarını yaktı.
Binanın Özellikleri & İlginç Bilgiler
Art Deco tarzı benimsenerek tasarlanan Empire State Binası yalın ve süsten uzak bir mimariye sahiptir. Buna rağmen binanın girişinde heybetli bir çift kartal heykeli ziyaretçileri karşılıyor. Bina, 8.000 m² Manhattan’ın granit taş zeminine oturtulmuş. 102 katlı ve 443 metre yüksekliğindeki gökdelenin 365,000 tonluk ağırlığı 210 kolona bağlanan 50,000 çelik kiriş ile taşınıyor. Yapının cephesindeyse cam, tuğla ve kireçtaşı kullanılmış. Binanın yüksek katlarında alüminyum cephe elemanları kullanılmış.
Empire State Binası Bölümleri
Lobby; 1930 orjinal tasarımında düzenlenmiştir. self-servis bilet kioskları, çarpıcı art deco tavan duvar resimleri bulunuyor.
2. kat; Hediyelik eşya dükkanı bulunuyor. Çıkış yolunda bu bölümden geçiyorsunuz, bina ile ilgili hatıra eşya almak isterseniz buraya uğrayabilirsiniz.
80. kat; Kapalı olan bu kat oldukça geniştir. “Dare To Dream” sergisinin bulunduğu kattır. Binanın ve Amerikan rüyasının hikâyesi resimlerle anlatılıyor. Döneme ait fotoğraflar, mimari çizimler, yapım notları ve günlükleri inceleyebilirsiniz. Kapalı olmasından dolayı rüzgarın etkisi yoktur ama camdan bakmak yerine üzerinize sizi şiddetli rüzgara karşı koruyacak bir şeyler alarak 86’ıncı kata çıkmalısınız.
86. kat; “Ana Güverte” olarak adlandırılan bu kat New York’taki en yüksek açık hava gözlemevidir. Cam bir kubbeden inşa edilmiştir. 360 derece görüş açısı sunuyor. Central Park’ın, Hudson Nehri’nin ve Doğu Nehri’nin, Brooklyn Köprüsü’nün, Times Meydanı’nın, Özgürlük Anıtı’nın ve çok daha fazlasının eşsiz manzaralarını görebilirsiniz. 80’inci katın aksine açık olduğundan inanılmaz rüzgar vardır. Aşağıda belirttik ama tekrar belirtmekte fayda var yaz aylarında dahi çıksanız üzerinize bir şeyler alın.
102. kat; Binanın en üst gözlem alanıdır. New York’un eşsiz manzarasını izleyebilirsiniz. Ancak alanı çok dardır ve baklava desenli telleri çok kalındır. 2004 yılındaki son intihar vakasından sonra eklenen bu teller manzarasını olumsuz etkilemektedir. Esasen manzara 86’ıncı kat ile aynı olup, çıkılıp çıkılmayacağı takdirini size bırakıyoruz.
Kule ışıkları; Gökdelenin geceleri ışıklandırılması, New York siluetinin uluslar arası simgesi haline gelmiştir. 1976’dan beri Empire State Binası kule lambaları, yıl boyunca çeşitli olayları ve günleri anmak için değişen renk geleneğini koruyor.
Gece boyunca gökyüzüne baktığınızda gökdelenden yayılan ışık şovlarını ve aydınlatma törenlerini izleyebilirsiniz. Bu ışık gösterileri aynı zamanda “I Heart Media” istasyonlarından yapılan müzik yayınıyla destekleniyor.
Ulaşım
Gökdelene en hızlı şekilde gitmek istiyorsanız metroyu denemelisiniz. 1,2 veya 3 numaralı hatlara binip Penn İstasyonunda inin. Doğu yönüne 2 blok yürüyeceksiniz. B, D, F, M, N, Q veya R hatlarına binerseniz, Herald Square’de inin. Metrodan çıkınca binayı karşınızda görebilirsiniz.
Empire State Binası Ziyaret Saatleri
Bina yılın her günü sabah 08.00’dan ertesi günü sabah 02.00’ye kadar açıktır. Son Asansör 01.15’te hareket etmektedir. Yaz dönemi ve Aralık ayı ziyaretçilerin en yoğun olduğu dönemdir. Yoğunluk nedeniyle biletinizi önceden internetten almanızı öneririz. Aşırı güvenlik tedbirleri uygulandığından bilet saatinden önce gelmeye dikkat edin. Aşağıda yer alan ziyaret ipuçları bölümümüzde bahsettiğimiz üzere gün batımından yaklaşık 1 saat kadar önce gelmenizi öneririz.
Empire State Bileti ve Giriş Ücretleri
Empire State, New York’un sembollerinden ve de turizm sezonu başta olmak üzere her daim kalabalık bir yer. Giriş yapabilmeniz için bilet almanız gerekiyor ve bu bileti online olarak önceden almazsanız saatlerce kuyrukta beklemeniz olası bir durum. Şöyle ki; binanın kapısında giriş sırası var, girdikten sonra bir üst kata çıkan yürüyen merdivene sıra var, üst kattaki kiosk makinelerde bilet kuyruğu var, biletinizi aldıktan sonra sıkı güvenlik kontrolü için sıra bekliyorsunuz, bu sıradan sonra 80’inci katın asansörünün sırası var, 86’ıncı kata doğrudan çıkılmıyor – aktarma yapılıyor – 80’den sonra tekrar sıra bekliyorsunuz ve benzeri şekilde iniş sırası.
Bu denli sıra silsilesinin olduğu yerde elbette en uzun kuyruk bilet gişesinde. Sizin için önereceğimiz online bilet türleri ise aşağıdaki gibi:
1- Empire State Binası Bileti: (Tiqets) ya da (GetyourGuide): Yukarıda özetlediğimiz kuyrukların en uzunu olan bilet kuyruğuna girmeden 86’ıncı kata kadar çıkabiliyorsunuz. Bu bilet 80-86’ıncı katları içeriyor. Empire State Binası’nın en tepesi olan 102’inci kata erişmek istiyorsanız 102’inci kat için ayrı ücret ödemek zorundasınız.
Yazımız tarihi itibariyle Empire State Binası’na giriş ve rezervasyon için iki web sayfası öneriyoruz Birincisi Tiqets ikincisi ise Getyourguide. Her ikisinde de Empire State Binası giriş ücreti neredeyse aynı. Binaya olan yoğun talep nedeniyle her iki siteyi de kontrol etmenizde fayda var. Getyourguide sitesinde bileti satan “Yetkili Satıcı: Empire State Binası” olarak geçiyor. Ancak iki site açısından bir fark yok, ikisi de uluslararası büyük siteler.
Aşağıda ziyaret ipuçlarında değindiğimiz üzere bizim ziyaret saati tavsiyemiz günbatımından 1 saat kadar önce giriş yaparak hem gündüz hem de akşam seyir keyfini değerlendirebilmenizdir. Mobil bilet / yazdırılmış bilet kabul edilmektedir. Bilet alırken doğru mail adresi / telefon girmeye dikkat ediniz, barkodlu bilet sms ve mail olarak iletiliyor.
2-) NYC Explorer Pass Kullanarak Girmek: New York Şehir Pass Kartı New York’ta 85 civarı alana ücretsiz girme / indirimli girme seçenekleri sunuyor. Elbette karta 85 yer tanımlı değil. Kartı alırken 3 yere gireceğim – 5 yere gireceğim gibi seçenekler var. Empire State Binası’na girişte geçen bu kartı inceleyerek durumunuza göre satın alabilirsiniz.
3-) Ekspres – Giriş / Tüm Kuyrukları Atlayın : Kapitalizm’in merkezinde elbette imkanlar sınırsız. Bu bilet türü size bilet kuyruğuna ilave tüm kuyrukları atlatıyor. Lobideki kırmızı halıyı takip ederek giriş yapıyorsunuz. Ancak belirtmek gerekir ki bu girişi deneyen birinden teyit alamadık. Deneyimlerseniz yazımızın yorum kısmından bize yazarsanız seviniriz.
4-) Hem Gündüz Hem Gece Girin : Bu bilet ile sabah girip binadan çıktıktan sonra gece bir kez daha gelebiliyorsunuz. Önerdiğimizden değil ama lazım olursa diye not düşüyoruz.
5-) Premium Giriş : Bu Empire State Binası girişinde ziyaret saatinizden 15 dk kadar önce buluşma yerinde oluyorsunuz. Empire State Binası’na bağlı olarak çalışan rehberiniz (yani rehber alakasız biri değil) sizi alıyor, kuyrukları atlayarak, rehber eşliğinde 1.5 saat geziyorsunuz. Tur grubunuz küçük grup. Yani 30-40 kişilik büyük turist grupları ile değil en fazla 7 kişi birlikte geziliyor. Hatıra fotoğrafları vs. birçok detay mevcut.
Ziyaret İpuçları
Havanın güzel olduğu bir günde çıkmanızı öneriyoruz. Yağmurlu havalarda sisten manzarayı göremeyebilirsiniz. Ayrıca Haziran ayında çıksanız dahi yanınıza şal vb. aksesuarlar alın. Rüzgar sizi rahatsız edebilir. Binanın zirvesi çok ufak fazla duramıyorsunuz, 86’ıncı katı açık ve aşırı rüzgarlı, 80’inci kat ise kapalı ve oldukça geniş.
Buradan gün batımı manzarası çok güzel, gün batımı zamanını değerlendirebilirsiniz. En güzel fotoğraflar gün batımında çekiliyor. Gün batımı ve gece zamanını gündüze göre tavsiye ediyoruz. Akşama doğru bu binaya çıkarsanız (gün batımından yaklaşık 1 saat önce çıkmaya başlamanızı öneririz) her iki zamanın da keyfini çıkarabilirsiniz.
86’ıncı katın ve 102’inci katın manzarası esasen aynı. Sadece daha yüksektesiniz. Ayrıca en üst katın tellerinin kalınlığı manzarayı kısıtlar nitelikte. Bu nedenle 86’ıncı katta nispeten daha güzel fotoğraflar çekiliyor. Çıktıktan sonra 50 cent dürbünlere vererek manzarayı inceleyebilirsiniz.
80’inci kattan 86’ıncı kata yapacağınız asansör aktarmasında asansör kuyruğu fazla ise merdiven kullanabileceğinizi de unutmayın.
Eğer önceden online bilet de bulamadıysanız ve giriş kuyruğunda saatlerce beklemek istemiyorsanız otelinize danışın, bazen oteller yardımcı olabiliyor.
Asansör gerçekten çok hızlı korkunuz varsa gözardı edebilirsiniz. 80 katı yaklaşık 1 dakikada çıkıyorsunuz.
Empire State Binası’nda kişisel eşyalarınızı bırakabileceğiniz bir yer yok. Valiz – Bavul vb. şeylerle gelmenizi önermeyiz.
Sokakta hızlı giriş bileti satanlardan bilet almayınız, dolandırılma vakaları çok oluyor.
Özellikle yoğun zamanlarında bina içinde 2 saate yakın vakit geçirmek durumunda kalabilirsiniz, bu süreyi göz önünde bulundurun.
Çıkış yolunda hediyelik eşya dükkanından geçiyorsunuz. Buradan hediyelik eşya alabilirsiniz. Ancak fiyatların biraz yüksek olduğunu belirtmekte fayda var.
- Okan Demir Bugün
- Süleyman Saim Tekcan Bugün
- Reshad Strik 16 Aralık
- Derya Uluğ 15 Aralık
- Balım Sultan 12 Aralık
- Charles Leclerc 10 Aralık
- Aka Gündüz Temur 09 Aralık
- John Napier 1942
- Harika Avcı 597
- Ercument Karacan 256
- Tansu Polatkan 213
- İlhan Uzgel 195
- Mustafa Taviloğlu 194
- Arsen Gürzap 167
- Nevzat Demir 166
- Hasan Cemal 136
- Semiramis Pekkan 129
- Uğur Yücel 124
- Osman Müftüoğlu 118
- Haldun Solmaztürk 113
- Türkan Şoray 103
- Füsun Demirel 102
- Hasan Cemal 136
- Arsen Gürzap 167
- Uğur Dündar 90
- Mustafa Taviloğlu 194
- Osman Müftüoğlu 118
- Güler Ökten 55
- İlhan Uzgel 195
- Uğur Yücel 124
- Haldun Solmaztürk 113
- Özhan Eren 83