Siyonizm

Siyonizm

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiğini temel alan ideolojik fikir hareketidir.

SİYONİZM Yahudi milliyetçiliğidir. Uzun Yahudi tarihinde zamanımızdaki anlamıyla bir Siyonizm olmadığı gibi, her Yahudi de Siyonist değildir. Hatta Tevrat’ta anlatılan sade cemaat hayatını ideal kabul edip, modern devlet kurumunu ve İsrail devletini reddeden Ortodoks Yahudiler de vardır.

Filistin’de Yahudi devleti kurmayı amaçlayan bir siyasi milliyetçilik olarak Siyonizm, 29 Ağustos 1897’de İsviçre’nin Basel şehrinde Theodor Herzl’in topladığı Dünya Siyonist Kongresi ile tarih sahnesine çıktı.

Theodor Herzl'in Filistin’e nüfus yerleştirme talebini Abdülhamit II reddetti.

Birinci Dünya Savaşı sürerken, kendisi ateist olan fakat Evanjelik Protestan annesinin terbiyesiyle yetişen İngiltere Başbakanı Lloyd George “Filistin’de güvenli Yahudi yurdu” davasını üstlendi.

1915 yılında İtilaf Devletleri arasında yapılan gizli anlaşmalarda, savaş sonrasında Filistin’de İngiliz mandası kurulmasını ve Yahudi göçünü kabul ettirdi; Katolik Fransa’nın itirazlarına rağmen.

1948'e kadar Siyonizmin öncelikli hedefleri: İsrail topraklarında, Yahudi egemenliğinin yeniden kurulması ve Yahudilerin, diasporada yaşadıkları antisemitik ayrımcılıktan ve zulümden kurtarmaktı. İsrail Devleti'nin 1948'de kurulmasından bu yana Siyonizm, öncelikle İsrail adına savunuculuk yapmayı, onun varlığına ve güvenliğine yönelik tehditleri ele almayı, ve diasporadaki Yahudileri herhangi bir katliam girişimine korumayı amaçlamış durumdadır.

Dinî Siyonizm Yahudilerin, dinsel Yahudiliğe bağlı kalarak Yahudi kimliklerini sürdürmelerini ister, diğer ırklarla asimilasyonuna karşı çıkar ve kendi devletlerinde çoğunluk millet olmalarının bir yolu olarak Yahudilerin, İsrail'e geri dönmesini savunur.

Siyonizm kelimesi Kudüs'ün eski adı olarak bilinen "Sion" kelimesinden türemiştir. Yahudi milliyetçiliğinin temel ülküsü olarak kabul edilen Siyonizmde asıl amaç Filistin topraklarında bir Yahudi devleti kurmaktır. Bu inanca göre Filistin'in kutsal toprak olarak Yahudilere bırakıldığı inancıdır. Bu inancın benimsenmeye başlandığı tarihten bu yana pek çok savunucusu da bulunmaktadır.

Bu fikrin savunucuları Filistin topraklarında bağımsız bir Yahudi devleti kurmak için çalışmalar yaparlar. Bu inanç sadece İsrail'de yaşayan Yahudiler değil uluslararası arenadaki tüm Yahudileri kapsayan bir düşüncedir. İsrail'in kurulduğu günden bu yana Filistin topraklarında Yahudi devleti kurulması için çeşitli zamanlarda hareketlenmeler olmuştur. Siyonist hareket de dönem dönem şekil değiştirdi.

Yahudi milliyetçiliğinin en temel ülküsü Filistin'de bağımsız bir Yahudi devleti kurmaktır. Bu temel düşünceye ise Siyonizm denilmektedir. Siyonizmi benimseyen ve bu kapsamda çalışmalar yapan kişilere ise Siyonist denilmektedir. Siyonistler genel olarak İbranice dilini konuşurlar.

Yahudiler İsrail'i kurup buraya yerleştikleri andan itibaren diaspora zamanı kullandıkları dilleri de hızlı bir şekilde reddederler. O nedenle İbranice tüm ülkede ortak dil haline gelmiştir. İsrail devleti kurulduktan sonra Siyonistler arasındaki bağ oldukça güçlenmiş ve ortak dil böylece önem kazanmıştır. Siyonist düşüncenin temelini İsrail Özgürlük Bildirgesi oluşturmaktadır. Siyonistlerin düşmanı anti-semitizm olarak belirlenmiştir.

Modern siyonizmin kurucusunun Theodor Herzl olduğu bilinir. Modern siyonizm ise 19. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkmıştır. Anti-semitizm dalgalanmasına bir tepki olarak doğan Siyonizm "Yahudi Aydınlanması" olarak da adlandırılmaktadır.

Siyonizm kurulduğu yıllarda özellikle Yahudi zenginleri ve Yahudi baronları tarafından desteklenmiştir. O dönem Osmanlı İmparatorluğunun kontrolünde olan Filistin'de Yahudi devleti kurmak için girişimlerde bulunulsa da bu gerçekleşmemiştir. Ancak siyonizmin girişimi ile 1948 yılında İsrail Devleti kurulmuştur. Bu devlet sayesinde Yahudilerin katliamlardan korunarak birlik ve beraberlik içinde yaşamaları amaçlanmıştır.

Siyonizm ve Tarihi Hakkında Bilgi

Siyonizmin 19. yüzyıl sonlarında laik Yahudiler tarafından kurulduğu bilinir. Siyonizmin amacı kendilerine vaat edilen topraklarda bağımsız bir Yahudi devleti kurulmasıdır. Yahudiler kendilerine ait milli bir devletleri olmadan yaşamışlardır. Yahudi diasporası iki bin yıl varlığını sürdürmüştür. Özellikle Avrupa'da artan anti-semitizme tepki olarak Siyonizm ortaya çıkmıştır.

O günden itibaren Siyonizme destek artarken bu hareket de hızlı ir şekilde büyüdü. Bu girişimler sonucunda ise 14 Mayıs 1948 yılında Yahudiler tarafından İsrail Devleti kuruldu. İsrail'de yaşayan Yahudilerin sayısı ise her geçen gün arttı. Dünya genelinde bulunan Yahudi kişilerin yüzde 40'ı İsrail'de yaşamaktadır. Siyonizmin en temel amacı kutsal topraklar olarak kabul edilen Filistin topraklarında bir Yahudi devleti kurulması isteğidir.

Siyonizmin günümüzdeki amaçları 1968 yılında düzenlenen 28. Siyonist Kongresi'nde belirlenmiştir. Buna göre beş madde ortaya çıkmıştır. Buna göre Yahudi halkının birliği ve beraberliği vurgulanmıştır. Dünya genelindeki tüm Yahudilerin İsrail'de toplanması ve bir araya gelmeleri de amaçlanmıştır. Yine aynı kongrede nerede olursa olsun Yahudi haklarının korunması temel alınmıştır. Aynı zamanda başta İbrani dilinin kullanımı olmak üzere Yahudi kimliğinin korunması üzerinde özenle durulmuştur. Bunun yanı sıra İsrail Devleti'nin temelinin adalet ve barış vizyonu üzerine kurulduğu belirtilerek devletin güçlendirilmesi hedeflenmiştir.