İran, Salman Rüşdi'nin başına koyduğu ödülü güncelledi

İran, Salman Rüşdi'nin başına koyduğu ödülü güncelledi.

İran'da devlet destekli medya kuruluşları, ünlü İngiliz romancı Salman Rüşdi'nin başına 600 bin dolar ödül koydu.

1989 yılında Humeyni tarafından çıkarılan fetva ile 'kafir' ilan edilen Salman Rüşdi'nin başına konan ödül güncellendi. Independent'ın haberine göre, ödül duyurusu, İslam Cumhuriyeti’nin kurucusu Ayetullah Humeyni’nin konuyla ilgili fetvasının yıl dönümünde yapıldı. Humeyni, 15 Şubat 1989 tarihinde Salman Rüşdi'yi “Şeytan Ayetleri” romanından ötürü kâfirlikle suçlayan bir fetva vermiş, kitabın yazarının ve yayımlanmasına yardımcı olan herkesin öldürülmesi gerektiğini söylemişti. Fetvanın ardından Rüşdi'ye Britanya hükümeti tarafından polis koruması verilmiş, Salman Rüşdi yıllarca saklanarak yaşamıştı.

Bu olayın üzerine, kitabı Japoncaya çeviren Hitoşi İgaraşi ofisinde bıçaklanarak öldürülmüş, İtalyancaya çeviren Ettore Capriolo Milan’daki evinde bıçaklanmış ancak hayatta kalmış, kitabın Norveç’teki yayıncısı William Nygaard ise Oslo’daki evinin önünde sırtından vurularak öldürülmüştü.

Kitabı Türkçeye çeviren ve bir kısmının Aydınlık gazetesinde tefrika haline yayımlanmasını sağlayan Aziz Nesin de ölüm tehditleri almış, kitap Türkçede hiç yayımlanmamıştı. Ayrıca, Aziz Nesin’in yakılmaktan son anda kurtulduğu ama 33 kişinin yanarak öldüğü 1993’teki Madımak katliamı da “Şeytan Ayetleri” bahanesiyle yapılmıştı.

Her ne kadar İran’ın yeni başkanı Muhammed Hatemi, ölüm tehdidinin 1998 yılında kaldırıldığını söylese de, fetva hiçbir zaman resmi olarak yürürlükten inmedi. İran Kültür Bakanı Sayid Abbas Salehi de olaya ilişkin “Humeyni’nin fetvası dini bir hükümdür ve hiçbir zaman ne gücünü kaybeder ne de silinir” dedi.

İran Devrimi Muhafızları’na yakın Fars Haber Ajansı’nın haberine göre, devlet tarafından idare edilen 40 İranlı basın kuruluşu, yazar Salman Rüşdi’nin öldürülmesi karşılığında, başına 600.000 dolarlık (yaklaşık 1 milyon 764 milyon TL) ödül koydu. Fars Haber Ajansı, 30.000 dolarlık bağışıyla, bu ödüle en büyük katkıyı koyan kuruluş oldu.

Yaklaşık 40 medya kuruluşunun Salman Rüşdi'nin öldürülmesi için yaptığı bu hamle, fetvanın yayınlandığı 1989'dan bu yana gerçekleştirilen en büyük ortak girişim olarak kayıtlara geçti. 2012 yılında İran’daki 15 Khordad Vakfı, Rushdie’nin başına konan ödül miktarını 2.8 milyondan 3.3 milyon dolara çıkarmıştı.

Öte yandan, son dönemde Batı ile İran arasında sıcak ilişkiler kurulmaya çalışıldığı dönemde, Salman Rüşdi’nin katli için yeniden ödül koyulması şaşkınlık yaratsa da, geçen ekim ayında düzenlenen Almanya’daki Frankfurt Kitap Fuarı’nda da Rushdie’nin bir konuşma yapacağının duyurulması üzerine, İran fuarı boykot etmiş ve diğer İslam ülkelerini festivali boykot etmeye çağırmıştı.