İsrail eski Cumhurbaşkanı Şimon Peres hayatını kaybetti

İsrail eski Cumhurbaşkanı Şimon Peres hayatını kaybetti.

İsrail'de 2007 ile 2014 yılları arasında cumhurbaşkanlığı görevini yürüten 93 yaşındaki Şimon Peres, hayatını kaybetti.

13 Eylül 2016 tarihinde hastaneye kaldırılan Şimon Peres'in felç geçirdiği ve tedavi için uyutulduğu açıklanmıştı.

İsrail’in 1948’teki kuruluşunu gören siyasetçi kuşağının son temsilcilerinden biri olan Peres, iki kez başbakanlık ve bir kez cumhurbaşkanlığı yapmıştı.
Peres, 1994’te Filistinlilerle müzakere ettiği Oslo Barış Anlaşması nedeniyle Nobel Barış Ödülü almıştı.

Peres bir keresinde Filistinliler’in İsrail’in “en yakın komşusu” olduğunu söyleyip, “en yakın dostları” da olabileceğini vurgulamıştı.
Peres ödülü, Filistin lideri Yaser Arafat ve daha sonra suikaste kurban giden eski İsrail Başbakanı İzak Rabin ile paylaşmıştı.

Şimon Peres, ilerlemiş yaşına karşın Peres Barış Merkezi aracılığıyla kamuoyu önünde, aktif bir yaşam sürmüştü. Peres aynı zamanda, İsrail’in gizli nükleer programının mimarıydı.

Şimon Peres, 13 Eylül’de geçirdiği ağır felcin ardından Şeba Tıp Merkezi’nin Yoğun Bakım Ünitesi’nde yatıyordu.

ABD Başkanı Barack Obama “Sevgili dostum” diye hitap ettiği Peres’in “insan onuru ve ilerlemesi vizyonunu rehber edindiğini ve iyi niyetli insanların ilerleme kaydedebileceğini bildiğini” söyledi.

Peres, uzun siyasi kariyerinin başında İsrail Ordusu’nun selefi olan Haganah örgütünün personel işleri ve silah alımından sorumlu olmuştu.
İsrail’in kuruluşunda Fransa ile Mirage avcı jetlerinin alınması için bir anlaşma yapmıştı.

Filistinlilerin kaçırdıkları bir uçağı Uganda’nın Entebbe Havaalanına götürdüğü 1976 yılında savunma bakanıydı. 100’den fazla rehinenin kurtarıldığı operasyonu yönetti.

Bir dönem Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerini savunan Peres, sonra önde gelen bir siyasi güvencin oldu. Sık sık Filistinlilerin toprak talepleri konusunda ödün verilmesi gerektiğini söylemişti.

TÜRKİYE’DE ONE MINUTE’LE HATIRLANIYOR

Peres, Türkiye’de daha çok, 2009’da İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın One Minute çıkışına hedef olan isim olarak hatırlanıyor.

O dönemde gündemde olan Gazze operasyonlarını savunan Peres’e Erdoğan sert tepki vermişti. ‘One Minute’ diyerek araya giren Erdoğan şu sözleri sarf etmişti:

“Sayın Peres benden yaşlısın. Sesin çok yüksek çıkıyor. Biliyorum ki sesinin bu kadar çok yüksek çıkması bir suçluluk psikolojisinin gereğidir. Benim sesim bu kadar yüksek çıkmayacak; bunu da böyle bilesin. Öldürmeye gelince, siz öldürmeyi çok iyi bilirsiniz! Plajlardaki çocukları nasıl öldürdüğünüzü nasıl vurduğunuzu çok iyi biliyorum.”

İkili ilişkilerde yeni bir dönemi başlatan o gerginlik, yıllarca çok konuşuldu ancak Peres yıllar boyunca sessizliğini korudu.

Peres, 7 yıl sonra o gün sorulduğunda da, “Ben ileriye bakan bir insanım. Olan oldu, bitti” değerlendirmesinde bulunsa da, cumhurbaşkanlığı döneminde yaşanan “alçak koltuk” krizi ile Mavi Marmara olayı, Türkiye-İsrail hattında gerginliği daha da tırmandırdı.