Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, Bangladeş'in ilk Başbakanı ve Devlet Başkanıdır.

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, 17 Mart 1920 tarihinde o zaman Birleşik Krallık'ın Hindistan kolonisi olan bugünkü Bengladeş’in Gopalganj şehrine bağlı Tungipara kasabasında orta halli bir toprak sahibinin oğlu olarak doğmuştur. Babası Sheikh Lutfar Rahman, annesi Sayera Khatun idi. Mahallî misyoner okulundan sonra Kalküta İslâm Koleji’nin sosyal bilimler bölümünü 1947 yılında bitirdi

Bu dönemde Müslüman Öğrenciler Federasyonu ve Bengal Meclisi’ne 1946 yılında milletvekili seçildiği Hindistan Müslümanları Birliği saflarında Pakistan için İngilizlere karşı sürdürülen bağımsızlık hareketine katıldı

Bir ara Dakka Üniversitesi’ne lisansüstü hukuk eğitimi için kaydolduysa da siyasî faaliyetlerinden dolayı okuldan uzaklaştırıldı. Bu sırada 14 Ağustos 1947 tarihinde kurulan yeni Pakistan devletinin resmî dilinin yalnız Urduca olmasına karşı çıkarak mecliste Bengalî dilinin de kabul edilmesi için muhalefete başladı. 11 Mart 1948 tarihinde tutuklanarak hapse atıldı; açlık grevi yapması üzerine bir yıl sonra serbest bırakıldı.

23 Haziran 1949 tarihinde kurulan Bangladeş Avami Birliği'nin kurucuları arasındaydı ve daha sonra 1953’ten itibaren Birliğin Genel Sekreteri oldu. Mucibur Rahman, partinin 1954 seçimlerinde Pakistan Millî Meclisi’ndeki Doğu Pakistan’a ayrılan sandalyelerin çoğunu kazanmasının ardından eyalet hükümetinin Tarım ve Orman bakanlığına getirildi; ancak merkezî hükümet kabineyi feshetti.

1955 yılında Pakistan Ulusal Meclisi'ne seçildi. Doğu Pakistan’ın siyasî, kültürel ve coğrafî bakımdan Batı Pakistan’dan tamamen farklı bir yapı arz ettiğini ileri sürerek özerklik istemeye başladı. 1956-1957 yıllarında merkezî hükümette Ticaret bakanlığı görevi yaptı. 1957’de bakanlıktan ayrılıp zamanını tamamen parti işlerine verdi.

27 Ekim 1958 tarihinde askeri bir darbeyle başa geçen Genelkurmay başkanı Muhammed Eyüb Han'a direndi, Mucibur Rahman 12 Ekim 1958’den itibaren siyasî faaliyetlerine kısıtlamalar getirilerek birçok defa tutuklandı ve halkın sevgisini kazandı.

1961’de Bağımsız Bengal Devrim Konseyi adını verdiği bir kuruluşun başında yer altı faaliyetleri organize etmeye başladı. 1962’de Avâmî Birliği’ni yeniden teşkilâtlandırdı. 1963 yılında Avâmî Birliği’nin başkanı oldu.

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, 1965 yılında Lahor’da Doğu Pakistan'a özerklik verilmesini ön gören altı maddelik bir program yayınladı. Ülkeyi bölmeye çalıştığı gerekçesiyle tutuklandı ve halkın Eyüb Han yönetimine duyduğu tepkiyi daha da arttırdı ve Mucibur Rahman Şubat 1969'da serbest bırakıldı.

26 Mart 1969'da Pakistan içindeki karışıklıkların arttığı zamanda Muhammed Eyüb Han istifa ederek cumhurbaşkanı görevini Genelkurmay başkanı Muhammed Yahya Han’a bıraktı. Aralık 1970 tarihinde yapılan seçimlerde Pakistan Avami Birliği, Doğu Pakistan'a ayrılan sandalyelerin tümüne yakın bölümünü kazanarak Ulusal Meclis'te çoğunluğu sağladı. Aralık 1970'te yapılan seçimler sonucunda Avami Partisi 313 sandalyeden 167'sini aldı.

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman'ın özerklik talebine karşı uzlaşmaz bir tutum takınan Muhammed Yahya Han meclisi süresiz kapattı. Bunun üzerine Mucibur Rahman Doğu Pakistan'da genel grev ilân etti.

Uzlaşma çabalarının sonuçsuz kalması üzerine 25 Mart 1971’de Batı Pakistan birlikleri Dakka'ya girdi ve , 26 Mart günü Mucibur Rahman tutuklandı. Aynı gün onun adına Chittagong şehrinde General Ziyâürrahman tarafından bağımsızlık bildirisi okundu. Ardından ülkenin her yerinde ortaya çıkan ayaklanmalarla kanlı bir iç savaş başladı. Doğu Pakistan'da iç savaş sürerken milyonlarca insan Hindistan'a sığındı. Bu arada Hindistan-Pakistan Savaşı başladı. Sonunda 16 Aralık 1971’de Hindistan birliklerinin yardımıyla, Batı Pakistan ordusu geri çekilmeye zorlandı. 1971 Aralık ayında savaş bittiğinde Hindistan, Doğu Pakistan'ın büyük bir bölümünü işgal etmişti. Hindistan burayı iki hafta kadar kontrol altında tuttu. Pakistan'da devlet Başkanlığı'na gelen Zülfikar Ali Butto tarafından serbest bırakılan Mucibur Rahman, yeni Bangladeş Devletinin ilk Başbakanı oldu.

Kurucu meclis (eski eyalet meclisi) Mucibur Rahman’ı başbakanlığa, hukukçu Ebû Seyyid Çavdherî’yi cumhurbaşkanlığına getirdi.

22 Aralık 1971'de Mucibur Rahman'ın liderliğinde Bangladeş Müslüman Halk Cumhuriyeti kurulduktan sonra Hindistan ülkeyi terk etti. Ama Bangladeş'in artan sorunları çözmekte başarısız kaldı ve giderek daha baskıcı bir yönetim kurarak 1975 başlarında Devlet Başkanlığı görevini de üstlendi. Mucibur Rahman, bir süre sonra tek partiye dayanan bir başkanlık rejimi oluşturarak anayasayı ve parlamentoyu devre dışı bıraktı ve 24 Ocak 1975’te devlet başkanı oldu.

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, 17 Nisan 1971 - 12 Ocak 1972 tarihleri arasında ve 25 Ocak 1975 - 15 Ağustos 1975 tarihleri arasında Bangladeş’in 1. Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, 12 Ocak 1972 - 24 Ocak 1975 tarihleri arasında Bangladeş Başbakanı olarak görev yaptı.

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, 1938 yılında Sheikh Fazilatunnesa Mujib ile evlendi, Şeyh Hasina Vecid, Şeyh Rehana, Sheikh Kamal, Şeyh Russel, Şeyh Jamal adlarında çocukları oldu.

Banga Bandhu Şeyh Mucibur Rahman, 15 Ağustos 1975 tarihinde askerî darbe sırasında Dakka, Bangladeş’de 55 yaşında bir suikast sonucunda ailesiyle birlikte öldürülmüştür. Mucibur Rahman'ın kızlarından, 1996-2001 yılları arasında ve 6 Ocak 2009 tarihinde Bangladeş Başbakanı olan Şeyh Hasina ve kardeşi Şeyh Rehana ise söz konusu cinayetler sırasında Almanya'da bulunuyordu.

Bangladeş Yüksek Mahkemesi, suikastte katılanların mahkemesinin 2009 yılında sonuçlandığında 12 kişiye verilen idam cezalarını onamıştı. Suikastte yer alan kişilerden 5’i yakalanıp yargılandıktan sonra 2010 yılında idam edildi. Suikastçilerden biri 2001'de Zimbabve'de ölmüştü. Aranan 6 kişiden biri olan eski yüzbaşı Abdül Mecid başkent Dakka'da 7 Nisan 2020 tarihinde yakalandıktan sonra 12 Nisan 2020 tarihinde idam edildi.

Kaynak:Biyografi.info