Zülfikar Ali Butto

Zülfikar Ali Butto, 5 Ocak 1928 tarihinde o zamanlar İngiltere'nin kolonisi olan Hindistan’ın Sindh eyaletinin Larkana kentinde doğmuştur. Çok zengin bir mihrace ailesine mensuptur.
Bombay’daki tahsilinden sonra Kaliforniya’da Berkeley Üniversitesi’nde siyasal bilimler ve ardından İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nin hukuk fakültesinde yüksek lisansı 1953 yılında bitirdi. Pakistan’da avukatlık yapmaya başladı. 1956-1958 târihleri arasında, Sind Eyâletinde hukuk dersleri verdi.

Zülfikar Ali Butto, İskender Mirza’nın 1958’de ilk cumhurbaşkanı olarak kurduğu hükûmette Ticâret Bakanı oldu. Genelkurmay başkanı Muhammed Eyüb Han darbe yaparak idâreyi ele geçirmesinden sonra da bakanlığı devam etti. Sonra da Dışişleri bakanı oldu. 1963-66’daki Dışişleri Bakanlığı görevindeyken, batıdan uzaklaşıp Rusya ve Çin ile yakınlık kurdu. Hindistan’la yapılan savaşta, savaş taraftarı olup, barış yapılmasına karşı çıktığı için azledildi.

1967 yılında Pakistan Halk Partisi’ni kurdu. EyüpHanı, koyu dikta rejimi uygulamakla suçladı. Eyüp Hana karşı sûikast teşebbüsünden sonra, 1968 yılında diğer muhâlefet liderleriyle beraber hapsedildi. Muhâlefet partilerinin yoğun baskılarına dayanamayan Eyüp Han, iktidarı Şii olan Genelkurmay Başkanı Yahya Hana devretti. 1969 yılında diğer muhalefet liderleriyle beraber serbest bırakılan Zülfikar Ali Butto, Yahyâ Han tarafından, Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığına getirildi.

Pakistan’da 1970’te genel seçimler yapıldı. Bu seçimde hiçbir parti tek başına iktidara gelemedi. Partiler birleşerek koalisyon hükûmeti kurmaya yanaşmadı. Bu durumda meclis, süresiz olarak kapatıldı. İktidar boşluğundan ülke genelinde karışıklıklar çıktı ve savaşa dönüştü. Pakistan’ın parçalanması tehlikesi ortaya çıktı. Neticede Doğu Pakistan, Hindistan’dan da yardım alarak, Bangladeş adıyla yeni bir devlet kurdu.

Doğu Pakistan’ın bu muhtariyet savaşında Pakistan ordusu, Hindistan birliklerine yenilince, Yahya Han 1971’de hapsedildi. Yahya Han'dan sonra hükûmeti Zülfikar Ali Butto devraldı.

1974’te Lahor’da yapılan İslâm Konferansında Bangladeş’i resmen tanıdı. 1976’da Hindistan’la olan ticârî ve siyâsî münâsebetleri yeniden kurdu. 1977 senesinde ülkede genel seçimler yapıldı.

1977 yılında yapılan seçimlerde partisi tek başına iktidar oldu. Fakat muhalefet, seçime hile karıştırıldığını iddia ederek ülkede karışıklık çıkardı. Karışıklıklar iç savaşa dönüşmek üzere iken Genel kurmay Başkanı Ziya Ül Hak, 5 temmuz 1977’de yönetime el koydu. Butto, kısa bir süre sonra tutuklandı. Ağustos 1978’de Devlet Başkanı Çavduri’nin görev süresinin sona ermesi ile Genel kurmay Başkanı Ziya Ül Hak devlet başkanlığını ilan etti.

Zülfikâr Ali Butto, 1974 yılında, Ahmet Rıza Kasuri adında bir muhalif milletvekilinin öldürülmesini emrettiği iddiasıyla mahkemeye verildi. Lahor Yüksek Mahkemesinde yargılandı. 1978’de mahkeme tarafından hakkında idam kararı verildi. Karar 1979 Şubatında Ziya Ül Hak tarafından tasdik edildi.

Zülfikâr Ali Butto, Pakistan askeri yönetimince 4 Nisan 1979’da Rawalpinhi’de asılarak idam edildi.

Zülfikar Ali Butto, 1951 yılında Nusrat (Ispahnie) Bhutto ile evlendi. Benazir Bhutto (d.1953), Murtaza Butto (d.1954), Sanam Butto (d.1957), Shahnawaz Butto (d.1958) adlarında iki kızı iki oğlu vardı.

İki kez başbakanlık görevinde bulunan kızı Benazir Butto da 27 Aralık 2007 tarihinde katıldığı bir miting sırasında öldürülmüştür.

Kaynak:Biyografi.info