Carl Bosch

Kimyager

1931 yılında Friedrich Bergius ile birlikte yayınladıkları kimyasal basınç teorileri hakkındaki makaleleri ile Nobel Kimya Ödülünü kazandı.

Carl Bosch, 27 Ağustos 1874 tarihinde Köln, Almanya’da doğmuştur. Babası tesisatçı olan Carl Bosch’un amcası Robert Bosch bujinin gelişmesine öncülük etmiştir. Carl Bosch, 1894'ten 1896 yılına kadar Charlottenburg Technische Hochschule metalurji ve mekanik mühendisliği okudu, ancak 1896 yılında Leipzig Üniversitesi'nde kimya okumaya başladı. Organik kimya araştırmaları ile 1898’de doktorasını aldı.

Carl Bosch, Nisan 1899 yılında Almanya’nın en büyük Kimya ve boya firması olan (Badische Anilin-und Sodafabrik) BASF’da işe başladı.

Carl Bosch, Dünyanın en büyük kimya şirketi olan İG Farben'nin kurucusudur. 1931 yılında Friedrich Bergius ile birlikte yayınladıkları kimyasal basınç teorileri hakkındaki makaleleri ile Nobel Kimya Ödülünü kazandı.

1902 – 1907 yılları arasında çeşitli azot üretme süreçleri ve bundan sonraki yıllarda da kimyager Fritz Haber’in geliştirdiği yöntem ile amonyak (NH3) sentezi ve yüksek basınç teknikleri üzerine çalıştı.

1909’dan 1913’e kadar Fritz Haber’in yüksek basınçta kimyayı kullanarak azot tespiti yöntemini gübre ve patlayıcıyı büyük miktarda üretmek için önemli bir sanayi sürecine dönüştürdü. Tam olarak geliştirilen bu sisteme Haber-Bosch prosesi deniyor.

En büyük katkısı, bu işlemi endüstriyelde büyük ölçekte yapmasıydı. Bunu yapmak için yüksek gaz basıncı ve yüksek sıcaklıklarda etkili bir şekilde çalışan tesis ve teçhizat yapmak zorunda kaldı. Tabi pratik bir katalizör ortaya çıkarma, büyük kompresör tasarımı ve güvenli yüksek basınçlı fırınlar oluşturma gibi daha pek çok engel vardı. Besleme stoğu olarak saf hidrojen gazı sağlamak için bir araç gerekiyordu. Ayrıca, amonyak ürününün temizlenmesi ve işlenmesi için ucuz ve güvenli araçlar geliştirilmelidir. İlk tam ölçekli Haber-Bosch tesisi, şimdi Ludwigshafen’in bir parçası olan Almanya’nın Oppau şehrinde inşa edildi. İşlem tamamlandıktan sonra, endüstri ve tarım alanlarında mevcut olan büyük miktarda amonyak sentezi yapılabildi. Aslında bu üretim, dünya çapında tarım ürünlerini arttırmıştır. Bu çalışma 1931’de Nobel Kimya ödülünü kazandı.

Fritz Haber ile birlikte Carl Bosch En Popüler Kimya Mühendisleri konu başlıklı oylamaya katıldı. Haber-Bosch işlemi, dünyanın en iyi bilinen kimyasal işlemidir. Havadaki azotu yakalar ve amonyağa dönüştürür.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Carl Bosch, yüksek basınç tekniğini sentetik yakıt ve metanol üretimine kadar genişletti. 1925’te Bosch, katkı sağladığı IG Farben’in ilk yöneticisiydi ve 1935 yılında yönetim kurulu başkanlığı yaptı. 1924 yılında uygulanan araştırmalara katkıları ve temel araştırmalarına destek vermesi nedeniyle Siemens-Ring’i aldı. 1931’de, Friedrich Bergius ile birlikte başlattığı yüksek basınçlı kimya için Nobel Kimya Ödülü aldı. Bugün Haber-Bosch prosesi, her yıl 100 milyon ton azotlu gübre üretiyor.

Birçok Nazi politikasını eleştiren Bosch, Adolf Hitler’in şansölye olmasının ardından üst düzey görevleri kademe kademe elinden alındığı için ümidini yitirdi ve alkolik oldu.

Carl Bosch, uzun bir hastalıktan sonra 26 Nisan 1940 tarihinde Heidelberg, Almanya’da 66 yaşında ölmüştür.

Carl Bosch, bir böcek, mineral ve mücevher koleksiyoncusuydu. Onun topladığı göktaşı örnekleri ve diğer mineral örnekleri Yale Üniversitesi'ne ödünç verildi. Ve daha sonrasında Smithsonian tarafından satın alındı. Göktaşı olan 7414 Bosch'a onun adı verildi.

Kaynak:Biyografi.info