Coşkun Aral

Uluslararası savaş fotoğrafçısı, gezgin, macera insanı, belgesel yapımcısı

Coşkun Aral, 1 Mayıs 1956 tarihinde Siirt’de doğup büyümüştür. Anne tarafı tüccar, hatırı sayılır bir Arap ailesi. Baba tarafı ise 1928’de Atatürk’ün teşvikiyle bölgenin ilk un fabrikasını kurmuş, Siirt eşrafından varlıklı biridir. Ortaokuldayken tatillerde Siirt'te, Mücadele Gazetesine çırak olarak verildi. Zatürree, raşitizm gibi hastalıkları olunca tedavi için ortaokuldayken İstanbul’a halasının yanına gönderildi. İstanbul Mecidiyeköy Lisesi’nden mezun oldu.

Siirt'te, Mücadele Gazetesi ile başlayan gazetecilik hayatı Türkiye'deki çeşitli gazetelerle ve dünyadaki değişik dergi ve televizyonlarla devam etti. Coşkun Aral, gazetecilik eğitimi almadı. Doktor olmak istiyordu ama gazetecilik mesleğini de aklının bir köşesinde tutuyordu. İzleri takip eden ve iz bırakan bir insan olmak onun vazgeçilmez prensiplerinden biri oldu. İlk fotoğraf makinesiyle kuzenin sayesinde tanıştı ve “fotoğraf çekmek neden mesleğim olmasın” dedi. Şuanda 3 bin saatin üzerinde belgesel arşivi, birkaç milyonluk da fotoğraf arşivi bulunuyor.

Coşkun Aral, basın fotoğrafçılığı mesleğine 1974 yılında Günaydın ve Gün gazetelerinde başladı. 1976 yılında Ekonomi ve Politika gazetesinde devam etti.

1 Mayıs 1977 yılında İstanbul Taksim meydanında olan kanlı olayların çektiği fotoğrafları Sipa Press aracılığı ile tüm dünyada yayımlandı. Bu olaya ilişkin fotoğraflarıyla Time, Newsweek dergilerinde yer aldı. Sipa Ajansı’nın Türkiye muhabirliğini yaptı. 1980 yılında ilk defa Sipa Press Ajansı adına Türkiye dışında görevlere gitti.

Bu arada Türk basınında da Türk Haberler Ajansı, Milliyet, Hürriyet gazeteleri ile freelance çalıştı. 1980’den itibaren Times, Newsweek, Paris-Match, Stern, Epoca gibi dergiler adına 1980 yılında Polonya’daki ünlü Gdansk görevinde ve 1980 yılından itibaren sürekli olarak Lübnan, İran, Irak, Afganistan, Kuzey İrlanda, Çad ve Uzakdoğu’da meydana gelen savaşları görüntüledi. İran, Irak olaylarında görev yaptı. 14 Ekim 1980 tarihinde kaçırılan bir uçakta, ilk kez hava korsanlarıyla röportaj gerçekleştirdi.

1980 yılında 12 Eylül darbesini daha önce yaptığı arşiv çalışmalarıyla ünlü Newsweek, L’Express dergilerinin kapaklarında ve yüzlerce uluslararası dergi sayfalarında yayınlanmasını sağladı.

Türkiye’nin ilk bilgi ve belge kanalı İZ TV’yi 2006 yılında kurdu. Time, Newsweek, Paris-Match, Stern, Epoca gibi dergiler adına savaş fotoğrafçısı olarak mesleğine devam ediyor. Türkiye’de Mehmet Ali Birand’ın 32. Gün adlı programında başlattığı savaş TV muhabirliğini ve 1995’te ATV’de başladığı “Haberci” adlı televizyon haber belgeseli yapımcılığını da uzun süre sürdürdü. Yapım ve yönetimini üstlendiği Haberci programı Türkiye'nin yanı sıra uluslararası TV kanallarında da yayınlandı. Maltepe Üniversitesi’nde dersler verdi.

Uluslararası savaş fotoğrafçısı, gezgin, maceracı, belgesel yönetmeni ve son olarak da yemek kitabı yazarıdır. Coşkun Aral, annesine, “Yemeklerini anlat sana bir kitap yapayım” dedikten sonra ve Ariston’un desteğiyle geliri TEV’e verilmek üzere ilk yemek kitabını çıkarttı. İkincisi yolda.

1983/85 yılları arasında çektiği savaş fotoğrafları Paris’te FNAC’da sergilendi. Aynı yıllarda NewYork’ta Time Life Galerisi‘nde savaş fotoğrafları sergilendi. 1988 yılında Ara Güler ile birlikte Danimarka ve Finlandiya’da bir sergi açtı. 1993 yılında Almanya’nın Düsseldorf kentinde yabancılar kültür merkezinde“Savaş ve İnsan” konulu bir sergi hazırladı.

1983 yılında aralarında National Geographic’in ünlü fotoğrafçısı Reza Deghati ve Yan Morvan'nın da bulunduğu dört savaş fotoğrafçısı ile birlikte hazırladığı “Galile’de Barış“ adlı savaş fotoğraf albümü Edition de Minuit tarafından yayınlandı. Lübnan savaşını konu alan bu kitap, daha sonra Almanya ve Cezayir’de basıldı. Yine New York’ta Pantheon yayınevi tarafından son dönemin en iyi 31 savaş fotoğrafçısını içeren War Torn kitabında yer aldı.

1988 yılında foto muhabiri ve kameraman olarak Mehmet Ali Birand’la beraber Abdullah Öcalan ile röportaj yaptı. PKK’lıların Bekaa’daki askeri talimleri, ateş ederken görüntüleri ve Abdullah Öcalan'ın meşhur futbol maçı da onun görüntüleridir.

Afganistan’da görev yaptığı sırada bulunduğu kamyon mayına çarpıp havaya uçunca ağır yaralandı.

1988 yılında Türkiye: Bin millik Büyük Serüven adlı macera fotoğraf albümü yayınlandı. 1995 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde Fielding Wordwide Yayınevi tarafından biri ‘Savaş Tehlikeli Işık’, diğeri ‘Dünyanın En Tehlikeli Yerleri’ adlı iki kitabı yayınlandı.

Coşkun Aral, 2002 yılında Müge hanım ile evlendi. Deniz (d.2002) adında bir kızı vardır.

Türkiye'nin ilk belgesel ve gezi televizyonu İZ TV'nin 6 Şubat 2006 tarihinde kuruluşunda yer aldı ve genel yayın yönetmenliğini yaptı. daha sonra İZ TV'den ayrılıp Habitat TV'yi kurdu. Habitat TV, 11 Ocak 2021 tarihinde internet platformları ve uydu üzerinden yayın hayatına başladı.

2012 yılında ODTÜ Üniversite Senatosu kararı uyarınca Coşkun Aral, mesleğinin gelişmesindeki öncü rolü, örnek kişiliği, ulusal ve uluslararası başarıları ve ülkesine yaptığı katkılardan dolayı Üstün Hizmet Ödülü'ne layık görüldü.

2014'te İsveç'te Landskrona Fotoğraf Festivali tarafından seçilen Coşkun Aral, Landskrona'da çalışmalar yapması için konuk edildi. 'Exodus' adını verdiği sergisi şehirde sergilendi. 2016 yılında Exodus Déjà vu adını verdiği mülteciler üzerine gerçekleştirdiği sergi projesi 6 fotoğrafçının da katılımıyla Kuala Lumpur'da gerçekleşti. 2017'de Ankara ve İstanbul'un ardından 2018'de de Bangkok'ta açılan sergi, 2020 yılında 11 fotoğrafçının katılımıyla çevrimiçi olarak New York'ta gerçekleştirildi.

2018 yılından itibaren "Coşkun Aral Anlatıyor" adlı YouTube kanalında anılarını, gazetecilik maceralarını ve güncel konular hakkında yapmış olduğu çalışmaları paylaşmaktadır.

Ödülleri :
1980-1981 - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başarı Ödülleri, Fotoğraf Dalı
1984 - Nokta Dergisi, Doruktakiler Ödülü
1996 - Magazin Gazetecileri Derneği, “Başarı Ödülü”
1996 - Radyo ve Televizyon Gazetecileri Derneği, “Cengiz Polatkan Ödülü”
1997 - 1999 - İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi, “En İyi Belgesel Ödülü”
1998 - Çağdaş Gazeteciler Derneği, “En Başarılı TV Programı Ödülü”
1998 - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başarı Ödülleri, Belgesel Dalı
1998 - Sedat Simavi Ödülleri, “En İyi Belgesel Ödülü”
1998 - 1999 - Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesi, “En İyi Belgesel Ödülü”
2001 - Gazi Üniversitesi, İletişim Fakültesi, “Çocuk Haklarına Saygılı En İyi TV Programı”
2005 - Çağdaş Gazeteciler Ödülü

Kitapları :
- 1983 yılında aralarında National Geographic’in ünlü fotoğrafçısı Reza ve Yan Morvan’ın da bulunduğu dört savaş fotoğrafçısı ile birlikte hazırladığı “Galile’de Barış” adlı savaş fotoğraf albümü Edition de Miniut tarafından yayınlandı. Lübnan savaşını konu alan bu kitap, daha sonra Almanya ve Cezayir’de basıldı.
- Yine New York’ta, Pantheon Yayınevi tarafından son dönemin en iyi 31 savaş fotoğrafçısını içeren “War Torn” kitabında yer aldı.
- 1988 yılında “Türkiye: Bin Millik Büyük Serüven” adlı macera fotoğraf albümü yayınlandı.
- 1995 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde, Fielding Worldwide Yayınevi tarafından biri “Savaş Tehlikeli Işık”, diğeri “Dünyanın En Tehlikeli Yerleri” adlı iki kitabı yayınlandı.
- 2000 yılının Temmuz ayında ise, Aral’ın savaş fotoğrafçılığı yaptığı yıllardaki çalışmalarını içeren “Sözün Bittiği Yer” isimli fotoğraf albümü yayınlandı. Albümde, son 20 yılda dünyamızda yaşanan savaşların tamamına yakını yer alıyor.
- 2003 yılında Alkım Yayınları’ndan savaş anılarını derlediği Ölümün Yakasında İliştirilmiş Hayatlar adlı anı kitabı yayınlandı.
- 2010 yılında Hotpoint - Ariston’un sponsorluğunda TEV yararına satışa sunulan “Annemin Yemekleri” adlı geleneksel yemek tariflerinin yer aldığı kitabı yayınlandı.
- 2015 yılında Nebil Özgentürk ve Can Dündar ile beraber hazırlamış olduğu "Biz Kültür Yolcuları" başlıklı belgesel kitap, DVD içeriğiyle birlikte yayımlandı.

Yaptığı Filmler :
- Haberci (her biri 45 dakikalık 190 bölümden oluşan belgesel dizisi)
- Global Vision ve Go East Go West (Almanya’da yayınlanan belgesellerin yapımcılığı)
- Savaşın Tanıkları (her biri 50 dakikalık 4 bölümden oluşan belgesel dizisi)
- Türkiye Notları (her biri 50 dakikalık 4 bölümden oluşan belgesel dizisi)
- Abidin Dino Portresi (biyografik belgesel)
- Pamir’den Van’a Özgürlüğün Nal Sesleri (belgesel film)
- Anadolu Aslanı: Kangal (belgesel film)
- Sonsuz Mavilikler Ülkesi Bodrum (belgesel film)
- Dünya Güncesi (her biri 40 dakikadan oluşan belgesel dizisi, İZ TV’de yayınlanmaya devam ediyor.)
- Türkiye Notları (her biri 40 dakikadan oluşan belgesel dizisi, İZ TV’de yayınlanmaya devam ediyor.)
- Haberci İz Peşinde (her biri 30 dakikadan oluşan 13 bölümlük belgesel dizisi. (TRT TÜRK’te yayınlandı.)
- Ülke Rehberi (her biri 4 dakikadan oluşan 52 bölümlük ülke tanıtıcı rehber niteliğinde dizi. TRT TÜRK’te yayınlandı.)
- İstanbul’a Dokun (Türkiye’nin ilk 3D belgesel filmi, İZ TV)
- Sınır Tanımayan Arılar (Belgesel - 2016)

Kaynak:Biyografi.info