Denis Diderot

Denis Diderot, 5 Ekim 1713 tarihinde Fransa'nın Champagne ilinin Langres kasabasında doğmuştur. Paris'te parlak bir öğrenim yaptıktan sonra, babasının bıçakçı dükkânının başına geçecek yerde, edebiyat mesleğine atıldı. Her konuyla ilgilendi ve romanda da, tiyatroda da, edebi eleştiride de aynı derecede yetenekli olduğunu gösterdi. Gazeteci ve sanat eleştirmeni oldu
Aydınlanma Çağı'nın en önemli kişiliklerinden biridir.

Öğrenimini tamamladıktan sonra iki yıl bir dava vekilinin yanında yazıcı olarak çalıştı. Sevmediği bu işte çalışırken kendisini Hobbes'un, Locke'un ve Newton'un eserlerine verdi; ardından işi bırakıp bohem bir yaşam sürdü ve maddi sıkıntı içinde yaşadı.

1741 yılında yoksul bir çamaşırcı kız olan Antoinette Champion ile tanışması yaşamına bir düzen getirdi.[1] Babası onaylamasa da 1743'te Antoinette ile evlendi. Kitap çevirisi yaparak geçimini sağlamaya başladı. 1744'te kızı Angélique doğdu. Diderot'nun bir diğer evliliği ise, 1755'te Sophie Volland ile gerçekleşti. Volland diğer insanlar tarafından evde kalmış bir kadın olarak görülüyordu, ancak Diderot fikirlerinden bahsettiği ve içten bulduğu Volland'tan çok etkilenmişti

Denis diderot "yaygın olan düşünüş tarzını değiştirmek için kurulmuştur" dediği Ansiklopedi'yi, Aydınlanma'nın temel metni haline getirme uğraşısı veren en önemli düşünürlerdendir.

Edebiyat alanında da bir çok katkısı bulunan Diderot'nun başlıca özelliği romanları şekil ve içeriğinin yanı sıra, felsefi olarak da incelemesiydi. Romantizm akımının öncüsü ve humanist olan Diderot; zengin kiliseler kontrolünde bir endüstri olarak gördüğü Hıristiyanlık dinini reddetmiş ve bir çok aşırı dincinin saldırılarına uğramıştır.

Bütün bunların yanında Diderot, tiyatro alanında da birçok yenilik getirmiş, gerçeği ve toplumsal sorunları sahneye sokmaya çalışmış, kimilerince modern tiyatronun gerekçi ve toplumcu kolunun öncüsü sayılmıştır .

Bütün bunların yanında Diderot, tiyatro alanında da birçok yenilik getirmiş, gerçeği ve toplumsal sorunları sahneye sokmaya çalışmış, kimilerince modern tiyatronun gerekçi ve toplumcu kolunun öncüsü sayılmıştır.

Diderot'un bir felsefe öğretisi yoktur. Eserleri arasında en kalıcı olanlar romanları ve özellikle de «Rameau'nun Yeğeni»dir.

1728 tarihli Chambers Ansiklopedisi'nin İngilizce'den Fransızca'ya çevrilmesi, yeniden düzenlenip geliştirilmesi işini 1746'da kabul etti. Proje gittikçe büyüdü; Diderot ansiklopedinin yayıncısı oldu. Bu, yıllar boyu onun ana işi ve gelir kaynağı oldu.

Jean Jacques Rousseau ile 1742'de tanışmış olan Diderot; 1746 ile 1749 yılları arasında onunla yakın dost oldu, sık sık bir küçük meyhanede baş başa tartışıyorlardı. Diderot, bu dönemde çevirilerinin yanı sıra özgün eserler meydana getirdi. İlk özgün kitabı olan Felsefe Konuşmaları' 1746'da yayımlandı. Ertesi yıl yayımlanan Filozofça Düşünceler adlı eseri Fransa Parlamentosu tarafından toplatıldı, mahkeme kararıyla yakıldı. 1749'da Görenler İçin Körler Hakkında Mektup adlı eserlerini yayınladı. Bir yandan da edebiyat alanında denemeler yaptı Boşboğaz Mücevherler (Les Bijoux indiscrets) romanı ile Beyas Kuş (L'Oiseau blanc: conte bleu) masalını yazdı. Bir çocuk masalı olan Beyaz Kuş'u yazdığını duyan polis evini bastı ve 1749'da tutuklandı, 28 gün Vincennes Şatosu'na kapatıldı. Serbest kaldıktan sonra enerjisini daha çok Ansiklopedi çalışmalarına verdi.

Denis Diderot, 31 Temmuz 1784 tarihinde Fransa’nın başşehri Paris’de ölmüştür.

Ünlü Sözleri:
Yalanın faydası bir defa içindir, gerçeğin faydası ise sonsuz ve ölümsüz.
İnsanı taş yada kırık kalpli yapan bu dünyadan gidiyorum. Beni nereye gömerlerse gömsünler.
Güler yüzle söylenen bir yalanı bir anda yuttuğumuz halde, acı gerçeği ancak damla damla yutarız.
İnsan, hayatının dörtte üçünü yapamayacağı şeylerle geçirir.

Eserleri :
Sır Tutmayan Mücevherler
Gayrımeşru Oğul
Aile Babası
Rahibe
Kaderci Jacques
Rameau'nun Yeğeni
Aktörlük Hakkında Aykırı Düşünceler
Kocaman bir cilt oluşturan Mektuplar'ı ve bu arada özellikle kadın arkadaşı Sophie Volland'a yazdığı mektuplar da ilgi çekicidir.
Filozofça Düşünceler isimli yapıtı da mahkeme kararınca yakılmıştır.


Kaynak:Biyografi.info