Edgar Allan Poe

ABD'nin ilk kısa hikâye yazarlarından olan Poe modern anlamda korku, gerilim ve polisiye türlerinin de öncüsüdür.

Korku, gerilim ve polisiye gibi modern kurgu edebiyatının pek çok alanında ilk örnekleri vermiş olan A.B.D.’li yazar. Ülkesinin ilk kısa hikaye yazarlarından birisi olmasının yanı sıra Romantik Akım’ın A.B.D.’deki en büyük temsilcilerinden birisi olarak gösterilen Poe, kısa öykü ve şiir alanlarında eslerler vermiş, pek çok yayın organı için editörlük ve eleştirmenlik yapmıştır. 1845 yılında yayınladığı Raven (Kuzgun) adlı şiiri ile büyük bir üne kavuşan Poe, bu ünün keyfini uzun süre çıkartamamış, 1847 yılında eşini türberlüloz hastalığından kaybetmiş, 1849 yılında ise kendisi hayata gözlerini yummuştur.

Edgar Allan Poe, 19 Ocak 1809 tarihinde, Boston, Massachusetts, A.B.D.’de dünyaya geldi. Her ikisi de oyuncu olan Elizabeth Arnold Hopkins Poe ve David Poe, Jr çiftinin çocuğu olan Edgar’ın kendisinden büyük bir abisi bir de kızkardeşi bulunmaktaydı. Rivayetlere göre Poe, Edgar adını ailesinin sergilediği bir tiyatro oyunu olan King Lear’dan aldı.

Babasının aileyi 1810 yılında terketmesinin kısa bir süre sonrasında annesini de tüberküloza bağlı konsumpsiyon nedeniyle kaybeden Poe, Virginia’da bulunan zengin bir tüccar olan John Allen’ın yanına verildi. Poe’yu hiçbir zaman resmi olarak evladı ilan etmese de bakımını üstlenen tüccar, Poe’nun ömrü boyunca kullanacağı Allen adını da kendisine verdi.

1825 yılında Sarah Elmira Royster ile nişanlanan Poe, bu olaydan birkaç ay sonra ise yeni kurulmuş olan Virginia Üniversitesi’ne katılmak üzere bulunduğu kasabadan ayrıldı. Üniversite yıllarında artan kumar borçları sonucunda nişanlısından uzaklaşan Poe, ayrıca John Allen’dan da gerektiği kadar yardım alamadı ve de bir yıllık bir çabanın sonucunda üniversiteyi yarıda bırakmak zorunda kaldı.

Kendi bakımını üstlenecek kadar para kazanamayan Poe, 27 Mayıs 1827 tarihinde Amerikan Ordusu’na er olarak yazılarak kendisini güvenceye almayı denedi. 18 yaşında olmasına rağmen kendisini 22 gibi gösteren Poe, adını da Edgar A. Perry olarak kaydettirdi. Aynı yıl piyasaya çıkan ilk kitabı Tamerlane ve Diğer Şiirler sadece 50 kopya basmıştı ve neredeyse hiçbir ilgi görmeden ortadan kayboldular.

Orduda iki yıl hizmet veren ve ayrılmadan önce ulaşabileceği en yüksek mevki olan başçavuşluğa getirilmiş olan Poe, 28 Şubat 1829 tarihinde ordudan ayrılarak kendisine dargın olan John Allen’ı görmeye gitti. John Allen’ın eşi Frances Allan’ın vefatından sadece bir gün sonra malikaneye ulaşan Poe, tekrar John’un vesayeti altına girdi.

1830 yılında ikinci eşi Louisa Patterson ile evlenen Poe, aynı yıl ikinci kitabını da piyasaya çıkarttı; Al Aaraaf, Tamerlane and Minor Poems. Basılması için askeri okuldaki arkadaşlarının aralarında para toplayarak katkıda bulundukları kitabın önsözünde eseri onlara adayan Poe, 1831 yılında Baltimore’da bulunan halası, kuzeni ve abisinin yanına taşınarak askeri okulu tamamen bıraktı. Bundan kısa bir süre sonra ise uzun süredir hasta olan ve ağır alkolizm nedeniyle bir türlü kendisine gelemeyen abisi Henry hayata gözlerini yumdu.

Abisinin vefatının ardından kendisini tamamen yazarlığa adayan Poe, geçimini sadece yazarlık yaparak kazanan ilk Amerika’lı yazar oldu. Uluslararası telif haklarının bilinmediği bir dönemde yaşayan yazar, yayınevlerinin A.B.D.’li yazarlara para vermek yerine İngiliz yazarların eserlerini telifsiz olarak basmaya yönelik politikaları nedeniyle bu konuda büyük sıkıntılar çekti. Poe’nun hayata tutunmasını sağlayan olay ise 1833'te gerçekleşti. Baltimore Saturday Visiter tarafından düzenlenen yarışmaya "MS. Found in a Bottle" (Şişede Bulunan Elyazması) adlı eseriyle katılan yazar, yarışmanın birincisi oldu.

22 Eylül 1835 tarihinde Beltimore’a geri dönen Poe, burada kuzeni Virginia Clemm ile evledi. Henüz 13 yaşında olan Clemm’i mahkeme kayıtlarında 21 yaşında göstererek bu evliliği mümkün kılan yazar, evliliğin gerçekleştiği dönemde 26 yaşındaydı.

1834 yılında yayınlanan The Visionary adlı öyküsü ile ülke çapında adını duyurmaya başlayan Poe, 1838 yılında kendisini şöhrete götüren eser olan The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket (Arthur Gordon Pym’ın Öyküsü)’nü yayınladı. Ülke çapında büyük yankı uyandıran eser Poe’nun tek romanı olmasının yanı sıra, ucu açık bir biçimde sonlanmasıyla ileride pek çok yazara ilham vermiş oldu; H.P. Lovecraft ve Jules Verne, romanı tamamlayacak devam eserleri kaleme aldılar.

The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket’in yayınlanmasının ardından, 1839 yılında Burton’s Gentleman’s Magazine adlı derginin editörlüğüne getirilen Poe, burada onlarca öykü ve yazı kaleme aldı, yazdığı eleştiri yazılarıyla tanınır oldu. Bu dergide bir yıl kalmasının ardından Graham’s Magazine adlı başka bir edebiyat dergisine geçiş yapan yazar, bu arada da seçme öykülerinden toplanan Tales of the Grotesque and Arabesque (Grotesk ve Arabesk Öyküler) adlı kitabını piyasaya çıkarttı. Lea & Blanchard firması tarafından piyasaya çıkartılan kitap, Poe’nun başarılı hikayesi The Fall of the House of Usher’ın ününden dolayı satılacağı düşüncesiyle basılmış dahi olsa, firma yazara hiçbir telif hakkı vermediği gibi, Poe’nun kitabın baskısının tükenmesi üzerine yedi ayrı öyküyü daha ekleyerek 2. bir genişletilmiş basım yapma fikrini de kabul etmedi.

1840 yılında kendisine ait The Stylus adlı aylık edebiyat dergisini kaleme almaya başlayan Poe, bir süre bu derginin basım işleri ile uğraştı. 1842 yılında karısı Virginia’nın tüberküloz olduğunu öğrenince iyice yıkılan yazar, kendisini tamamen alkole kaptırdı. Karısının 1847 yılındaki vefatının ardından Richmond kasabasına geri dönen Poe, burada çocukluk yıllarındaki sevgilisi Sarah Elmira ile kısa süreli bir ilişki yaşadı.

Ryan's Inn adlı meyhanede kötü bir halde bulunmasının ardından Baltimore’da bulunan Washington College Hastanesi’ne götürülen Poe, burada dört gün boyunca yaşama tutunmaya çalışmasının ardından 7 Ekim 1849 tarihinde hayata gözlerini yumdu. Ölümüne dair bütün tıbbi kayıtlar kayıp olan yazarın ölüm sebebiyle ilgili halen tartışmalar devam etse de, gerçek sebep asla bilinemedi. Şu anda Mayland Hukuk Okulu’nun sınırları içerisinde kalan ve o zamanki adıyla Westminster Mezarlığı olarak anılan bölgeye gömülen yazar adına ileriki yıllarda bir abide yapıldı. 1875 yılında yapılan abideye bedeninin taşınmasının ardından eski mezarının olduğu yeri işaretlemek için üstünde kuzgun resmi bulunan bir mezartaşı o noktaya yerleştirildi.

Seçme Eserleri

Şiir

"Al Aaraaf"

"Annabel Lee"

"The Bells"

"The City in the Sea"

"The Conqueror Worm"

"A Dream Within a Dream"

"Eldorado"

"Eulalie"

"The Haunted Palace"

"To Helen"

"Lenore"

"Tamerlane"

"The Raven"

"Ulalume"

Hikayeleri

"The Black Cat"

"The Cask of Amontillado"

"A Descent into the Maelström"

"The Facts in the Case of M. Valdemar"

"The Fall of the House of Usher"

"The Gold-Bug"

"Hop-Frog"

"Ligeia"

"The Masque of the Red Death"

"The Murders in the Rue Morgue"

"The Mystery of Marie Rogêt"

"The Oval Portrait"

"The Pit and the Pendulum"

"The Premature Burial"

"The Purloined Letter"

"The System of Doctor Tarr and Professor Fether"

"The Tell-Tale Heart"

Kaynak:Biyografi.info