François Mitterrand

1981-1995 yılları arasında iki dönem Fransa cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

François Mitterrand, 26 Ekim 1916 tarihinde Jarnac, Charente, Fransa’da doğmuştur. Tam adı François Maurice Adrien Marie Mitterrand’dır. Paris Üniversitesinde hukuk ve siyasal bilimler öğrenimi gördü.

François Mitterrand, II. Dünya Savaşı başlayınca piyade olarak orduya katıldı. Haziran 1940'ta yaralanarak Verdun’da Almanlara esir düştü. Tutulduğu hapishaneden kısa sürede kaçarak Fransa’ya döndü ve devlet memurluğu yaptığı bu dönemde Direniş Hareketi'ne katıldı. 1945 yılında Direniş Hareketi Demokratik ve Sosyalist Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı ve 1953-1958 yılları arasında bu birliğin başkanlığını yaptı. II. Dünya Savaşından sonra kurulan Charles de Gaulle hükümetinde kısa süreli olarak savaş tutsakları ve sürgünleri bakanlığı görevi yaptı. 1946-1958 yılları arasında ve 1962 yılından itibaren, Nièvre'den önce milletvekili, daha sonra senatör seçildi.

Dördüncü Cumhuriyet döneminde, 1946 yılında Ulusal Meclis'e seçildi. Ertesi yıl Paul Ramadier'nin kurduğu koalisyon hükümetinde bakanlık üstlendi. Sonraki 12 yıl boyunca, kısa ömürlü Dördüncü Cumhuriyet hükümetlerinde 11 kez görev aldı. 1950-1951 yılları arasında Denizaşırı İller bakanı, 1953 yılında Avrupa Konseyi'nde bakanlık, ardından 1954-1955 yılları arasında İçişleri bakanlığı ve 1956-1957 yılları arasında Adalet bakanlığı yaptı.

François Mitterrand, önceleri merkezci bir çizgi izlemesine karşın, zamanla sola kayarak 1958 yılından sonra Charles de Gaulle rejimine karşı muhalefete başladı ve zamanla muhalefetin önderi durumuna geldi. 1965 yılında Demokratik ve Sosyalist Sol Federasyonu kurdu.

1965 yılında Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sosyalistlerle komünistlerin ortak adayı olarak katıldı. İlk turda oyların yüzde 32'sini aldı, ama ikinci turda oyların % 44.8'ni alarak Charles de Gaulle karşısında yenildi.

François Mitterrand 1971 yılında yeni Sosyalist Parti'nin kuruluş (Epinay kongresi) çalışmalarına katıldı ve partinin birinci sekreterliğine seçildi. Köklü düzenlemelere girişerek partinin oy gücünü artırdı. 1972 yılında Sosyalist Parti, Komünist Parti ve Sol Radikal Parti'nin imzaladığı ortak bir hükümet programı çerçevesinde birleşen solun adayı olarak katıldığı, Mayıs 1974 başkanlık seçimlerinin ikinci turunda oyların % 49.19'unu alarak Valéry Giscard d'Estaing karşısında az farkla yenilgiye uğradı.

1974 yılında da cumhurbaşkanlığı seçimini gene kaybettiyse de komünistlerle ittifakını sürdürdü. Sol birliğin 1977 Eylül'ünde parçalanmasına karşın, Sosyalist Parti, Mart 1978 yasama seçimlerinde Komünist Parti'yi geride bırakarak, Fransız Komünist Partisi'nin yaklaşık 40 yıldır sürdürdüğü en büyük sol parti unvanına son verdi. 1981 yılında muhalif güçleri bir kez daha birleştiren François Mitterrand, 10 Mayıs 1981 tarihinde yapılan başkanlık seçimlerinin ikinci turunda oyların % 51,76'ini alarak Valery Giscard d Estaing'i yenilgiye uğrattı.

Cumhurbaşkanlığı sırasında mali kurumlarla önde gelen sanayi kuruluşlarını devletleştirmeye yönelik bir programı uygulamaya soktu, işçi ücretleriyle sosyal yardımları artırdı, yerel yönetimin yetkilerini genişletti. Sosyalist içerikli ekonomi politikaları enflasyonun yükselmesine ve başka sorunların doğmasına yol açtı, ayrıca işsizliği azaltmaya da yetmedi. Bu nedenle 1983'te hükümet devlet harcamalarını kısmaya başladı ve serbest piyasaya ağırlık veren liberal politikalar benimsedi.

Cumhurbaşkanlığında ilk ve en önemli uygulamalarından biri olarak 9 Ekim 1981 tarihinde ölüm cezasını kaldırdı. Dış politikada Sovyetler Birliği'ne karşı görece katı tutum izledi, ABD ile ilişkileri geliştirdi.

1986 yılında sağcı partiler Ulusal Meclis'te çoğunluğu elde edince Jacques Chirac'ı başbakanlığa atamak zorunda kaldı.

1988 yılındaki Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olan Jacques Chirac'ı yeneren açık farkla ikinci kez seçildi. 1995 yılının Mayıs ayında görev süresi dolunca yeni seçilen Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'a görevini teslim etti.

François Mitterrand’ın Fransa Cumhurbaşkanlığı zamanında bizzat onun emir vermesi ile Büyük Okyanus'taki Fransız atom bombası denemelerine karşı eylem hazırlığında olan Greenpeace'in “Rainbow Warrior” adlı gemisi 10 Temmuz 1985 tarihinde Yeni Zelanda'nın Auckland limanında Fransa gizli servisi DGSE tarafından bombalanarak batırıldı. Portekizli bir fotoğrafçı Fernando Pereira, saldırıda öldü.

François Mitterrand, Danielle Mitterrand ile evli idi. Anne Pingeot'la olan evlilik dışı ilişkisinden bir kızı vardır.

François Mitterrand, 1992 yılında Türkiye'yi ziyaret etti.

François Mitterrand, 8 Ocak 1996 tarihinde Paris, Fransa’da prostat kanseri nedeniyle 80 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info