Friedrich Dürrenmatt

Friedrich Dürrenmatt, 5 Ocak 1921 tarihinde İsviçre’de Bern kantonuna bağlı Konolfingen’de Bir Protestan papazın oğlu olarak doğmuştur. Annesinin adı Hulda Dürrenmatt’dır. Babası Reinhold Dürrenmatt, 1935 yılına kadar Konolfingen kasabasının papazıydı. Friedrich Dürrenmatt, çocukluğunu küçük kasabada geçirdi, bu onu şekillendiren bir zamandı. Friedrich Dürrenmatt, ressam olmak maksadıyla sanat eğitimi görmek için Zürih'te başladığı üniversite öğrenimini yarım bırakıp 1941 yılında Bern’e dönerek burada da felsefe eğitimine başladı. 1942 ve 1943'te Zürih'te iki dönem geçirdi, ayrıca doğa bilimleri ve Almanca okudu. 1943'te Bern'e geri döndü ve çalışmalarını 1946'ya kadar felsefe odaklı olarak sürdürdü.
Friedrich Dürrenmatt, Zürih'teki öğrencilik günlerinde, atölyesinde çok zaman geçirdiği ressam Walter Jonas ile tanıştı. Öğretmenlik yaparak geçimini sağlayan dışavurumcu sanatçı, sadece geceleri ve arkadaşları eşliğinde resim yapmıştır.

Üniversite öğrencisi iken Soren Kierkegaard ve Aristopfanes gibi isimlerin kitaplarını okumaya başladı.

Yazdığı ilk komedisi “The Button” ne yayınlandı ne de oynandı. O hiç umudunu yitirmeyerek çalışmalarını sürdürdü ve II. Dünya savaşı sonrasında ilk başarılı oyunu olan Kayıtta Var'ı yazdı.

1947 yılında oğulları Peter doğunca kayınvalidesinin yanına ailesi ile birlikte İsviçre Biel Gölü'ndeki Schernelz'e taşındı.

1948 yılında sahneye konan ikinci oyunu Kör'de İncil dilinin etkisi vardır. 1948 yılında yazdığı ancak 1958'de basılan Büyük Romulus oyunuyla komediye yöneldi.

Friedrich Dürrenmatt, 1952 yılında yazdığı “Bay Mississippi'nin Evliliği” oyunuyla dinsel ve Marksist ideolojilerin anlamsızlığını sergilemek istedi. 1954 yılında “Babil'e Bir Melek İniyor” oyununu yazan Friedrich Dürrenmatt’a dünya çapında ününü ise 1956 yılında “Yaşlı Kadının Ziyareti” adlı oyun getirdi. Bu başarılı oyunu izleyen 1960 yılında yazdığı “5. Frank” adlı oyun beğenilmese de 1962 yılında yazdığı “Fizikçiler” geniş yankı uyandırdı.

1958 yılında “Varlin” olarak bilinen ressam Willy Guggenheim ile de tanıştı.

Friedrich Dürrenmatt, yazdığı tiyatro oyunların yanısıra Adalet, Yagıç ve Celladı, Yemin gibi polisiye olarak adlandırılabilecek türde eserler de vermiştir:

Friedrich Dürrenmatt’ın ilk oyunlarında Bertolt Brecht etkisi görülmesine karşın, o kendisini en çok etkileyen yazarın Aristopfanes olduğunu belirtir .

Evlilikleri :
1. Eşi: aktris Lotti Geibler (e. 11 Ekim 1946 - 16 Ocak 1983). Eşi öldü. Ruth Dürrenmatt, Barbara Dürrenmatt, Peter Dürrenmatt adlarında 3 çocuğu oldu.
2. Eşi: gazeteci Charlotte Kerr (e. 1984 - 1990)

1974 yılında Ben-Gurion Üniversitesi'nin daveti üzerine İsrail'e gitti.

Resim yapmaktan zevk alan Friedrich Dürrenmatt, 1976 ve 1985'te Neuchâtel'de ve 1978'de Zürih'te bazı Resimlerini ve çizimleri sergilendi

Friedrich Dürrenmatt, 14 Aralık 1990 tarihinde Neuchâtel, İsviçre’de 69 yaşında kalp krizinden ölmüştür.

Ödülleri :
1957 - War Blind Radyo Çalma Ödülü
1958 - “Prix Italia” ve Schiller Vakfı Ödülü, “Son Sonbaharda Akşam Saati” radyo oyunu için
1986 - Georg Büchner Ödülü
1986 - Schiller Memorial Ödülü
1988 - Prix Alexei Tolstoy ödülü
1989 - Ernst Robert Curtius Ödülü

Kitapları :
1943 - Bir Gecenin Kitabı (Şiir)
1943 - "Die Wurst" (Salam)
1945 - Der Alte
1950 - Der Richter und sein Henker / Yargıç ve Celladı
1952 - Verdacht / Şüphe
1952 - Köpek Tünel Arıza
1955 - Grieche subht Griechin /Yunanlı Bir Kız Aranıyor
1956 - Die Panne /Tehlikeli Bir Oyun
1958 - Das versprechen /Yemin: roman
1969 - Strindberg'i çal
1971 - Der Sturz / Darbe
1982 - Achterloo
1985 - Adalet
1985 - Minotor
1986 - Der Auftrag Oder Vom Beobachten Des Beobachters Der Beobachter / Gözlemcileri Gözlemleyenin Gözlemcisi
1989 - Karışık vadi
1991 - Midas Ya da Siyah Perde (Ölümünden sonra yayınlandı)
1990 - Die Schweiz-ein Gefängnis. Rede auf Vaclav Havel / İsviçre-Bir Hapishane: Vaclav Havel için Bir Konuşma"

Tiyatro Oyunları :
1943 - The Button
1945 - Kayıtta Var
1947 - Es steht geschrieben / Kutsal Kitap Der ki
1948 - Der Blinde / Kör
1949 - Büyük Romulus
1952 - Bay Mississippi'nin Evliliği
1953 - Babil'e Bir Melek İniyor
1954 - Herkül ve Augias’ın Ahırı
1956 - Yaşlı Kadının Ziyareti
1957 - The Breakdown
1959 - Bay Korbes'in Daveti
1960 - Frank the Fifth / 5. Frank
1962 - Fizikçiler
1966 - Gök taşı
1967 - Anabaptistler
1968 - Kral John
1970 - Bir Gezegen'in Portresi
1970 - Titus Andronikus
1972 - Katılımcı
1973 - Der Mitmacher / Yoldaş
1975 - Son Tarih
1980 - Şairlerin Alacakaranlığı
1983 - Achterloo

Radyo Oyunları :
1951 - Eşeğin Gölgesi Duruşması
1951 - Hor görülen biriyle gece sohbeti
1952 - Stranitzky ve Ulusal Kahraman
1954 - Babylon'a bir melek geliyor
1954 - Herkül ve Augean Ahırı
1955 - Tiyatro Sorunları
1956 - Hüküm Gecesi
1957 - Die Panne / Arıza
1958 - Wega Harekatı
1958 - Son Sonbaharda Akşam Saati
1960 - Der Doppel-gaenger / Kurumsal yazılar
1997 - Emekli (Ölümünden sonra)

Film Senaryosu:
1958 - Bu, güpegündüz oldu


Kaynak:Biyografi.info