Gustav Vigeland

Norveçli heykeltıraş

Gustav Vigeland, 11 Nisan 1869 tarihinde Norveç'in güney kıyısında yer alan küçük bir kasaba olan Mandal'da köylü ve kentli bir ana-babanın çocuğu olarak doğmuştur. Babası marangoz Eliseus Thorsen'in Mandal'da kendi işi vardı ve ailesi, şehir merkezine yakın üç katlı bir evde yaşıyordu. Babası çok dindardı. Babası iflas edince annesi 3 çocuğunu da alıp babasını terk etti ve Vigeland’a yerleşti. Oslo’daki bir okula giden Gustav Vigeland, burada okuma-yazmayı ve ahşap oyma sanatını öğrenmiştir. Ne var ki, babasının beklenmeyen ölümü üzerine Mandal’a geri dönmüş ve Vigeland’da Mjunebrokka adlı bir çiftlikte büyükbabasıyla birlikte yaşamıştır. Gustav uzun süre boyunca kaldığı bu kenti soyadı olarak almıştır.

Gustav Vigeland, 1888 yılında 19 yaşında iken yeniden Oslo'ya gitmiş ve heykeltıraşlığı meslek edinmeye karar vermiştir. Burada heykeltıraş Bryunjulf Bergslien'in ilgisini çeken Vigeland bu ustadan dersler almış ve sonraki yıl ilk yapıtı olan Hagar ve İsmail'i tamamlamıştır. Hagar ve İsmail heykeli

1891 ile 1896 yılları arasında Kopenhag, Paris, Berlin ve Floransa'da bulundu. Gustav Vigeland, Paris'te iken Auguste Rodin tarafından düzenlenen bir etkinliğe de katıldı. Berlin'de iken Norveçli ressam Edvard Munch ile aynı oda ve atölyeyi paylaştı. İtalya’da iken de antik ve Rönesans dönemi yapıtlarını inceleme fırsatı buldu.

İlk sergilerini 1894 ve 1896 yıllarında Norveç'te açan Gustav Vigeland, bu yıllarda eleştirmenlerin beğenisini kazanmıştır.

Gustav Vigeland, 1901 yılında yapılan Nobel Barış Ödülü Madalyasının tasarlanması yarışmasını kazanmıştır. Hala kullanılan bu madalyanın üzerinde de üç adet çıplak erkek figürü vardır.

Gustav Vigeland, 1902 yılına kadar Norveç'te Trondheim'daki Nidaros Katedrali'ni yeniden düzenleme çalışmalarına katıldı. İşi bittiğinde Oslo’ya döndü ve terk edilmiş bir atölyeye yerleşti. Norveç'in 1905 yılında İsveç'ten bağımsızlığını kazanmasının ardından Henrik Ibsen ve Niels Henrik Abel gibi ülkenin öne çıkan kişilikleri anısına birçok heykel ve büst teklifi aldı.

Gustav Vigeland’ın yaşadığı yer Oslo kent yönetiminin 1921 yılında aldığı karar ile yıktırılıp yerine kütüphane yaptırılmış ve Gustav Vigeland’a yeni bir yer verilmiş, buna karşılık da yaptığı tüm çalışmaları kent kütüphanesine bağışlamıştır. 1924 yılında Nobels'deki yeni atölyesine taşındı. Gustav Vigeland, bundan sonraki dönemde ürettiği tüm eserlerini bu açık hava müzesinde sergileme olanağına da kavuşmuştur. Bu yer günümüzde Vigeland Park adıyla bilinmektedir.

Monolith adlı yapıtı

Monolith adıyla anılan 17 metre boyundaki bu yekpare granit sütun birbiri üzerine yığılmış 121 insan bedenini resmeder. 180 tonluk bu sütun blok Vigeland tarafından bulunup buraya getirilmiş ve şu an bulunduğu yerde işlenerek bugünkü halini almıştır. Monolith merdivenle çıkılan bir yükseltinin tepesinde durur ve merdivenler üçlü gruplar halinde 12 sıra yerleştirilmiş, hayatın çeşitli evrelerindeki kadın erkek ilişkisini anlatan 36 heykel grubundan oluşur. İşlenmesi 14 yıl süren eser Vigaland ölmeden kısa bir süre önce tamamlanmıştır.

Gustav Vigeland, 12 Mart 1943 tarihinde Norveç, Oslo’da 74 yaşında ölmüştür.

Gustav Vigeland, 1924 yılından öldüğü 1943 yılına dek Nobels geçidindeki atölyesinde yaşamıştır. Öldükten sonra vasiyeti gereği yakılan naaşının külleri buradaki çan kulesinde saklanmaktadır. Bu yapının adı, Oslo kent yönetimiyle yapılan anlaşma uyarınca Vigeland Müzesi olarak değiştirilmiş ve sanatçının, içinde Vigeland Park heykellerinin de bulunduğu birçok yapıtının sergilendiği bir yer durumuna getirilmiştir.

(Frogner Parkı) Vigeland Park 24 saat açık ve girişi ücretsizdir. Vigeland Parkı 214 adet granit ve bronz insan heykeli ve 13 adet dökme demir kapıdan oluşuyor. 320 bin metrekarelik bu serginin hazırlanması ise Vigeland ve asistanlarının 10 yıllık bir çalışmasının ürünü. Dünyanın en büyük açık hava heykel müzesi olan Frogner Parkı Vigeland Sergisi aynı zamanda tüm heykellerin aynı kişi tarafından yapıldığı tek sergi olmasıyla da ilk ve tek. Serginin asıl önemli özelliği ise bir kaç istisna haricinde tüm çalışmaların insan figürü olması ve bu insan figürlerinin hiç bir kıyafet ya da aksesuar taşımamaları; yani tamamen çıplak olmaları.

Oslo’nun simgelerinden ve bu parkın en önemli eserlerinden birisi kızgın çocuk heykelidir.

Sergideki heykeller doğum, ilk gençlik, yetişkinlik, yaşlılık gibi yaşam evreleri ve neşe, hüzün, özlem, kızgınlık, kıskançlık gibi duyguları anlatır. Kimisinde ise öfkeyle havaya kalkan bir el, kimisinde hayatın ağırlığını omuzlarında taşıyan insanoğlunu, torunuyla konuşan dedeyi ya da annesinin sırtına binmiş saç örgüsünü eğer yapmış oynayan çocukları görürüz.

Serginin mimarisini ve peyzajını da hazırlayan Gustav Vigaland kendisinden sonra sergiye hiçbir ekleme ya da değiştirme yapılmamasını vasiyet etmiş. Vigeland ne yazık ki parkın son halini göremeden yaşama veda etmiştir ama vasiyetine hala sadık kalınıyor.

Kaynak:Biyografi.info