Haşimi Rafsancani

Önceki İran cumhurbaşkanı, 1989-1997 arasında İran İslam Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

Haşimi Rafsancani, 25 Ağustos 1934 tarihinde Behreman, İran’da doğmuştur. Tam adı Ali Ekber Haşimi Rafsancani’dır. İran'ın Kirman ilindeki Rafsancan'da doğdu. Fakir bir fıstık-çiftçisi ailenin oğluydu. 1948 yılında din eğitimini sürdürmek için Şiilerin kutsal kenti Kum'a gitti.

1958 yılında Ruhullah Humeyni'nin müridi oldu; zamanla Şiiler arasında Ayetullah'lıktan sonraki en yüksek ikinci derece olan hüccetülislam mertebesine yükseldi. Humeyni gibi o da Muhammed Rıza Şah Pehlevi'nin modernleşme programına karşı çıktı. Humeyni 1964 yılında sürgüne gönderilince ülkede Humeyni için yardım toplayanların önderliğini üstlendi. 1975-1978 arasında solcu teröristlerle ilişkisi olduğu ileri sürülerek yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı.

Şahın devrilmesinden sonra 1979 yılında Humeyni İran'a dönünce onun önde gelen yardımcılarından biri oldu. İslami Cumhuriyetçi Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı. Devrim Konseyi'nde görev aldı. Devrimin ilk yıllarında içişleri bakanlığını üstlendi. 1980 yılında meclise seçildi ve meclis başkanlığına getirildi. Dokuz yıl boyunca meclis başkanı olarak görev yaptı ve zamanla İran'ın ikinci güçlü kişisi konumuna geldi. İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında etkili rol oynadı. Ağustos 1988'de savaşı sona erdiren ateşkesi kabul etmesi için Humeyni'yi ikna etti.

Haziran 1989'da Humeyni'nin ölümünden sonra temmuzda oy çoğunluğuyla İran cumhurbaşkanı seçildi. Daha önce pek etkili olamayan yürütme organının yetkilerini artırarak güçlendi. Pragmatik bir politika izleyerek sertlik yanlısı İslamcılara karşı başarı kazandı. İran'ın uluslararası ilişkilerde yalnızlığa itilmesini önlemeye çalıştı. Savaştan çıkan ülke ekonomisini canlandırmak için yabancı sermaye yatırımlarından ve özel girişimden yararlanmak stratejisine uygun olarak, Avrupa'yla ilişkileri yenilemeye çalıştı. 1993'te, oy oranı düşmekle birlikte, yeniden cumhurbaşkanı seçildi.

Haşimi Rafsancani, 1997 yılındaki seçimlerde Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kaybetti, Muhammed Hatemi sürpriz bir şekilde açık bir galibiyet kazandı.

2005 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turda daha fazla oy almasına rağmen, ikinci turdaki rakibi Mahmud Ahmadi-Nejad'a geçilerek, yenildi.

Haşimi Rafsancani, 1958 yılında Effat Marashi ile evlendi. Feyza Haşimi Rafsancani (d.1962), Mehdi Hashemi Rafsanjani (d.1969), Mohsen Hashemi Rafsanjani (d.1961), Yasser Hashemi Rafsanjani (d.1971), Fatemeh Hashemi Rafsanjani (d.1960)adlarında çocukları vardır.

Oğlu Mehdi Rafsancani, 2015 yılında 'Finansal ve güvenlik suçlarından' 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Haşimi Rafsancani, 2013 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de mevcut Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'yi desteklemişti.

Haşimi Rafsancani, İran İslam Cumhuriyeti Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanlığını yürütmekte iken, 8 Ocak 2017 tarihinde Tecriş, İran’da 83 yaşında kalp krizi neticesinde ölmüştür. Tahran Üniversitesi'ndeki cenaze törenini, ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney yönetti. Cenazesi Ayetullah Humeyni Türbesine gömülmüştür.

Kaynak:Biyografi.info