II. Abdülmecid

Son İslam halifesidir.

II. Abdülmecid, 29 Mayıs 1868 tarihinde İstanbul, Beşiktaş’da doğmuştur. Babası sultan Abdülaziz, annesi Hayranıdil Kadınefendi’dir. Babası Abdülaziz 1876 yılında tahttan darbe ile indirildikten sonra yeğeni V. Murat taht’a çıktı 93 gün boyunca tahtta kaldıktan sonra onun kardeşi Abdülhamit II padişah olmuştur. II. Abdülmecid, Abdülhamit II gözetiminde Yıldız Sarayı’ndaki Şehzedeğan Mektebi’nde sıkı bir eğitim aldı. Arapça, Farsça, Fransızca ve Almanca öğrendi. Osman Hamdi Bey ve Salvatore Valeri’den resim dersi aldı.

1909 yılında kurulan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin fahri başkanlığını yaptı. Yurtiçinde ve yurtdışındaki çeşitli sergilere tablolarını gönderdiği bilinen Abdülmecid Efendi'nin eserlerinden birisi Paris'teki büyük yıllık sergide sergilenmiş; Haremde Beethoven, Haremde Goethe, Yavuz Sultan Selim adlı tabloları 1917'de Viyana'daki Türk ressamlar sergisinde sergilendi. Özellikle portre alanında başarılı idi. En önemli portrelerinden biri devrinin ünlü şairi Abdülhak Hamit Tarhan'ın portresidir

Abdülmecid Osmanoğlu, son İslam halifesidir. Osmanlı hanedanının tek ressam üyesi ve döneminin Türk ressamları arasında yerini almıştır. Amcasının oğlu olan Vahdettin VI. Mehmet’in tahta çıkması üzerine 4 Temmuz 1918 tarihinde Osmanlı tahtının veliahtı olan II. Abdülmecid; bu sıfatla 1 Kasım 1922 tarihinde saltanat kaldırılıncaya kadar tahta durdu.

TBMM tarafından 19 Kasım 1922 tarihinde halife seçilip, Osmanlı hilafetine son vererek, 431 sayılı kanunun kabul edildiği “halife” ünvanını 3 Mart 1924 tarihine kadar taşıdı. Tarihe “Son Osmanlı Halifesi” olarak geçmiştir.

3 Temmuz 1918 tarihinde Mehmet V. Reşat’ın vefatı ve Vahdettin VI. Mehmet’in tahta çıkması üzerine Şehzade II. Abdülmecid Efendi veliaht ilan edilmiştir. Kurtuluş Savaşı’nın zaferle neticelenmesinden sonra toplanacak barış konferansına hem Ankara hem de İstanbul hükümetlerinin davet edilmesiyle başlayan ihtilaf üzerine TBMM kabul ettiği kanunla saltanatı 1 Kasım 1922 tarihinde kaldırdı. Saltanatın kaldırılması ile birlikte II. Abdülmecid’in veliaht sıfatı kayboldu.

Bu Kararı II. Abdülmecid Efendi’ye İstanbul Valisi Haydar Bey ve Polis Müdürü Saadettin Bey tarafından bizzat bildirildi. Abdülmecid Efendi ve ailesi halkın galeyana gelmemesi için ertesi gün sabah saat 5.00’te otomobil ile gizlice dolmabahce-sarayi’ndan alınarak Çatalca’ya götürüldüler. Burada bir süre Rumeli Demiryolları Şirketi’nin amiri tarafından karşılandıktan sonra Orient Express’e bindirildiler.

Abdülmecid Efendi İsviçre’ye vardığında, o ülkenin kanunlarına göre birden fazla eşlilerin ülkeye girmesine izin verilmediği gerekçesi ile sınırda bir süre bekledikten sonra ülkeye kabul edildi. İsviçre’de Leman Gölü kıyısındaki Büyük Alp Otelinde bir süre kaldıktan sonra Fransa’nın Nice kentine Ekim 1924 tarihinde geçti ve ömrünün geri kalanını orada tamamladı.

Fransa’nın Nice şehrinde sakin bir hayat süren Abdülmecid Efendi, Kızı Dürrüşehvar Sultan’ı ve yeğeni Nilüfer Hanım Sultan’ı dünyanın sayılı zenginlerinden olan Haydarabad Nizamı’nın oğullarıyla evlendirerek, bu sayede mali durumu düzeldi.

Hilafet konusunda İslam aleminden beklediği ilgiyi göremediği için kendisini daha çok ibadete ve bunun yanı sıra resim çalışmalarına ve müziğe önem verdi. Abdülmecid Efendi daha sonra Paris’e yerleşerek, hanedanın geleneksel protokolünü ısrarla uygulamaya devam etmiştir. Cuma namazlarını Paris Büyük Camii’nde kılardı.

Sürgünde bulunduğu Paris’te 23 Ağustos 1944 tarihinde kalp krizinden 76 yaşında öldü.

Kızı Dürrişehvar Sultan’ın Berar Prensesi yoluyla o dönemde Cumhurbaşkanı olan İsmet İnönü nezdindeki çabalarına rağmen cenazesi Türkiye’ye getirilemedi. Abdülmecid Efendi’nin cenazesi Türkiye’ye kabul edilmeyince, 10 yıl kadar Paris Büyük Camii’nde bekletilerek, Camii mütevelli heyetinin cenazeyi daha fazla tutamayacağından dolayı Abdülmecid Efendi'nin naaşı 1954 yılında Medine’ye nakledilerek Bâki Mezarlığı’na defnedildi.

II. Abdülmecid, 23 Ağustos 1944 tarihinde Paris, Fransa’da 76 yaşında ölmüştür.

18 Kasım 1922 - 3 Mart 1924 tarihleri arasında son İslam halifesi olarak kalmıştır.

II. Abdülmecid’ın 4 eşi vardı; ilk eşi Şehsuvar Başkadın Efendi, ikinci eşi Atiye Mehisti Kadın Efendi’dir. Diğerleri Hayrunnisa Hanımefendi ve Bihruz Hanımefendi’dir.

İlk eşinden Ömer Faruk Osmanoğlu (d. 1898- ö. 1969) adında oğlu ve ikinci eşinden Dürrüşehvar Sultan (d.1914 – ö. 2006) adında kızı vardı. Oğlu Ömer Faruk Osmanoğlu, 1919-1924 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü'nün başkanlığını yapmıştır.

Kaynak:Biyografi.info