İndira Gandhi

Indira Gandhi; Hintli kadın politikacıdır. Hindistan tarihindeki tek kadın başbakandır.

İndira Gandhi, 19 Kasım 1917 tarihinde Hindistan’ın Allahabad şehrinde doğmuştur. Hindistan’ın ilk Başbakanı Cevahirlal Nehru’nun kızıdır. Babası Cevahirlal Nehru, annesi Kamala Nehru’dur. İndira Gandhi, Batı Bengal'deki Visva-Bharati Üniversitesinde okudu, ardından İngiltere’de okumakta olduğu Oxford Üniversitesi’ne bağlı Sommerville College’deki tarih ve antropoloji öğrenimini yarıda bıraktı. Hindistan’ın bağımsızlık savaşında bir gençlik hareketi oluşturdu. İndira Gandhi’nin Mahatma Gandhi ile isim benzerliğinden başka herhangi bir akrabalığı yoktur.

Üniversite eğitiminden sonra Hindistan'a döndüğünde babasının aktif siyaset içerisindeki rolüne destek olmak amacıyla ona danışmanlık yapmaya başladı.

1938 yılında Hindistan Ulusal Kongresi’ne (Kongre Partisi) girdi. 1942 yılında Oxford'da tanıştığı Feroze Gandhi ile evlendi. 1947 yılında boşandı. (eşi 1960 yılında öldü) 1942 yılında İngilizlere karşı çalışmaları nedeniyle eşiyle birlikte 13 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1946 yılından başlayarak babasının politik danışmanlığını yaptı. 1955'ten sonra partinin yürütme komitesinde yer aldı. 1959 yılında geçici olarak Hindistan Ulusal Kongresi başkanlığında bulundu. 1964-1966 yılları arasında Basın ve Yayın Bakanlığı yaptı.

11 Ocak 1966 tarihinde başbakan olan Lal Bahadur Şastri’nin kalp krizi neticesinde ölmesinden sonra, 24 Ocak 1966’da İndira Gandhi parlamentonun kararı ile başbakanlığa getirildi. 1977 yılına kadar süren başbakanlığında ek olarak Dışişleri Bakanlığı’nı da üstlendi.

1967 seçimlerinde çoğunluğu elde edemeyince muhalefetin sağ kanadına üye Morarci Desai’yi başbakan yardımcılığına getirdi. Seçimler sonrasında ülkede kargaşa yaşandı, parti ikiye bölündü. Gandi, Kongre-R Partisi adlı sol kanadın başına geçti. Yoksul ve topraksız köylülerin umut kaynağı olarak 1971 seçimlerinde galip geldi ancak patlak veren Pakistan-Hindistan Savaşı nedeniyle halka gerekli hizmeti veremedi. Kongre Partisi’nin sol kanadına yaklaştı. Bağlantısızlar Hareketi’nin temsilcisi olarak öne çıktı. Ülkesindeki yoksulluğu ve ekonominin geriliğini gidermeyi amaç edindi. Toplumcu içerikli programın bölünmesine yol açtı. Yeni Kongre Partisi’nin başında 1971 Seçimleri’nde büyük bir başarı kazandı.

1971 yılındaki seçimlerden kısa süre sonra Doğu Pakistan’daki ayrılıkçı ayaklanmayı destekleyerek bağımsız Bangladeş Devleti’nin Aralık 1971’de kurulmasını sağladı.

Bu arada Kongre Partisi'nin ikiye ayrılması nedeniyle Mart 1972'de yapılan genel seçimlerde İndira Gandhi'nin önderliğindeki "Yeni Kongre Partisi" ezici bir zafer kazandı. Bunun üzerine Gandhi, Temmuz 1969'da açıklanan reformlara girişti: büyük bankaları ve sigorta şirketlerini millileştirdi, hükümdar ödeneklerini ve mihrace ayrıcalıklarını kaldırdı. Ama gerçek bir tarım reformuna girişilemedi; enflasyon oldukça yüksekti. Şubat ve Mart 1974'te fiyat artışları ve işsizlik nedeniyle Gucerat ve Bihar'da ciddi ayaklanmalar meydana geldi.

1975 yılında 1972 seçimlerine hile karıştırmakla suçlanınca 26 Haziran 1975 tarihinde olağanüstü durum ilan etti. Muhalif liderleri tutuklatarak muhalefet üstünde baskı kurdu. Birçok karşıt görüşlü politikacıyı tutuklattı ve basına sansür koydu.

İndira Gandhi’nin otoriter yönetimi, Oğlu Sanjay’ın “halk otomobili” girişiminin başarısızlığa uğraması, doğum kontrolü uygulamasının halkın kısırlaştırılması olarak algılanması ve 1975’ten sonra danışmanlığına getirdiği oğlu Sanjay Gandhi (1946-1980) çevresinde oluşturduğu grup 1977 ön seçimlerinde Kongre Partisi’nin yenilgisine neden oldu. 1977 yılında yapılan erken seçime gitmeye zorlandı ve Janata Partisi kazandı, Morarci Desai başbakan oldu.

1977 sonunda Gandhi Kongre Partisi’ni yeniden bölerek Kongre Partisi-İ (İ=İndira) adlı yeni bir parti kurdu. Kasım 1978'de milletvekili seçilmeyi başardı. Ama bir ay sonra, milletvekillerinin kararıyla Parlamento'dan uzaklaştırıldı ve bir hafta hapiste tutuldu.

14 Ocak 1980 Seçimlerinde büyük bir başarı kazanarak yeniden başbakan oldu. Başbakanlık görevine başlamasından sonra, kendisinin ve oğlunun aleyhine açılmış bütün davalar da düştü.

Oğlu Sanjay Gandhi’nin 23 Haziran1980 tarihinde bir uçak kazasında ölümünden sonra politikaya soktuğu büyük oğlu Rajiv Gandhi, 1983 yılında, partinin beş genel sekreterinden biri oldu. 1983 yılında Fidel Castro’nun ardından Bağlantısızlar Hareketi’nin başkanlığına seçildi.

1980 sonrasında Gandi, özerklik isteyen Sih’lerin ayaklanmaları ile uğraştı ancak başarısız oldu. Pencap’ta Sihlerin başlattığı ayaklanmayı bastırmak amacıyla, Haziran 1984 başında Sihlerin kutsal tağınağı olan Amritsar’daki Altın Tapınak’a sığınan ayrılıkçı Sih militanlara karşı ordu birliklerini kullanması büyük tepki topladı. Bu saldırı sırasında 500'e yakın Sih yaşamını yitirdi.

31 Ekim 1984 tarihinde koruması olan iki Sih muhafızın açtığı ateşle yaşamını yitirdi. Yerine oğlu Rajiv Gandhi Gandhi başbakan olmuştur. Rajiv Gandhi de 1991 yılında suikast ile öldürülünce parti yönetimini gelini Sonya Gandhi üstlenmiştir.

İndira Gandhi, 1942 yılında Feroze Gandhi ile evlendi. 1947 yılında boşandı. Eşi 1960 yılında öldü. Rajiv Gandhi (d.1944-ö.1991), Sanjay Gandhi (d.1946-ö.1980) adlarında iki oğlu oldu.

İndira Gandhi, 31 Ekim 1984 tarihinde bir suikast sonucunda 67 yaşında Hindistan, Yeni Delhi’de öldürülmüştür.

Kaynak:Biyografi.info