Juan Peron

Juan Peron Arjantin’de 1946-1955 ve 1973-1974 arasında cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

Juan Peron, 8 Ekim 1895 tarihinde Arjantin’de Buenos Aires eyaletinde Lobos yakınlarında doğmuştur. Tam adı Juan Domingo Perón’dır. Ailesiyle birlikte önce Patagonya'ya giden Perón, daha sonra yerleştikleri Buenos Aires'teki askeri okuldan 1913 yılında mezun oldu.

Arjantin ordusuna katılan Perón, 1939'da albay rütbesine yükseldi. Bundan sonraki birkaç yıl boyunca özel görevlerle Şili'ye ve İtalya'ya gönderildi.

1943 yılında aralarında Juan Perón'un da bulunduğu bir grup genç subay Arjantin'de yönetimi ele geçirdi. Perón kısa zamanda yeni yönetimin önderleri arasına girdi. Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı görevini yürütürken kendi partisinin temellerini attı. İşçi sendikalarını hükümet denetimine alan Perón, "gömleksizler" diye adlandırılan düşük gelirli işçilerin durumlarını iyileştirmeye çalıştı.

Kısa sürede, hükümet içinde savaş bakanlığı ve başkan yardımcılığına yükseldi.

1945 yılında anayasal yönetim isteyen bir grubun gerçekleştirdiği darbe sonunda tutuklanan Juan Peron, Eva Peron ve sendikacıların ön ayak olduğu grevler Buenos Aires'i sarınca serbest bırakıldı.

Bir müddet sonra da 1945 yılında Eva Peron ile evlendi. 4 Haziran 1946 tarihinde de Devlet Başkanı seçildi.

Juan Peron, devlet başkanlığı sırasında ülkeyi polis devletine dayanan diktatörlükle yönetti. Toplumsal ve ekonomik yaşamda devlet denetimini artırdı. İşçilerin ücretlerini ve sosyal yardımları yükselterek kamuoyunun desteğini kazandı. Silahlandırma programı ve ücret zamları ile ordunun da kendisine bağlı kalmasını sağladı. Halkın tepkisini önlemek için gazeteleri kapattı, eğitimi denetim altına aldı. Ulusal Kongre'yi ve Yüksek Mahkeme'yi kendi partisinin üyeleriyle doldurdu. 1951 seçimlerinden önce, yeniden seçilebilmek için anayasayı değiştirdi.

Eva Peron kocasına destek sağlamak için çalıştı. Resmi bir görevi olmamasına karşın, işçi sendikalarının örgütlenmesinde yardımcı oldu. 1947'de kadınların oy verme hakkını elde etmesini sağladı. Yoksul halka yiyecek, para ve ilaç yardımı yaptı. Hastanelerin ve konutların iyileştirilmesine katkıda bulundu. Çok sayıda radyo istasyonuna sahip olan Eva Perón, birçok gazete ve dergiyi kapatarak basına karşı sert bir sansür uyguladı.

Günümüzde Arjantin’de hâlâ yaygın olan ve kapitalizm ile sosyalizm arasında üçüncü bir yol olduğunu iddia eden siyasal Peronizm hareketini başlatmıştır.

Juan Peron, ilki 1946-1955, ikincisi ise 1973-1974 arasında olmak üzere iki kez Arjantin devlet başkanlığı yapmıştır. Daha çok Evita olarak tanınan karısı Eva Peron Juan Peron'un etkin bir destekçisi olmanın yanı sıra önemli bir siyasetçiydi.

Juan Peron, 1955 yılına kadar pek çok düşman kazanmıştı. Katolik Kilisesi'ne yönelttiği saldırılar aforoz edilmesine yol açtı. Artan enflasyon ve yolsuzluk söylentileri halkta hoşnutsuzluk yarattı. 19 Eylül 1955 tarihinde askeri bir darbeyle yönetimden uzaklaştırılan Perón, ülkesinden kaçarak Paraguay'a gitti. Daha sonra İspanya'da Madrid'e yerleşti.

1961 yılında, Maria Estrela Martinez Cartas (İsabel Peron) ile evlendi. Daha önce dansçı olan Maria, Isabel adını aldı ve sonradan bu adla tanındı.

Juan Peron, İspanya'da Madrid'e iken taraftarları onun yokluğunda partinin çalışmasını sürdürdüler. 1973 yılında yapılan seçimlerde Peróncu adaylar çoğunluğu kazanınca Perón yeniden Arjantin'e döndü ve devlet başkanı seçildi. Eşi Isabel Peron’da başkan yardımcılığına seçildi.

Juan Peron, Üçüncü başkanlık döneminde, ABD'in Arjantin üzerindeki etkinliğini azaltmaya, Üçüncü Dünya Ülkeleri ile olan ilişkileri geliştirmeye çalıştı. Ücretleri ve fiyatları denetim altında tutmayı hedefledi. Öte yandan, kendisine karşı gelişen sol hareketi, baskı ve zor kullanarak sindirmeye çalışması, şiddet olaylarının yeniden tırmanmasına yol açtı.

1 Temmuz 1974 tarihinde Juan Peron öldüğünde karısı İsabel Peron devlet başkanlığı görevini üstlendi, ama Arjantin'in artan ekonomik ve toplumsal sorunlarının üstesinden gelemedi. 24 Mart 1976'da ordunun yönetime el koymasıyla, Isabel Perón bu görevden uzaklaştırıldı. Isabel beş yıl boyunca evinde göz hapsinde tutuldu. 1981'de rüşvet suçlamasıyla yargılandı. Aynı yılın yazında serbest bırakıldıktan sonra İspanya'ya sürgüne gitti.

Juan Peron, 1 Temmuz 1974 tarihinde Olivos Arjantin’de 79 yaşında ölmüştür.

Evlilikleri :
1.eşi: 1929 yılında Aurelia Tizón ile evlendi. 1938 yılında boşandı.
2.eşi: 21 Ekim 1945 tarihinde Eva Peron ile evlendi. 26 Temmuz 1952 tarihinde Rahim kanseri sebebi ile vefat etti.
3.eşi: 1961 yılında Estrela Martinez Cartas (İsabel Peron) ile evlendi.

Kaynak:Biyografi.info