Lodovico Ferrari

Dördüncü dereceden cebirsel denklemlerinin çözüm yöntemini bulmuştur.

Lodovico Ferrari, 2 Şubat 1522 tarihinde Bologna, İtalya’da doğmuştur. Babası Alexander Ferrari’dir. Ailesi dedesi Bartholomew de Ferrari zamanında Milano'dan Bologna'ya taşındı. Babasının ölümünden sonra amcası Vincent’ın yanında yaşayan Lodovico Ferrari, düzenli bir eğitim göremedi. Fakir bir aileden gelen Lodovico Ferrari, 1537 yılında 15 yaşında iken Milano'da matematikçi Gerolamo Cardano'nun hizmetçisi olarak işe başladı. Gerolamo Cardano olağanüstü zekası ve öğrenme yeteneği olan bu gencin kabiliyetlerini fark edip ev işlerinden alıp öğrencileri arasında eğitim vermeye başladı. Ondan matematik öğrenmeye başladı. Gerolamo Cardano'dan Latince, Yunanca ve matematik öğrendi. Ayrıca hocasının katipliğini yapmaya başladı.

Ferrari, ikinci dereceden denklemler ve kübik denklemlerin çözümlerinde Cardano'ya yardım etti ve çoğunlukla kuartik denklemlerin çözümünden sorumluydu

1540 yılında Gerolamo Cardano, yerini öğrencisi Lodovico Ferrari’ye bırakarak Piatti Vakfı’ndan istifa eder.

Gerolamo Cardano ile birlikte üçüncü dereceden denklemler üzerine çalışan ve Gerolamo Cardano’nun çözümlerinde kullandığı formüllere geometrik karşılıklar bulan Lodovico Ferrari’nin matematiğe en önemli katkısı, bugünkü gösterimle x³+ ax²+b=cx biçimindeki dördüncü dereceden denklemlerin çözümü için geliştirdiği yöntemdir.

Dördüncü dereceden denklemleri üçüncü dereceden denklemlere indirgemeye dayanan Lodovico Ferrari’nin çözüm yöntemi Gerolamo Cardano’nun 1545 yılında yayımladığı Ars Magna (büyük sanat) adlı ünlü kitabında yer aldı.

Ars Magna (büyük sanat) adlı kitabı Gerolamo Cardano’yu savunan Lodovico Ferrari ile matematikçi Niccolo Tartaglia arasında uzun yıllar süren bir tartışmanın başlamasına sebep oldu. Sözü geçen yöntemleri yayımlamaması şartıyla Gerolamo Cardano’ya kendisinin anlattığını öne süren Niccolo Tartaglia ile bu yöntemlerin Niccolo Tartaglia’dan çok önce Scipione del Ferro tarafından geliştirildiğini öne süren Lodovico Ferrari arasındaki anlaşmazlık 1548 yılında yetkili kişilerden oluşan bir heyet önünde tartışılarak çözülmesine karar verildi.

Lodovico Ferrari, 10 Ağustos 1548 tarihinde matematikçi Niccolo Tartaglia ile matematik yarışmasına girdi. Milano’da yapılan ve Ferrari’nin üstünlüğüyle sonuçlanan yarışmada iki bilim adamı birbirlerine, çeşitli konularda 62 soru yöneltti. Ferrari bu tartışmanın galibi ilan edildi. Bu başarı ona hemen ün kazandırdı.

Ardından 1548 yılında Milan valisi Ferrando Gonzaga tarafından vergi değerlendirmeleri danışmanı olarak işe alındı. Daha sonra 1565 yılında sağlık sebepleri ile bu işinden ayrılarak dul kız kardeşi Maddalena ile birlikte yaşadığı Bologna kentine geri döndü ve Bologna Üniversitesi'nde matematik profesörlüğüne geçti.

Lodovico Ferrari, 5 Ekim 1565 tarihinde arsenik zehirlenmesinden Bologna, İtalya’da 43 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info