Memduh Ün

Yönetmen, yapımcı, senarist, oyuncu. Yeşilçam’ın en başarılı yönetmenlerinden biridir. Aktör olarak adım attığı sinema kariyeri, yönetmenliğini yaptığı birçok başarılı yapımla devam etmiştir. Geniş filmografisinde Üç Arkadaş(1958), Ateşten Damla (1960), Kırık Çanaklar (1961) ve Kaçak (1982) gibi önemli filmler bulunan Ün, 41 filmde oyuncu olarak görev almış, 75 filme yönetmen olarak imzasını atmış, 121 filmin yapımcılığını üstlenmiş ve 33 filmin senaristliğini yapmıştır. Melodram ve polisiye türünde Türk sinemasının en başarılı örneklerini vermiştir.
14 Mart 1920’de İstanbul’da dünyaya geldi. Annesi Makbule Ün, babası Mustafa Ün idi. Babası Silivrikapı Karakolu’nda polisti. Türkiye’nin tarihi sınavı olan Kurtuluş Savaşı yıllarında çocukluğu geçen Ün, bu zorlu dönemde mücadele dolu günler geçirdi. Vefa Lisesi’nde öğrenim görürken ailesine yardım etmek zorunda olduğu için birçok farklı işte çalışmak zorunda kalmıştı. Ün, maddi yetersizlikler nedeniyle üniversite hayaline veda etmek üzereyken, fakülte yurdu tarafından kabul edilince tıp eğitimine başladı. Ancak futbola olan düşkünlüğüyle tanınan Ün, dersleriyle yeterince ilgilenmiyordu. Durum böyle olunca tıp fakültesindeki eğitimini üçüncü sınıfta 1943 yılında noktalayan Ün, profesyonel olarak futbol oynamaya başlamıştı. Beşiktaş forması giyiyordu ve takımının şampiyonluk kazanmasında büyük rolü olmuştu.

1946 yılında Adana’da yedek subay olarak yaptığı askerlik döneminden sonra İstanbul’a döndüğü 1947 senesinde elektrik idaresinde memur olarak çalışmaya başladı. Türkiye’deki sinema sektörü, finansal koşullar nedeniyle pek parlak durumda değildi. Senede 10 filmin ancak çekilebildiği bu dönemde, Hürrem Erman’ın Damga isimli filminde oynamak üzere bir aktör aranıyordu. Şehir tiyatrolarındaki aktörler oldukça yüksek ücretler talep ettikleri için bu rol, jön tipine uygunluğu sebebiyle Memduh Ün’e verildi. Oyuncu olarak sinemaya adım attığında memur olduğu için Turhan Ün takma adını kullanan Ün, prodüktörlük yapıyor ve senaryo yazıyordu. 1951 yılında Arşavir Alyanak'la birlikte Yakut Film Şirketi’ni kuran Ün, 1955’te ilk filmi için kamera arkasındaydı: Yetim Yavrular. Muhterem Nur ve Eşref Kolçak gibi dönemin önemli isimleriyle çalıştığı bu filmiyle adından söz ettiren Ün, 60’lı yıllara kadar birçok başarılı yapıma imza attı. Melodram ve polisiye türünde Türk sinemasının en iyi örneklerini veren yönetmen, en verimli yıllarını yaşıyordu. O dönem yaptığı filmlerle birçok yönetmene ilham vermişti ve sinemanın gelişimi için oldukça önemli bir isim olmuştu.

1960 yılında Ölüm Peşimizde isimli filmi için Fatma Girik’le çalışan Ün, aktrise aşık oldu ve ikilinin uzun soluklu birliktelikleri başladı. Bir yıl sonra ise Türk Filmleri Yarışması’nda Kırık Çanaklar isimli filmiyle En İyi Yönetmen ödülünün sahibi oldu. Başarılarını pekiştiren diğer bir ödül de 1966’da geldi. 3. Antalya Film Şenliği’nde Namusum İçin isimli filmiyle ikinci kez En İyi Yönetmen ödülünü kazanıyordu. Ün, yönetmenlik, senaristlik ve yapımcılık dışında oyuncu olarak da birçok farklı filmde rol alıyordu. 70’li yıllarda yapımcılığa ağırlık vermeye başlayan yönetmen, deneyimli bir isim olmuştu ve Uğur ismindeki kendi film şirketiyle çalışmalarına devam ediyordu. Halit Refiğ, Feyzi Tuna, Ülkü Erakalın ve Tunç Başaran gibi önemli ustaları da yetiştirmiş olan Ün, hem çektiği filmler hem de Türk sinemasına olan katkılarıyla önemli bir kariyerin sahibi oldu.

Memduh Ün, 1990 yılında çektiği Bütün Kapılar Kapalıydı isimli filmiyle Antalya Film Festivali’nde en iyi kurgu dalında aldığı ödülle birlikte jüri özel ödülünün de sahibi oldu.

1998 yılında Antalya Film Festivali’nde yaşam boyu onur ödülünü kazanan usta yönetmen, uzunca bir süre film çekmedi. Tunç Başaran’ın Ülkü Tamer’in bir hikayesinden yola çıkarak geliştirdiği ve Sulhi Dölek’in senaryosunu yazdığı Büyülü Fener ve Sinema Bir Mucizedir filmleriyle sinemaya geri dönen yönetmen, sağlık sorunları nedeniyle filmlere devam edemedi.

Memduh Ün ,1994 yılından 2009 yılına kadar 15 yıl Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde uygulamalı montaj dersleri vermiştir.

Memduh Ün, 1949’da Cahide Şen ile evlendi. Halihazırda resmen onunla evlidir ve Sevda adında kızı Uğur adında oğlu vardır. Ancak boşanmadı 1969'da itibaren ayrı yaşadılar ve 1959 yılından beridir de Sinema Sanatçısı Fatma Girik'le birliktedir ve Bodrum'da evlerinde yaşamıştır.

11 Kasım 2014 tarihinden bu yana Bodrum'da Acıbadem Hastanesi yoğun bakım servisinde kalan Memduh Ün 16 Ekim 2015 tarihinde saat 10.15'de hayatını kaybetti.

Ödülleri :
1966 - Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yönetmen Ödülü, Namusum İçin
1969 - Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi 3. Film Ödülü, İnsanlar Yaşadıkça
1990 - 3.Ankara Film Şenliği, İkinci Film, Bütün Kapılar Kapalıydı
1990 - 3.Ankara Film Şenliği, En İyi Kurgu Bütün Kapılar Kapalıydı
1990 - 27.Antalya Film Şenliği, Jüri Özel Ödülü
1998 - 35.Antalya Film Şenliği, Yaşam Boyu Onur Ödülü
1961 - Türk Filmleri Yarışması, En İyi Yönetmen Kırık Çanaklar

Filmleri :
2005 - Sinema Bir Mucizedir, Oyuncu, Yönetmen
1995 - Yer Çekimli Aşklar, Yönetmen
1993 - Zıkkımın Kökü, Yönetmen, Senarist
1989 - Zehir Hafiye, Yapımcı
1988 - Bıçkın, Yapımcı
1988 - Öğretmen, Yapımcı
1987 - Kiracı, Yapımcı
1986 - Deli Deli Küpeli, Yapımcı
1986 - Vazife Uğruna, Oyuncu
1985 - Gurbetçi Şaban, Yapımcı
1985 - Katma Değer Şaban, Yapımcı
1985 - Kahreden Gençlik, Oyuncu
1984 - Kanlı Nigar, Yönetmen, Yapımcı
1984 - Ortadirek Şaban, Yapımcı, Oyuncu
1984 - Postacı, Yönetmen, Yapımcı
1984 - Ömrümün Tek Gecesi, Yapımcı
1983 - Çarıklı Milyoner, Oyuncu
1983 - Kılıbık, Yapımcı
1982 - Yürek Yarası, Senarist, Yapımcı
1982 - Doktor Civanım, Senarist, Yapımcı
1980 - Gol Kralı, Yapımcı
1980 - Devlet Kuşu, Yönetmen, Yapımcı,
1980 - Zübük, Oyuncu
1979 - İstanbul , Yapımcı
1979 - Bekçiler Kralı, Oyuncu
1979 - Vah Başımıza Gelenler, Oyuncu
1979 - Köşe Kapmaca, Oyuncu
1979 - Umudumuz Şaban, Yapımcı
1978 - Cevriyem, Yönetmen
1978 - Gelincik, Yapımcı
1978 - Yaşam Kavgası, Yapımcı
1977 - Ana Ocağı, Yapımcı
1977 - Akrep Yuvası, Yapımcı, Oyuncu
1977 - Cemil Dönüyor, Oyuncu
1977 - Yıkılmayan Adam, Oyuncu
1977 - Hakanlar Çarpışıyor, Yapımcı
1976 - Delicesine, Oyuncu
1976 - Taksi Şoförü, Yapımcı
1976 - Hasip ile Nasip, Yapımcı
1976 - Darbe, Oyuncu
1976 - Korkusuz Cengaver, Yapımcı
1975 - Kılıç Aslan, Yapımcı
1974 - Battal Gazi'nin Oğlu, Yapımcı
1974 - Önce Vatan, Yapımcı
1973 - Ezo Gelin, Yapımcı
1973 - Savulun Battal Gazi geliyor, Yapımcı
1973 - Gönülden Yaralılar, Yönetmen, Yapımcı
1973 - Yanaşma, Yapımcı
1972 - Leyla İle Mecnun, Yapımcı
1972 - Battal Gazi'nin İntikamı, Yapımcı
1972 - Murat ile Nazlı, Yönetmen, Yapımcı
1972 - Çöl Kartalı, Yapımcı
1971 - Umutsuzlar, Oyuncu
1971 - Kerem İle Aslı, Yapımcı
1971 - Üç Arkadaş, Yönetmen, Senarist, Yapımcı, Oyuncu
1971 - Battal Gazi Destanı, Yapımcı
1971 - Satın Alınan Koca, Senarist, Yapımcı
1970 - Dağların Kartalı, Yapımcı
1970 - Meçhul Kadın, Yapımcı
1969 - Büyük Yemin, Yönetmen, Yapımcı
1969 - İnsanlar Yaşadıkça, Yönetmen, Oyuncu
1969 - Vatan ve Namık Kemal, Yapımcı, Görüntü Yönetmeni
1968 - İlk ve Son, Yönetmen, Senarist, Yapımcı
1968 - Köroğlu, Yapımcı
1965 - Canım Sana Feda, Yapımcı
1965 - Kırık Hayatlar, Yapımcı, Oyuncu
1965 - Veda Busesi, Oyuncu
1964 - İstanbul'un Kızları, Oyuncu
1963 - Çapkın Kız, Yönetmen, Yapımcı
1962 - Ayşecik Yavru Melek, Oyuncu
1960 - Ölüm Perdesi, Oyuncu
1960 - Namus Uğruna, Oyuncu
1960 - Ölüm Peşimizde, Oyuncu
1960 - Ayşecik, Yönetmen
1960 - Kırık Çanaklar, Yönetmen
1958 - Üç Arkadaş, Yönetmen, Senarist
1957 - Zeynebin Aşkı / Güllü Fatma, Oyuncu Yönetmen
1957 - Yetim Ömer, Oyuncu Yönetmen
1956 - Zeynep'ın İntikamı, Yönetmen
1956 - Piç / Kahpe Dünya, Yönetmen
1956 - Ana Hasreti, Oyuncu Yönetmen
1955 - Düşman Aşıklar, Yönetmen
1955 - Öp Babanın Elini, Oyuncu Yönetmen
1955 - Yetim Yavrular, Oyuncu Yönetmen
1955 - Günahkar Baba, Oyuncu
1954 - Yaban Kız, Oyuncu
1953 - Uç Baba Torik, Oyuncu
1953 - Aşk Izdırabtır, Oyuncu
1952 - Onu Ben Öldürdüm, Oyuncu
1951 - Hayat Acıları / Gülnaz, Oyuncu
1949 - Karadeniz Postası, Oyuncu
1948 - Damga, Oyuncu

Kaynak:Biyografi.info