Mukteda es-Sadr

5 Aralık 2003 - 29 Ağustos 2022 tarihleri arasında Sadr Hareketi Lideri olarak çalıştı.

Mukteda es-Sadr, Iraklı dini lider ve siyasetçi. Irak'ta Amerika Birleşik Devletleri işgaline karşı direnen ve sonradan Barış Birlikleri adını alan Şii grup Mehdi Ordusu'nun liderliğini yaptı. Bağdat'ın kurtarılmış bölge olarak nitelendirilebilecek Sadr Kent bölgesinin gayriresmî yöneticiliğini yaptı. Mukteda es-Sadr, Irak hükümetinin herhangi bir resmi unvanına sahip değildir fakat ülkenin en etkili dini ve politik figürlerinden birisidir.

Mukteda es-Sadr, 4 Ağustos 1974 tarihinde Necef, Irak'da ailesinin 4. çocuğu olarak doğmuştur. Lübnan kökenli ve Şii âlimlerin olduğu bir aileden gelen Babası Muhammet Sadık es-Sadr'dır. Mukteda es-Sadr'ın babası ile Mustafa ve Muammile adlarındaki iki abisi iddiaya göre Saddam Hüseyin’in emri ile 19 Şubat 1999’da düzenlenen bir suikast sonucu öldürülmüştü.

Mukteda es-Sadr'ın kayınpederi Ayetullah Muhammed Bekir es Sadr ise Irak’ta 1980 yılında Saddam Hüseyin rejimi tarafından idam edilmişti. Mukteda Sadr’ın kuzeni Musa Sadr, İran – Lübnan temelli Amel hareketinin kurucusu olarak biliniyor.

Mukteda es-Sadr, 1999 yılında babasına düzenlenen suikasttan önce İlahiyat üzerine eğitim alıyordu. Ama eğitimini tamamlayamadı. Dinî eğitimini tamamlayamayan Mukteda es-Sadr, bu yüzden müçtehit değildir.

Mukteda es-Sadr, ilk evliliğini babasının isteğiyle iki abisi gibi o da Bekir es Sadr'ın kızlarından biriyle 1994 yılında yaptı, daha sonra bu eşini boşadığı, başka evlilikler de yaptığı bilinmektedir.

ABD ordusunun Irak’a müdahalesinden hemen sonra Mukteda es-Sadr, Irak’ı 21 Nisan 2003 - 28 Haziran 2004 tarihlerinde yöneten Geçici Koalisyon Yönetimi’ne karşı olduğunu söylemişti. Mukteda es-Sadr, ABD tarafından 13 Temmuz 2003’te atanan Irak Yönetim Konseyi’nden daha fazla meşruiyete sahip olduğunu açıklamıştı. Nisan 2003’te Sadr şehrinde onun taraftarları tarafından kurulan Sadr Bürosu hizmet vermeye başladı. Sağlık, yiyecek ve temiz su, başlıca hizmetleri oluşturuyor.

2003 yılından sonra Sadr şehrinde yaşayanlar, mahalle meclisini oluşturacak mahalle kurultaylarını ve Sadr şehrini temsil edecek belediye meclisini seçmek için bir araya geldi. Irak'taki Amerikan varlığına her zaman muhalif olan Mukteda es-Sadr, 2003 senesinde Şii direniş örgütü Mehdi Ordusu'nu kurdu.

Sadr bürosu, Sadrcı Mehdi Ordusunun desteğiyle bölge meclisini birkaç hafta boyunca işgal ederek yeni bölge meclisini kaldırmaya çalıştı. Seçilmiş konsey, Amerikan güçlerinin Sadrcıları uzaklaştırmasıyla görevine devam edebildi. Buna rağmen Amerikan ve Irak güçleri Sadr bürosu ve Mehdi Ordusunun Sadr şehrindeki eylemlerine devam etmesine engel olamadı.

Mukteda es-Sadr, Irak’taki Amerikan varlığını sürekli eleştirdi. Mukteda es-Sadr, Mehdi Ordusunun birincil amacının ülkedeki istikrarı yeniden sağlamak olduğunu söylüyor.

Mukteda es-Sadr, ve Sadr’ın taraftarları Aralık 2005’teki seçimlerde parlamentoda Şii siyasi bloğunun parçası olan Birleşik Irak İttifakının yanında durdu. Ama Kasım 2006’da Sadr, başbakan Nuri el-Maliki ve George Bush liderliğinde Ürdün’de düzenlenen bir zirvede Irak hükümetini boykot ettiğini açıkladı.

Mukteda es-Sadr, Nisan 2007’de, Şiilerce kutsal sayılan Necef’te bir miting çağrısında bulundu, Nuri el-Maliki’den ABD öncülüğündeki güçlerin Irak'dan çekilmesi için bir takvimde anlaşmayı talep etti.

2010 Irak parlamento seçimleri öncesinde 6 Mart 2010'da düzenlediği basın toplantısında Mukteda es-Sadr, tüm Iraklıları seçimlere katılmaya ve ABD askerlerini ülke dışına çıkarmak isteyenlere destek vermeye çağırdı. Sadr, ABD'nin herhangi bir müdahalesinin kabul edilemez olacağı konusunda uyardı. Irak genelinde binlerce sadık takipçisi olan Sadr, sürekli olarak yabancı güçlerin varlığına karşı çıktı ve defalarca Irak işgaline derhal son verilmesi çağrısında bulundu.

Mukteda es-Sadr'in siyasi partisi "Sadr Hareketi" 10 Ekim 2021 tarihinde yapılan seçimlerde 73 milletvekili çıkararak 329 sandalyeli Irak Parlamentosunda en büyük grup hâline geldi. Birkaç kez denemeden sonra hükûmet kurma konusunda parlamentoda yeterli çoğunluğa ulaşamayan Mukteda es-Sadr, grubuna bağlı milletvekillerinin istifasını istedi ve grubundaki 73 milletvekilinin yanı sıra, 2 bağımsız milletvekili de parlamentoya istifasını sundu.

13 Haziran 2022 tarihinde, 2022 Irak siyasi krizi sırasında, Mukteda es-Sadr'ın bloğundan 74 milletvekili parlamentodan istifa etti.

Mukteda es-Sadr, 29 Ağustos 2022 tarihinde sosyal medya hesabından yaptığı bir açıklamada siyasetten tamamen çekildiğini açıkladı. Sadr açıklamasında, "Siyasi işleri bıraktığımı ve siyasetten tamamen çekildiğimi ilan ediyorum. Babamın mezarı, tarihi eser kurumuyla Sadr ailesinin müzesi hariç tüm kurumları kapatma kararı aldım" dedi.

Mukteda es-Sadr'ın siyaseti bırakma kararının ardından Irak'ta başlayan protestolarda şiddet olayları yaşandı. Başkent Bağdat’taki Yeşil Bölge’de bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı basan Sadr destekçileri, güvenlik güçlerinin göz yaşartıcı gaz ve havaya ateş ederek müdahale etmesinin ardından saraydan çıkarıldı.

Partisi :
Sadr Hareketi


Kaynak:Biyografi.info