Necati Cumalı

Necati Cumalı, kullandığı sade ama etkileyici dil ile hayatı ve insanları eserlerine olduğu gibi yansıtabilmeyi başarmış, 20. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli yazarlarından. Eserlerinde, anlaşılır olmaya önem vermiştir ve bu konuda Stendhal'ı örnek aldığını belirtmiştir. Garip akımı ile aynı yıllarda şiir yazmaya başlamış olmasına ve yakın arkadaşlarının pek çoğunun bu akımdan etkilenmiş olmasına rağmen Cumalı, eserlerinde farklı bir yol izlemeyi seçmiştir.

13 Ocak 1921 tarihinde, şu anda Yunanistan sınırları içinde bulunan Makedon kasabası Florina'da dünyaya geldi. Doğduktan kısa süre sonra yapılan Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi'nin ardından, o dönemdeki pek çok Türk ailenin yaptığı gibi Türkiye'ye göç eden ailesi, İzmir'in Urla kasabasına yerleşti. Florina'da yaşadığı dönemi hatırlayamamasına rağmen, ailesinden dinlediği Makedonya hikayeleri üzerine aldığı notlar ve yaptığı birkaç ziyaret sayesinde, yazdığı iki kitapta o dönemi anlattı. Bu kitaplardan ilki olan "Makedonya 1900"de yer alan Dila Hanım hikayesi daha sonra filmleştirildi. Dönemi anlatan diğer kitabı "Viran Dağlar"da ise, babasının dayısının oğlu Zülfikar Bey'in hikayesini anlattı.

Çiftçilikle uğraşan bir ailenin çocuğu olan Cumalı, ilkokul yıllarını Urla'da geçirdikten sonra, İzmir Atatürk Lisesi'ne yatılı olarak girdi. 1941 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu ve Ankara Toprak Mahsülleri Ofisi'nde çalışmaya başladı. 1945 yılında Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nde çalışmaya başlayan Cumalı, 1948-1957 yılları arasında İzmir'de avukatlık yaptı. İzmir'de avukatlık yaptığı sıralarda, Ege Bölgesi'nin pek çok köy ve kasabasına ziyaretler gerçekleştiren Cumalı, edindiği izlenimlerden yola çıkarak, daha sonra film olarak uyarlanıp Metin Erksan tarafından çekilen ve Türkiye'ye ilk uluslararası sinema ödülünü kazandıran "Susuz Yaz" eserini yazdı. Bu kitap, Ege topraklarında yaşam mücadelesi veren halkın hayatını yansıtmaktadır.

1957-1959 yılları arasında, Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği Basın Ateşesi olarak görev yaptı. 1959-1963 yılları arasında da, İstanbul Radyosu'nda redaktör olarak çalıştı.

1963 yılından itibaren hayatını yazarak kazanmaya başlayan Necati Cumalı, 1970'te İstanbul'a taşınarak kendisini bütünüyle sanatına adadı. Yugoslavya, Bulgaristan, ABD, Sovyetler Birliği, İran, Yunanistan ve Çekoslovakya'dan davetler aldı ve bu ülkelere ziyaretler gerçekleştirdi.

Yazdığı şiirler 1940'lı yıllardan itibaren, Varlık, Servet-i Fünun, Yeni İnsanlık gibi dergilerde yayınlandı.

Necati Cumalı, 10 Ocak 2001 tarihinde, karaciğer kanseri sebebiyle İstanbul'da hayatını kaybetti. Çok sevdiği Urla kasabasındaki evi, Kültür Bakanlığı'nın çabaları ile müze haline getirildi. Necati Cumalı'nın İstanbul, Beşiktaş Vişnezade'deki Şairler Sofrası'nda bir heykeli bulunmaktadır.

Eserleri:

Hikayeleri:

1955 Yalnız Kadın

1956 Değişik Gözle

1962 Susuz Yaz1969 Ay Büyürken Uyuyamam

1976 Viran Dağlar: Makedonya 1900

1976 Kente İnen Kaplanlar

Şiirleri:

1943 Kızılçullu Yolu

1945 Harbe Gidenin Şarkıları

1947 Mayıs Ayı Notları

1951 Güzel Aydınlık

1954 Denizin İlk Yükselişi

1955 İmbatla Gelen

1957 Güneş Çizgisi

1968 Yağmurlu Deniz

1970 Başaklar Gebe

1974 Ceylan Ağıdı

1980 Aç Güneş

1981 Bozkırda Bir Atlı

1982 Yarasın Beyler

Roman

1959 Tütün Zamanı (Zeliş adıyla 1971)

1973 Yağmurlar ve Topraklar

1974 Acı Tütün

1975 Aşk da Gezer

Oyun

1959 Mine

1959 Oyunlar I (Boş Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri)

1969 Oyunlar II (Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar)

1969 Oyunlar III (Nalınlar, Masallar, Kaynana Ciğeri)

1969 Oyunlar IV (Derya Gülü, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol)

1973 Oyunlar V (Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtası)

1981 Oyunlar VI (Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, İş Karar Vermekte, Yaralı Geyik)

Deneme

1971 Niçin Aşk

1976 Senin İçin Ey Demokrasi

1982 Etiler Mektupları

Günce

1987 Yeşil Bir At Sırtında

Ödülleri

1957 Sait Faik Hikaye Armağanı (Değişik Gözle )

1969 Türk Dili Kurumu Şiir Ödülü (Yağmurlu Deniz)

1984 Yeditepe Şiir Ödülü (Bütün Şiirleri I)

Kaynak:Biyografi.info