Şarbat Gula

Foto muhabiri Steve McCurry tarafından 1984 yılında çekilen Şarbat Gula’nın resmi National Geographic'in Haziran 1985 kapağında yer aldı. Bombardımanda ailesini kaybeden kızın fotoğrafa yansıyan yüzündeki tedirginlik ve gözlerindeki savaş trajedisini anlatan derin bakışları tüm dünyanın dikkatini Afganistan’da yaşanan olaylara çevirmişti.

Şarbat Gula, 20 Mart 1972 tarihinde Nangarhar, Afganistan’da Peştun kökenli bir Afgan kızı olarak doğmuştur. Kashar Khan adında abisi vardır. Sovyetler Birliği ve Afganistan arasındaki savaş yüzünden öksüz kalan Şarbat Gula 12 yaşında iken, 1984 yılında üç kız kardeşi ve abisi Kashar Khan ile beraber dağları geçerek Afganistan-Pakistan sınırında Nasir Bagh mülteci kampında yaşamaya başladı.

Foto muhabiri Steve McCurry, 1984 yılında Afganistan-Pakistan sınırında bir mülteci kampında gördüğü manzarayı ve bir Afgan Kızının resmini çekti. Bu fotoğraflar daha sonra The New York Times, TIME ve Paris Match gazetelerinde yayınlandı. Fotoğrafta bulunan yaklaşık on iki yaşlarındaki yetim bir kızdır. National Geographic tarafından “en tanınmış fotoğraf” olarak seçilmiş ve 1985 yılının Haziran ayının kapak fotoğrafı olarak kullanılmıştır. Çekilen kızın kim olduğu tam on yedi yıl boyunca bulunamamıştır. Steve McCurry ve National Geographic ekibi aradan geçen on yedi yılın ardından 2002 yılında kızı bulmuşlardır. O kız Şarbat Gula idi. Steve McCurry ve National Geographic ekibinin onu 2002 yılında bulmasından sonra kocası ve abisinin onayı alınarak tekrar resimleri çekildi.

Şarbat Gula, 1991 yılında kocası Rahmat Gul ile evlendi. 1992 yılında mülteci kampından ayrılarak Afganistan’a dönüş yapmıştır. Afganistan’ın uzak bir köyünde kocası Rahmat Gul ve Aliye Gul, Robina Gul, Zahide Gul adlarındaki üç kızı ile beraber yaşamaya başladı. Kocası 2012 yılında Hepatit C virüsünden öldü. Dördüncü kızı bebeklik döneminde öldü.

Ömründe ikinci kez fotoğraf çekilen Şarbat Gula’nın hikayesini, National Geographic, Nisan 2002 sayısında yıllar sonra “İşte O” başlığıyla yayınladı. Ayrıca Mart ayında da adına bir belgesel yayınlandı.

Şarbat Gula, kayıtlara göre Nisan 2014’te Pakistan kimlik kartı çıkarmak için başvuru yaptı. Ancak bir terslik vardı; ismini “Sharbat Bibi” olarak kullanmıştı. Afganistan’ın savaşından kaçan mülteciler, bu yollarla Pakistan’da kalmanın yollarını arıyordu. Bunun üzerine Pakistan Federal Araştırma Bürosu, “oturma izni sahteciliği” konusunda başlattığı soruşturmanın üzerine gerçekleştirdiği operasyonlar sonucunda 60,675 adet kart ele geçirdi. İşte onlardan biri de Sharbat idi. Sharbat, Peşaver’de Pakistan emniyet birimleri tarafından 26 Ekim 2016 tarihinde tutuklandı.

Şarbat Gula, Kuzeybatı Pakistan’daki Peşaver kentinde çıkarıldığı mahkemede suçlu olduğuna karar verildi. 14 yıl hapis cezası isteniyordu. Ancak bu duruma itiraz da oluştu. Afganistan hükümeti Pakistan’a hoşgörü çağrısında bulundu. Sharbat’ın çocukları vardı ve hepatit C hastasıydı. Üstelik kocası da bu hastalıktan birkaç yıl önce ölmüştü ve çocuklarının bakıma ihtiyacı vardı.

Steve McCurry’de sonsuz desteğini bildirdiği Instagram’daki sayfasından Şarbat Gula ile tanışmalarına vesile olan o ikonik fotoğrafını paylaşarak dünyayı bilgilendirdi. 2 yıl süren soruşturmanın sonunda Şarbat Gula’nın cezası tüm itirazlardan sonra 15 gün hapis ve 110.000 Rupe’lik para cezasına çevrildi. 15 günlük cezanın neredeyse tamamını Peşaver’de tedavi gördüğü bir hastanede gözetim altında geçirdi. Cezası tamamlandığında Afganistan’a döndü. Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve eski cumhurbaşkanı Hamid Karzai tarafından bizzat sarayında karşıladı ve Aralık 2017'de Şarbat Gula'ya kendisi ve çocuklarının yaşaması için Kabil'de 280 m²'lik bir konut hediye etti ve yaşamı ve tıbbi masrafları için aylık 700 dolar maaş aldı. Şarbat Gula, 2016 yılından itibaren Kabil'de yaşamaya başladı.

Şarbat Gula, 2021 yılında Taliban'ın Kabil'i işgalinden sonra meydana gelen krizin ardından İtalya'ya tahliye edildi. İtalya, 2021 yılının Ağustos ayında ABD güçlerinin ayrılması ve Taliban'ın devralması sonrasında yüzlerce Afgan'ı hava yoluyla ülke dışına çıkaran birkaç batılı ülkeden biriydi.

Kaynak:Biyografi.info