Şükran Kurdakul

Duyarlı ve söyleyiş ustalığını belli eden, kitleler önünde yüksek sesle okunmaya elverişli toplumcu gerçekçi şiirler yazdı.

Şükran Kurdakul, 23 Mart 1927 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini İzmir'de yaptı.

Şükran Kurdakul, 1946 yılında eğitim gördüğü İzmir Karşıyaka Lisesi'ndeyken Türk Ceza kanununun 142. maddesine göre komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle 4,5 ay süreyle tutuklandı ve Milli Eğitim Bakanlığı kararıyla tutuklu kaldığı gerekçesiyle okuldan atıldı. Şükran Kurdakul, daha sonra İzmir Belediyesi’nde daktilograf olarak çalıştı. Daha sonra da 1948 - 1950 yılları arasında Maraş’da askerlik görevini yaptıktan sonra 1951 yılında İstanbul’a taşındı.

1953 yılında İstanbul Ziraat Bankası Bahçekapı şubesinde depo ve muhasebe memuru olarak çalıştığı sırada yine komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı. Harbiye cezaevinde tutuklu olarak 2 yıl kaldı. Ancak 1955 yılında beraat edebildi. Ardından Tan Gazetesi, Yeni Gazete ve Varlık Yayınevi'nde düzeltmenlik yaptı.

1958-1962 yılları arasında Yelken dergisini yönetti. 15 Mayıs 1962 - 1 Mart 1964 tarihleri arasında yayımlanan Ataç (30 sayı) ve 1 Mart 1964 - 15 Mayıs 1966 tarihlerinde varlığını sürdüren Eylem (34 sayı) dergilerini çıkardı.

1958 yılında Ataç Yayınevi’ni kurdu ve yöneticiliğini üstlendi. Şükran Kurdakul, 1964 yılında Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) üye oldu. İki yıl sonra partinin Balıkesir il başkanlığına ve Genel Yönetim Kurulu yedek üyeliğine, ardından da Merkez Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi.

1969 yılında parti faaliyetlerine son vererek edebiyat çalışmalarına ağırlık verdi. Yazar örgütlerinde görev aldı, Türk Edebiyatçılar Birliği’nin iki dönem genel sekreterliğini yaptı. Türkiye Yazarlar Sendikası’nın yönetim kurulunda görev aldı. 12 Eylül 1980 döneminde TYS davasında yargılandı, aklandı. 1988 yılında PEN Yazarlar Derneği’nin kurucular kurulunda yer aldı, başkanlığını yaptı.

“Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı” yöneticiliğini yaptı. Son olarak 1995’ten sonra Şükran Kurdakul, “Özerk Sanat Konseyi” ve ” Ulusal Sanat Kurulu” gibi iki önemli kuruluşun kuruculuğunu ve birinci başkanlığı görevini yerine getirdi.

Şiir yazmaya çok erken yaşta başlayan Şükran Kurdakul, ilk şiirleri 15 yaşındayken Yedigün dergisinde, Faruk Nafiz Çamlıbel’in yönettiği genç şairler köşesinde ve Yarım Ay, Fikirler dergilerinde yayınlandı. 16 yaşında bir lise öğrencisiyken Tomurcuk adlı ilk şiir kitabı yayınlandı. Ardından çeşitli dergi ve gazetelerde çıkan şiir, yazı ve öyküleriyle adını duyuran Yurdakul toplumcu gerçekçi edebiyatın önde gelen temsilcilerinden biri oldu.

Yaşamı boyunca birçok dergi ve gazetede yazıları yayınlanan Şükran Kurdakul, en son Cumhuriyet Gazetesi'nde köşe yazıları yazdı.

Şükran Kurdakul, 1962 Selma Kurdakul ile evlendi. Cem Ertekin adında bir oğlu vardır.

2000 yılında Tüyap 19. Kitap Fuarı Onur Yazarı seçildi.

Şükran Kurdakul, 15 Aralık 2004 tarihinde Kızıltoprak, İstanbul’da 77 yaşında ölmüştür.

Ödülleri:
1982 - Nevzat Üstün Şiir Ödülü, (Bir Yürekten Bir Yaşamdan ile)
1998 - Filistin Yazarlar Birliği Banş Ödülü
1999 - Makedonya Yazarlar Birliği Edebiyat Yasası Ödülü
2000 - Tüyap 19. Kitap Fuarı Onur Yazarı.
2002 - PEN Yazarlar Derneği Dünya Şiir Günü "2002 Şiir Büyük Ödülü"

Kitapları :
Şiir:
1943 - Tomurcuk
1944 - Zevklerin ve Hülyaların Şiirleri
1956 - Giderayak
1963 - Nice Kaygılardan Sonra
1965 - İzmir'in İçinde Amerikan Neferi
1969 - Halk Orduları
1977 - Acılar Dönemi
1982 - Bir Yürekten Bir Yaşamdan
1984 - Ökselerin Yöresinde
1985 - Ölümsüzlerle
1997 - İhtiyar Yüzyıla

Öykü :
1970 - Tanığın Biri - Yargıla(n)ma temasının ağırlıkta olduğu öykülerden oluşur.
1972 - Beyaz Yakalılar
1973 - Kurtuluştan Sonra - Öykülerin tamamı Türk Kurtuluş Savaşı'nın hemen sonrasından 1950'lerin ortasına kadar olan dönemi anlatır.
1975 - Onların Çocukları - Bu öykü kitabı, ele aldığı dönem bakımından Kurtuluştan Sonra'nın devamı niteliğindedir.
1987 - Öyküler

Oyun :
1991 - Zindandaki Şair

İnceleme-Araştırma :
1966 - Sosyalist Açıdan Türk-İş Yargılanıyor
1971 - Şairler ve Yazarlar Sözlüğü
1976 - Çağdaş Türk Edebiyatı Meşrutiyet Dönemi
1977 - Namık Kemal
1987 - Çağdaş Türk Edebiyatı Cumhuriyet Dönemi
1990 - Şairce Düşünmek

Anı / Mektup :
1986 - Nâzım’ın Bilinmeyen Mektupları
2003 - Cezaevinden Babıâli’ye Babıâli’den TİP’e

Şiirlerinden Örnek :
HEYBE
Doğumu Antalya'dan getirdim,
Yenikapı'nın bilmediğim bir evinden..
Binbaşım yeni gelmiş cepheden,
Anam en güzel yaşında.

Çocukluğu Topkapı'da getirdim,
Tarhana çorbası kokar.
Bir gecesini görsem yetimliğin aynasında
Anıları durdurmak gelir içimden.

İlk gençliği İzmir'den getirdim,
Özgürlük sözcüğü yetmez anlatmaya...
Nasıl sığmış avuçlarıma koca dünya,
Kitabın biri insan, biri ben.

Denizli'den getirdiğim
Mahpushane işi bir fotoğraf..
Kayar gider belleğimden,
Ne kadar yattım, ne zaman çıktım, ne zaman girdim?

Balıkesir'den yüz köyün adamını getirdim
Gözleri hüzün çiçekleridir
Kimi kuşkuyla bakar yüzüme,
Kimi kardeş bilir beni.

Kadıköy'den kimi getirdim bilirsiniz,
Yılların eskimeyen şiiri..
Yeni çağlara birlikte yürüdüğüm,
Bilmediğim çağlardan gelen.


ŞÜKRAN KURDAKUL

Kırık Değirmen
Bir içimin alacakaranlığına dayanmak meselesi,
Bir bu fena İstanbul akşamını yaşamak
Nice odaların kapanmış penceresi
Gene bana iniyor yalnızlığıma sığınmak.

Gene benim, şimdi tek başına, sonra beraber.
Bir yanım mağrur sağlam, bir yanım gücüme gider.
Bir yanımda karşı koyma, bir yanımda ezilmeler.
İkili tutkular gibi canıma okuyacak.

Her şeyler devam eder bu bildiğim gidişte.
Evli evine giderken yolcu yoluna.
Ne rüzgarlar yapacağını yapmış ki bana
Kırık değirmenler gibiyim, dönemiyorum işte.

Şair: Şükran Kurdakul


Kaynak:Biyografi.info