XVIII. Louis

Giyotin ile idam edilen Fransa kralı. XVI. Louis'in kardeşidir. Fransız Devrimi sırasında Fransa'dan kaçtı. Napolyon Bonapart'ın iktidarının sonuna kadar Fransa dışında yaşadı.

XVIII. Louis, 17 Kasım 1755 tarihinde Fransa’nın başşehri Paris’de Versay Sarayı’nda doğmuştur. Annesi Saksonyalı Prenses Marie-Joseph, babası Louis, Dauphin of France’dir. Giyotin ile idam edilen Fransa kralı. XVI. Louis'nin kardeşidir.

XVIII. Louis, Provence kontu iken, ağabeyi XVI. Louis’nin tahta çıktığı 1774 yılında tahtın varisi ilan edildi. Bunu izleyen yıllarda etkin bir biçimde siyasetle uğraşmaya başladı. Kendisini aydın çevrelere kabul ettirmeye çalıştı, XVI. Louis’nin Parlamentolar’a (Uzmanlardan oluşan yüksek adalet mahkemeleri) ayrıcalıklarını geri vermesine karşı çıktı.

1781 yılında kral XVI. Louis'nin bir oğlunun doğmasıyla XVIII. Louis'in veliahtlığı sona erdikten sonra, 1787 yılında İleri Gelenler Meclisi’ne, 1789 yılında Etats Generaux’ya (Kral tarafından düzensiz olarak toplantıya çağrılan danışma meclisi) girdi.

Fransız Devrimi sırasında 20 Haziran 1791 tarihinde Fransa'dan, Paris’ten Brüksel’e kaçtı. Brüksel’de devrime karşı mücadele eden küçük kardeşi Artois Kontu Charles ile birleşti. Almanya’da Koblenz’e geçerek sürgündeki karşıdevrimci güçleri çevresinde toplamaya ve kendisini naip olarak kabul ettirmeye çalıştığı yabancı hükümdarlardan devrime karşı mücadele etmek için yardım almaya çalıştı.

Fransa kralı. XVI. Louis'in 21 Ocak 1793’te giyotin ile idam edilmesi üzerine kralın oğlu olan yeğeni XVII. Louis’i (1785-1795) kral, kendisini de naip ilan etti. 1794 yılında Fransa’nın güneyinde sürdürülen kralcı etkinlikleri denetleyebilmek amacıyla Venedik Cumhuriyeti’ndeki Verona’ya yerleşti. Hapiste bulunan XVII. Louis’nin 8 Haziran 1795 yılında ölmesi üzerine XVIII. Louis adını alarak krallık iddiasında bulunmaya başladı.

1796’da Verona’dan çıkarılan XVIII. Louis, Alman sınırında bulunan Conde’nin ordusuna katılarak, 1797’ye değin Blanckenberg’de Brunswick dükünün yanında, ardından 1801’e değin Rus Çarı I.Pavel’in izniyle Lettonya’daki Mitau’da (bugün Yelgava) kaldı. İngiltere’de bulunan kardeşi Artois kontuyla ve diğer kralcılarla ilişkilerini sürdürdü. 1801’de çar tarafından Mitau’dan ayrılmaya zorlandığı için Varşova’ya geçip üç yıl orada kaldı.

Napolyon Bonapart'dan Bourbon hanedanını yeniden tahta çıkarması için kendisine yardımcı olmasını istediyse de bundan bir sonuç alamadı. Mayıs 1804’te Napolyon Bonapart’ın imparator unvanını alması üzerine, İsveç’in Kalmar kentinde buluştuğu kardeşiyle birlikte bu olayı protesto eden bir bildirge yayımladı. Dönüşünde Varşova’ya girmesine izin verilmediğinden, yeni Rus Çarı I. Aleksandr’a başvurarak yeniden Mitau’ya yerleşti. Ancak 1807’de Rusya ile Fransa arasında Tilsit’te imzalanan barış antlaşmasının ardından İngiltere’ye geçmek zorunda kaldı.

Napolyon Bonapart'ın iktidarının sonuna kadar Fransa dışında yaşadı. Düşman kuvvetleri 1814'te Paris kapılarına dayanınca Napolyon Bonapart görevinden alınarak Elbe Adası'na sürgüne gönderildi. Napolyon Bonapart'ın sürgüne gönderilmesinin ardından boşalan Fransa tahtına, XVIII. Louis Paris'e gelerek, 6 Nisan 1814 tarihinde XVIII. Louis adıyla tahta geçti. Napolyon Bonapart, 7 Mart 1815 tarihinde Elbe Adası'ndan kaçarak, gizlice Paris'e döndü. XVIII. Louis, 20 Mart 1815 tarihinde yeniden Fransa'dan kaçtı. Halk desteğini tekrar toplayarak hemen yeni bir ordu düzenleyen Napolyon Bonapart, Belçika'ya saldırdı.

Napolyon Bonapart Kazandığı önemsiz birkaç zaferden sonra Arthur Wellesley'un komutasındaki İngiliz ve Gebhard Von Blücher komutasındaki Prusya Kuvvetleri tarafından 18 Haziran 1815'te Waterloo Muharebesi'nde büyük bir yenilgiye uğratıldı.

Paris'e dönüşünün ardından ikinci kez tahttan indirilen Napolyon, Amerika'ya kaçmak istedi, ancak bunu başaramayınca İngilizler'e teslim oldu. İngilizler tarafından Atlantik'teki St. Helena Adası'na götürülen Napolyon, son yıllarını bu küçük adada geçirdi ve anılarını yazdırdı.

Tahttan indikten 100 gün sonra 8 Temmuz 1815 tarihinde Belçika’dan gelerek kesin olarak Fransa tahtına oturdu ve 1824 yılına dek tahtta kaldı. XVIII. Louis döneminde Fransız soyluları ve rahipleri eski ayrıcalıklarına yeniden kavuşmak istedilerse de, başarılı olamadılar. XVIII. Louis, burjuvazinin çıkarlarını gözeten bir anayasayı onaylamak zorunda kaldı. Fransız Devrimi sırasında soylulardan alınmış olan topraklar da, eski sahipleri tarafından geri alınamadı.

XVIII. Louis, 1771 yılında Savoie Prensesi Louise Marie Josephine ile evlendi. Bu prenses kraliçe olamadı. 1810’da öldü.

XVIII. Louis'nin hükümdarlığı sırasında Fransa'da devrimden sonraki ilk parlamenter yönetim deneyimi yaşandı. Yürütme yetkisi ve yasama inisiyatifi krala, yasaları ve bütçeyi onaylama yetkisi ise danışma meclisi niteliği ağır basan parlamentoya tanınmıştı. Ama yasama meclisinde sağcılar ve kralcılar çoğunluğu oluşturuyordu. 1819'da başbakan olan Elie Decazes'in etkisiyle, devrimin bütün izlerini yok etmeyi amaçlayan aşırı kralcı Ultralara karşı çıkan Louis Eylül 1816'da meclisi dağıttı. 1820'den sonra gitgide güçlenen Ultralar kralın devrimin açtığı yaraları sarmaya yönelik girişimlerinin çoğunu engellediler. 1823'te Fransa İspanya'da Kral VII. Ferdinand aleyhinde ortaya çıkan ciddi bir ayaklanmaya karşı askeri destek vermeye karar verdi ve Angloueme Dükü komutasındaki bir Fransız destek ordusu bu ayaklanmayı bastırmayı başardı.

XVIII. Louis, 16 Eylül 1824 tarihinde Fransa’nın başşehri Paris’de Tuileries Sarayında 69 yaşında öldü. Yerine Artois kontu olan kardeşi X. Charles geçti.

Kaynak:Biyografi.info